Bắc Giang: Nâng tầm giáo dục mũi nhọn

BẮC GIANG – Những năm gần đây, Bắc Giang luôn nằm trong nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước về kết quả thi học sinh giỏi quốc gia. Năm 2023, học sinh Bắc Giang tiếp tục giành được nhiều huy chương trong các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực.

Thành tích đáng tự hào

Năm 2023, học sinh Bắc Giang góp mặt ở nhiều đội tuyển học sinh giỏi của Việt Nam tham dự các kỳ thi quốc tế. Đó là 3 học sinh Trường THPT Chuyên Bắc Giang tham dự các kỳ Olympic ở môn Vật lí và Hóa học, nhiều nhất từ trước đến nay. Trong đó, em Giáp Vũ Sơn Hà đoạt Huy chương Bạc Olympic Hóa học quốc tế Abu Reikhan Beruniy; em Thân Thế Công đoạt Huy chương Đồng Olympic Vật lí châu Á; em Trương Phi Hùng đoạt Huy chương Bạc Olympic Vật lí châu Âu (EuPhO). Riêng em Thân Thế Công tiếp tục được Bộ GD&ĐT chọn vào đội tuyển Olympic Vật lí quốc tế năm 2024.

Thầy, cô giáo và các bạn chúc mừng em Thân Thế Công đoạt Huy chương Đồng Olympic Vật lí châu Á.

Từ ngày tái lập tỉnh Bắc Giang (năm 1997) đến nay, đây là năm đầu tiên tỉnh có nhiều học sinh giành được huy chương nhất. Kết quả này tiếp tục khẳng định sự quan tâm, đầu tư đúng hướng của tỉnh và ngành giáo dục đối với công tác tuyển chọn, bồi dưỡng nhân tài và truyền lửa đam mê học tập cho học trò.

Thành tích cao của ngành giáo dục khẳng định nỗ lực của các nhà trường, từng học sinh, giáo viên. Với vai trò đào tạo và bồi dưỡng học sinh giỏi, Trường THPT Chuyên Bắc Giang không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng dạy và học. 

Thầy giáo Trần Duy Phương, Hiệu trưởng cho biết: “Hằng năm, nhà trường triển khai kế hoạch tuyển chọn, bồi dưỡng, sớm phát hiện những học sinh có năng lực nổi trội từ khi học lớp 10. Trường giao nhiệm vụ giảng dạy môn chuyên cho giáo viên có kinh nghiệm, năng lực, tâm huyết. Các tổ chuyên môn xây dựng những chuyên đề bồi dưỡng chuyên sâu, phân công thầy, cô giảng dạy phù hợp để phát huy năng lực của từng học sinh”. 

Từ khi thành lập đến nay (năm 1991), nhà trường có 11 lượt học sinh giành huy chương quốc tế và khu vực châu Á, châu Âu. Tiêu biểu như: Trịnh Duy Hiếu, đoạt Huy chương Bạc trong kỳ thi Olympic Vật lí quốc tế năm 2018, Huy chương Vàng trong kỳ thi Olympic Vật lí khu vực châu Á năm 2018, Huy chương Bạc trong kỳ thi Olympic Vật lí quốc tế năm 2019, Huy chương Bạc trong kỳ thi Olympic Vật lí khu vực châu Á năm 2019; Lê Ngọc Sơn đoạt Huy chương Bạc tại kỳ thi Olympic Toán học quốc tế năm 2007. 

Những năm gần đây, đội tuyển học sinh giỏi quốc gia của tỉnh đều là học sinh của nhà trường luôn đạt thành tích năm sau cao hơn năm trước. Năm 2023, đội tuyển học sinh giỏi quốc gia của tỉnh nằm trong nhóm 8 tỉnh đứng đầu toàn quốc về số giải Nhất và đứng thứ 12 về số lượng giải.

