Bác sĩ Bùi Thị Yến Nhi, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM – cơ sở 3, cho biết việc kiểm soát cân nặng rất quan trọng đối với những người bị huyết áp cao. Thừa cân hoặc béo phì làm tăng gánh nặng cho tim và làm tăng huyết áp. Vì vậy, bệnh nhân tăng huyết áp nên kiểm soát tổng lượng calo nạp vào và duy trì cân nặng hợp lý. Trong đó chỉ số khối cơ thể BMI = cân nặng/(chiều cao x chiều cao) khuyến nghị dao động từ 18,5 – 22,9.
Do đó, người bệnh cần xây dựng kế hoạch ăn kiêng hợp lý tùy theo hoàn cảnh cá nhân và kiểm soát lượng calo nạp vào hằng ngày. Chọn thực phẩm ít calo, giàu dinh dưỡng như rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt…
Sắp xếp hợp lý khối lượng và số lượng bữa ăn
Theo bác sĩ Yến Nhi, đối với bệnh nhân tăng huyết áp, ăn quá nhiều sẽ làm tăng gánh nặng cho đường tiêu hóa và không có lợi cho việc kiểm soát huyết áp.
Chế độ ăn kiêng nên bao gồm 3 bữa, mỗi bữa nên có khẩu phần vừa phải. Có thể áp dụng phương pháp chia nhỏ bữa ăn, chia thành 5-6 bữa. Mỗi bữa có khẩu phần nhỏ hơn để giảm bớt gánh nặng cho đường tiêu hóa. Ngoài ra, bữa tối nên ăn nhẹ nhàng nhất có thể để tránh ăn quá nhiều ảnh hưởng đến huyết áp vào ban đêm.
Cắt giảm muối, bổ sung lượng kali, magie và canxi phù hợp
Ăn quá nhiều natri là một trong những nguyên nhân gây tăng huyết áp, kiểm soát lượng natri nạp vào có thể giúp hạ thấp và ổn định huyết áp.
Các khuyến cáo đều đồng thuận khuyến nghị nên sử dụng muối có hàm lượng natri thấp để thay thế muối ăn thông thường, giảm lượng natri nạp vào và giảm dần lượng muối ăn hằng ngày của mỗi người xuống dưới 5 g. Đồng thời nên ăn nhiều thực phẩm giàu kali, magie và canxi như tảo bẹ, rong biển, rau bina, rau cải xoăn, rau dền đỏ, nấm, cần tây, bông cải xanh, chuối, đậu Hà Lan, khoai lang…
Nên ăn nhiều thực phẩm giàu kali, magie và canxi như bông cải xanh, rong biển…
“Bạn cũng có thể ăn cà chua, dưa chuột, táo và các loại trái cây, rau quả giàu vitamin khác với mức độ vừa phải. Ngoài ra có thể sử dụng ngũ cốc nguyên hạt và các loại ngũ cốc khác như gạo lứt, yến mạch, kiều mạch… rất giàu chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn”, bác sĩ Yến Nhi chia sẻ.
Giảm lượng chất béo xấu
Tỷ lệ cung cấp năng lượng của chất béo cần được kiểm soát ở mức khoảng 25 – 30%, đồng thời cần chú ý đến bản chất của chất béo.
Nên ăn ít thịt mỡ và các loại dầu động vật, hạn chế các loại thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao như óc động vật và nội tạng động vật, sữa nguyên kem…, đồng thời sử dụng càng nhiều các loại dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu lạc, dầu hướng dương làm dầu ăn càng tốt.
Ăn đủ lượng protein chất lượng cao
Protein chất lượng cao đóng một vai trò nhất định trong việc duy trì độ đàn hồi của mạch máu và hạ huyết áp. Bệnh nhân huyết áp cao ưu tiên sử dụng các thực phẩm chứa nguồn protein chất lượng cao như cá, thịt gia cầm, trứng và đậu nành ở mức độ vừa phải.
Ăn đủ lượng protein chất lượng cao như cá, trứng, sữa
Ăn cá ít nhất 2 lần/tuần, ưu tiên các loại cá giàu a xít béo không bão hòa như cá hồi, cá thu, cá ngừ… Đồng thời, ăn đậu và các sản phẩm chế biến từ đậu nành một cách điều độ như đậu phụ, sữa đậu nành…
Bỏ thuốc lá và hạn chế uống rượu
Hút thuốc và uống rượu là yếu tố nguy cơ gây tăng huyết áp. Kiên quyết bỏ thuốc lá và tránh tác hại của khói thuốc. Nếu phải uống rượu thì nên uống có chừng mực, lượng rượu tiêu thụ hằng ngày không được vượt quá 25 g cồn đối với nam và 15 g cồn đối với nữ. Đồng thời, tránh uống rượu khi bụng đói để tránh làm tăng thêm gánh nặng cho gan.
“Thay vì uống rượu chuyển sang uống trà. Chất tannin trong trà có chức năng tương tự như vitamin E và có thể làm tăng tính đàn hồi của mao mạch. Vì vậy, người bệnh huyết áp cao có thể uống trà một cách hợp lý và hạn chế uống rượu, điều này rất có lợi cho việc ngăn ngừa và điều trị bệnh”, bác sĩ Yến Nhi chia sẻ.
