Sớm ban hành các nội dung trọng tâm để đưa Luật Thủ đô vào cuộc sống

Luật Thủ đô (sửa đổi) phân quyền mạnh mẽ cho TP Hà Nội

Tại hội nghị, Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Phạm Quí Tiên đã quán triệt những điểm mới, nội dung trọng tâm Luật Thủ đô và các Luật, Nghị quyết được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV.

Theo đó, tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024), Quốc hội đã thông qua 11 luật, 21 nghị quyết; cho ý kiến lần đầu về 11 dự án luật, xem xét nhiều báo cáo quan trọng khác. Các nội dung được xem xét, quyết định thuộc nhiều lĩnh vực với nhiều vấn đề quan trọng, góp phần xây dựng hệ thống pháp luật đầy đủ, toàn diện, giải quyết căn cơ những điểm nghẽn, bất cập, vướng mắc trong thực tiễn; tạo động lực thúc đẩy sự phục hồi và phát triển kinh tế, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của đất nước trong thời kỳ phát triển mới.

Trong số 11 luật có 1 luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2024; có 7 luật và 2 nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025; có 3 luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, ngày 28/6/2024, Luật Thủ đô đã được Quốc hội chính thức thông qua gồm 7 Chương, 54 Điều (tăng 3 Chương, 27 Điều so với Luật Thủ đô 2012), trong đó có những nội dung trọng tâm, nổi bật như: tổ chức chính quyền ở Hà Nội được tổ chức theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Các quy định được xây dựng theo hướng phân quyền mạnh mẽ từ Trung ương về TP (về đầu tư, quy hoạch xây dựng, văn hóa, y tế, giáo dục, khoa học công nghệ…), đổi mới mô hình quản trị, nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền Thủ đô đối với hoạt động quản lý điều hành các mặt của đời sống kinh tế – xã hội của Thủ đô.

Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả, chất lượng hoạt động của HĐND các cấp, bảo đảm thực chất và đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới, Luật quy định HĐND TP được bầu 125 đại biểu (tăng 30 đại biểu so với hiện tại), trong đó có ít nhất là 25% tổng số đại biểu hoạt động chuyên trách. Thường trực HĐND TP Hà Nội hoạt động chuyên trách có không quá 11 thành viên, gồm chủ tịch, không quá 3 phó chủ tịch (tăng 1 Phó chủ tịch và 4 thành viên thường trực HĐND thành phố); các Ban của HĐND TP được thành lập không quá 6 ban (tăng tối đa 2 ban so với nhiệm kỳ này).

Đối với HĐND quận, thị xã có 2 phó chủ tịch HĐND (tăng 1 phó chủ tịch; tổng số đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách không quá 9 người do HĐND quận, thị xã, TP thuộc TP quyết định. (tăng 3 người so với số tối đa theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương); được thành lập không quá 3 ban để tham mưu về các lĩnh vực cụ thể (tăng 1 ban so với Luật hiện nay). Ban có thể có Ủy viên hoạt động chuyên trách do HĐND quận, thị xã, TP thuộc TP quyết định (hiện nay chưa có quy định này).

Đặc biệt, Luật Thủ đô (sửa đổi) phân quyền mạnh mẽ cho TP Hà Nội, giúp chính quyền TP chủ động hơn về tổ chức bộ máy, biên chế để có thể đảm đương hiệu quả vai trò, nhiệm vụ hết sức đặc thù là Thủ đô của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trong đó, có quy định một số nội dung đặc thù như: HĐND TP được chủ động trong việc quyết định thành lập, giải thể cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND TP, xác định số lượng biên chế cán bộ, công chức, viên chức khi đáp ứng một số điều kiện được quy định tại Luật này.

Cho phép Thường trực HĐND TP trong thời gian HĐND TP không họp được quyết định một số nhiệm vụ và báo cáo HĐND thành phố tại kỳ họp gần nhất nhằm bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của TP.

Luật quy định 1 điều riêng về phân cấp, ủy quyền của UBND, Chủ tịch UBND và cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND. Bổ sung một số quy định nhằm làm rõ hơn chủ thể, đối tượng, phạm vi được phân cấp, ủy quyền so với các quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương; giao UBND thành phố quy định việc điều chỉnh trình tự, thủ tục, thẩm quyền của các cơ quan có liên quan khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp ủy quyền (Điều 14).

Trên cơ sở quy định mang tính nguyên tắc, Luật giao HĐND TP Hà Nội quy định cụ thể về việc ký hợp đồng với người đáp ứng các điều kiện chuyên môn, nghiệp vụ để đảm nhiệm một số vị trí việc làm thuộc nhóm nghiệp vụ chuyên ngành, nghiệp vụ chuyên môn dùng chung, bảo đảm phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực tiễn của địa phương. Quy định chế độ chính sách để thu hút, trọng dụng người có tài năng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Mong chờ Luật sớm đi vào cuộc sống

Tham luận tại hội nghị, Phó Chủ tịch HĐND quận Bắc Từ Liêm Nguyễn Thị Thủy cho biết, từ ngày Luật thủ đô sửa đổi được thông qua, cán bộ và nhân dân quận Bắc Từ Liêm mong chờ luật được thực hiện hóa và tạo ra những đặc thù để đáp ứng yêu cầu quản lý đô thị đặc thù.

Phó Chủ tịch HĐND quận Bắc Từ Liêm bày tỏ, để luật sớm phát huy hiệu quả các cơ quan đơn vị mong muốn các cơ quan của HĐND TP sớm có quy định cụ thể hóa các quy định của luật (Khoản 6, Điều 14; Điều 15, 17, 18, 19). Đặc biệt khi không còn HĐND phường, chức năng giám sát của HĐND phường do HĐND quận thực hiện.

Còn Bí thư Quận ủy, Chủ tịch HĐND quận Tây Hồ Lê Thị Thu Hằng cho biết, quận đã ý thức được trách nhiệm trong thời gian tới để triển khai Luật Thủ đô 2024 vào cuộc sống. Luật có điểm phấn khởi là cơ chế đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền; đồng thời cũng có nội dung quy định sử dụng đất nổi ở các tuyến sông, tuyến đê (sông Hồng, sông Đuống).

Luật có nêu về tăng số lượng đại biểu chuyên trách các cấp HĐND TP, quận, huyện, Chủ tịch HĐND quận Tây Hồ kiến nghị: để Luật đi vào đời sống, mong muốn HĐND TP có hướng tham mưu với Thành ủy để có hướng dẫn triển khai thực hiện bố trí cán bộ, tăng biên chế, vị trí việc làm cũng như định hướng nhân sự tham gia cấp ủy trong nhiệm kỳ tới.