Tập trung cho giáo dục mũi nhọn, 9 huyện trong tỉnh đều chọn một cơ sở giáo dục bậc THCS để xây dựng trường trọng điểm chất lượng cao tại địa phương. Riêng TP Bắc Giang xây dựng 2 trường là: THCS Lê Quý Đôn và THCS Tân Tiến. Đến nay, 11 trường THCS trọng điểm chất lượng cao trở thành những mô hình điểm đi đầu về đổi mới giáo dục trong toàn tỉnh. Không chỉ ở vùng trung tâm mà nhiều trường học ở khu vực miền núi cũng giành được những thành tích cao trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. 

9 năm liên tục, Trường THPT Yên Thế xếp thứ nhất toàn tỉnh về số lượng, chất lượng giải tại kỳ thi học sinh giỏi các môn văn hóa cấp tỉnh. Nhiều năm, Trường THPT Lục Nam, Trường THPT Yên Thế có học sinh giành ngôi Thủ khoa, Á khoa trong các kỳ xét tuyển đại học. Đặc biệt, có những học sinh đạt thành tích vượt trội. Như em Hoàng Thanh Huyền, học sinh Trường THPT Chuyên Bắc Giang là người dân tộc Tày, sinh ra ở vùng khó khăn xã An Lạc (Sơn Động) nhưng đã nỗ lực vươn lên trở thành thí sinh duy nhất trên toàn quốc giành giải Nhất môn Tiếng Trung trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia năm 2022.

Ở các bộ môn, cấp học đã từng bước hình thành đội ngũ giáo viên nòng cốt giỏi chuyên môn, tâm huyết, ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin trong giảng dạy, có kỹ năng truyền đạt kiến thức, là tấm gương tự học, tự rèn, say mê lao động sáng tạo. Điển hình là các nhà giáo: Nguyễn Văn Đóa, môn Vật lí; Vương Trường Sơn, môn Hóa học (Trường THPT Chuyên Bắc Giang); Phạm Thị Phương Thảo, môn Tiếng Anh (Trường THPT Việt Yên); Nguyễn Thúy Anh, môn Ngữ văn (Trường THCS thị trấn Thắng); Thân Thị Khánh, môn Toán (Trường THCS thị trấn Đồi Ngô số 1).

Ban hành chính sách, dành nguồn lực khuyến tài

Những năm qua, giáo dục mũi nhọn của tỉnh đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài, đào tạo nguồn nhân lực ngày càng có chất lượng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tuy vậy, số lượng, chất lượng giải quốc gia tăng lên hằng năm nhưng vẫn có ít học sinh được chọn tham dự đội tuyển Olympic quốc tế. 

Thầy và trò đội tuyển quốc gia môn Hóa học trong giờ thực hành.

Số học sinh đoạt huy chương quốc tế và khu vực chưa nhiều, mới tập trung ở các môn Vật lí, Hóa học, Toán. Một số môn chưa có huy chương như: Sinh học, Tin học. Nhiều giáo viên phụ trách đội tuyển giỏi nghiệp vụ, chuyên môn sâu nhưng khả năng sử dụng ngoại ngữ hạn chế, chưa tìm tòi được nhiều nguồn tài liệu nước ngoài hỗ trợ việc mở rộng kiến thức cho học trò.

Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng cấp ủy, chính quyền và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh luôn quan tâm ưu tiên dành nguồn lực cho sự nghiệp giáo dục. Để giữ vững thành tích giáo dục mũi nhọn, UBND tỉnh xây dựng Đề án nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2022 – 2025, định hướng đến năm 2030. Mục tiêu là phát triển Trường THPT Chuyên Bắc Giang và các trường THCS trọng điểm chất lượng cao trên địa bàn tỉnh thành một hệ thống cơ sở giáo dục mũi nhọn, tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước và hội nhập quốc tế. 

