Cơ chế đặc thù, cần cách làm đặc thù

Hơn 1 năm trước, tại Kỳ họp thứ Năm, ngày 24.6.2023, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 98/2023/QH15. Nghị quyết quy định thí điểm 6 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh, gồm: quản lý đầu tư; tài chính, ngân sách nhà nước; quản lý đô thị, tài nguyên, môi trường; ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào Thành phố; quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; tổ chức bộ máy của chính quyền Thành phố và TP. Thủ Đức.

Nghị quyết với những chính sách đặc thù, vượt trội nhằm khơi thông tối đa các nguồn lực; phân cấp, phân quyền tối đa và cho phép thực hiện một số chức năng nhiệm vụ với quy trình, thủ tục rút gọn. Là một địa phương luôn khẳng định vị thế đầu tàu, trung tâm kinh tế, thương mại, tài chính lớn nhất cả nước, điều tiết số thu về ngân sách trung ương cao nhất, việc Quốc hội thông qua Nghị quyết không chỉ đáp ứng yêu cầu phát triển của riêng TP. Hồ Chí Minh, nguyện vọng của chính quyền, Nhân dân thành phố mà còn đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội chung của đất nước, của người dân cả nước.

Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1.8.2023. Tính đến hôm nay, chúng ta có 1 năm để cùng nhìn lại, để đánh giá một cách thẳng thắn, khách quan nghị quyết của Quốc hội đã được các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện như thế nào? Đâu là những “điểm sáng”, những thuận lợi, và đâu là những khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ và giải pháp cho thời gian tới là gì?

Điều rất mừng, để phát huy hiệu quả chính sách vượt trội, đặc thù mà Nghị quyết của Quốc hội đã dành cho TP. Hồ Chí Minh, các bộ, ngành, địa phương đã vào cuộc một cách chủ động, tích cực. Theo đó, các bộ, ngành đã hoàn thành 8/18 nhiệm vụ, trong đó đáng chú ý là việc ban hành nghị định về thí điểm phân cấp quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực cho chính quyền TP. Hồ Chí Minh. Ngoài ra, các bộ, ngành đã và đang nghiên cứu, phối hợp triển khai 10 dự án, nhiệm vụ lớn. Riêng TP. Hồ Chí Minh, để thực hiện Nghị quyết 98, đến nay Thành phố đã thông qua 35 nghị quyết của HĐND, 33 quyết định của UBND thành phố và đã hoàn thành 10/25 nhiệm vụ. HĐND Thành phố đã quy định hệ số chi thu nhập tăng thêm tối đa là 1,5 lần so với tiền lương ngạch bậc, chức vụ; chính sách hỗ trợ dự án đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo đã bước đầu phát huy hiệu quả…

Với sự đồng tốc, đồng lực từ Trung ương đến địa phương thì việc triển khai nghị quyết được đánh giá là thu được nhiều kết quả khả quan, như nhận định của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Nghị quyết 98/2023/QH15 đã được triển khai với tốc độ nhanh, trong đó có nhiều cơ chế, chính sách phát huy hiệu quả ngay, đã đóng góp tích cực vào kết quả phát triển kinh tế, xã hội 7 tháng năm 2024.

Bên cạnh những “điểm sáng”, việc triển khai Nghị quyết 98 còn một số tồn tại, hạn chế, sự phối hợp giữa các bộ, ngành và TP. Hồ Chí Minh có lúc còn thiếu chủ động, chặt chẽ, thiếu linh hoạt…

Có thể thấy, Nghị quyết 98 đã tạo khung khổ pháp lý đủ rộng để TP. Hồ Chí Minh bứt phá và phát triển bền vững. Tuy nhiên, cơ chế, chính sách đặc thù là cần thiết nhưng cần hơn nữa là cách hành động cũng phải vượt trội, với quyết tâm làm việc đặc thù, vượt trội của bộ, ngành, và của chính địa phương.

Với tinh thần phân cấp, phân quyền triệt để, mong rằng, những vướng mắc, bất cập bộc lộ trong quá trình triển khai nghị quyết sẽ được các bộ, ngành khẩn trương tháo gỡ, phối hợp chặt chẽ với nhau trong tổ chức thực hiện. Cùng với đó, cá thể hóa trách nhiệm, kết quả của từng bộ, ngành, địa phương và cá nhân, tăng cường kiểm tra, giám sát, khen thưởng, kỷ luật kịp thời, nghiêm minh trong quá trình thực hiện Nghị quyết. Có như vậy, những cơ chế đặc thù, vượt trội dành cho TP. Hồ Chí Minh mới phát huy hết hiệu quả trên thực tế đúng với tinh thần “TP. Hồ Chí Minh vì cả nước và cả nước vì TP. Hồ Chí Minh”.