Cùng đó, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 3029/QĐ-UBND ngày 6/10/2022 quy định về học bổng khuyến khích học tập đối với học sinh Trường THPT Chuyên Bắc Giang. Theo đó, mức học bổng cấp cho một học sinh/tháng tối thiểu bằng 3 lần, tối đa bằng 8 lần mức học phí hiện hành của Trường THPT Chuyên Bắc Giang. Đồng thời, theo quy định của HĐND tỉnh, học sinh đội tuyển quốc gia được hỗ trợ 50 nghìn đồng/ngày tiền nước uống và 180 nghìn đồng/ngày, trong thời gian không quá 90 ngày. 

Học sinh đã tham gia đội tuyển học sinh giỏi quốc gia năm trước, năm nay tiếp tục tham gia được hỗ trợ 1,5 lần mức lương cơ sở/tháng, thời gian hỗ trợ 3 tháng. Hằng năm, vào dịp kỷ niệm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5), UBND tỉnh Bắc Giang tổ chức vinh danh cán bộ, giáo viên, học sinh giỏi các cấp, tạo động lực thi đua cho toàn ngành. UBND tỉnh, các huyện, TP cũng kịp thời động viên, khen thưởng đột xuất những cán bộ, giáo viên, học sinh đạt thành tích xuất sắc trong giảng dạy, học tập. 

Trong hai lần tỉnh Bắc Giang tổ chức tôn vinh công dân ưu tú đã có 1 giáo viên và 2 học sinh được trao tặng danh hiệu này. Nhiều địa phương thành lập quỹ khuyến học định kỳ, đột xuất khen thưởng, động viên giáo viên, học sinh giỏi.

Tiếp tục nâng cao vị thế của giáo dục Bắc Giang, từ tháng 9/2023, Sở GD&ĐT thành lập 11 đội tuyển với 110 học sinh đang tập trung cao ôn luyện chuyên sâu, mở rộng kiến thức để chuẩn bị tham dự kỳ thi học sinh giỏi quốc gia dự kiến tổ chức vào tháng 1/2024. Nhiều năm học trước, thí sinh được chọn vào đội tuyển học sinh giỏi quốc gia đều là học sinh Trường THPT Chuyên Bắc Giang. 

Năm học này, 1 học sinh lớp 12A1, Trường THPT Hiệp Hòa số 1 được chọn vào đội tuyển Tin học. Đặc biệt, đây là lần đầu tiên tỉnh Bắc Giang có học sinh lớp 10 tham gia bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi quốc gia. Trường THPT Chuyên Bắc Giang huy động 70 giáo viên giảng dạy đội tuyển. Bên cạnh việc bồi dưỡng tại chỗ do giáo viên nhà trường trực tiếp phụ trách, Sở GD&ĐT còn kết nối, mời chuyên gia, giáo sư, tiến sĩ đầu ngành trên cả nước tham gia bồi dưỡng, tạo điều kiện cho các em học hỏi, nâng cao kiến thức.

Ông Tạ Việt Hùng, Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết: “Ngành GD&ĐT thường xuyên đổi mới công tác tuyển chọn, bồi dưỡng học sinh giỏi theo từng cấp học, tạo tiền đề từ bậc THCS, tăng tốc ở giai đoạn THPT; mục tiêu hướng tới giữ vững thành tích, tiếp tục nâng chất lượng giải. Sở chỉ đạo đổi mới hình thức và nội dung kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh nhằm phát huy năng lực tự học, khả năng ứng dụng thực tiễn của học sinh. 

Một số môn khoa học tự nhiên sẽ được giảng dạy song ngữ (tiếng Việt và tiếng Anh) nhằm nâng cao năng lực tham dự các kỳ thi quốc tế và khu vực cho học sinh. Sở phối hợp với UBND các huyện, TP tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại phục vụ giảng dạy, học tập, nghiên cứu của giáo viên, học sinh. Chú trọng bồi dưỡng nâng cao chất lượng giáo viên, xây dựng đội ngũ nhà giáo cốt cán ở từng môn học và tìm nguồn giáo viên có năng lực điều động về các trường trọng điểm chất lượng cao giảng dạy đội tuyển”.

Bài, ảnh: Minh Thu