Hà Nội lý giải tình trạng thua lỗ của đường sắt đô thị Cát Linh

Hành khách chờ tàu tuyến đường sắt Cát Linh – Hà Đông.

UBND TP. Hà Nội vừa có công văn gửi Bộ GTVT trả lời kiến nghị của cử tri TP. Hà Nội đối với đường sắt đô thị.

Liên quan phản ánh của cử tri về tình trạng thua lỗ của tuyến đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông, UBND TP. Hà Nội cho biết, hiện nay, mạng lưới đường sắt đô thị trên địa bàn Thủ đô vẫn đang trong giai đoạn đầu tư và mới chỉ có 1 tuyến được đưa vào khai thác sử dụng (tuyến 2A Cát Linh – Hà Đông).

Thực tế qua 2 năm đi vào vận hành (từ ngày 6/11/2021), tuyến đường sắt đô thị 2A Cát Linh – Hà Đông đã vận hành an toàn, ổn định, chất lượng phục vụ tốt, kết quả bước đầu đã chứng minh ưu thế của một phương thức vận tải nhanh, khối lượng lớn văn minh, hiện đại và là giải pháp cơ bản để xử lý tình trạng ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường trong tương lai.

Lãnh đạo UBND TP. Hà Nội cho biết, dịch vụ vận tải hành khách công cộng bằng đường sắt đô thị là dịch vụ công ích, giá vé cho tuyến đường sắt đô thị 2A Cát Linh – Hà Đông với mục tiêu khuyến khích người dân đi lại bằng phương tiện vận tải hành khách công cộng nói chung, đường sắt đô thị nói riêng, giảm phương tiện giao thông cá nhân. Do đó doanh thu từ bán vé không có khả năng bù đắp chi phí và được nhà nước trợ giá.

Bên cạnh đó, kết cấu đơn giá tạm thời vận hành đường sắt đô thị tuyến 2A Cát Linh – Hà Đông ( ban hành tại Quyết định số 1517/QĐ-UBND ngày 9/5/2022 của UBND TP. Hà Nội) không có khoản mục chi phí liên quan đến lãi vay trên tổng mức đầu tư của dự án tuyến đường sắt, do vậy kinh phí trợ giá không có các khoản vay nêu trên.

Đi vào vận hành từ cuối năm 2021, đường sắt đô thị tuyến 2A Cát Linh – Hà Đông dài 13,05 km, có tổng mức đầu tư ban đầu năm 2008 là 8.769 tỷ đồng (tương đương 552,8 triệu USD). Đến năm 2016, tổng vốn đầu tư dự án tăng lên 18.000 tỷ đồng (khoảng 868 triệu USD).

Tàu được thiết kế với tốc độ khai thác là 35 km/giờ; thời gian chạy tàu từ Cát Linh đến Hà Đông (hoặc ngược lại) là 23,63 phút. Khung giờ cao điểm, các đoàn tàu chạy giãn cách với tần suất 6 phút có một đoàn tàu cập ga với sức chở tối đa 960 người/đoàn. Trong giờ bình thường, tàu được khai thác 10 phút/chuyến. Lưu lượng vận chuyển tối đa đạt 1,02 triệu người/ngày.

Hiện, hành khách đi tàu mua vé theo hình thức lượt, vé ngày, vé tháng, cụ thể: Giá vé chặng là 8.000 – 15.000 đồng, giá mở cửa 7.000 đồng, cứ đi 1 km cộng thêm 600 đồng. Giá vé ngày là 30.000 đồng, giá vé tháng phổ thông 200.000 đồng/người và giá áp dụng với đối tượng ưu tiên là 100.000 đồng/tháng. Người già và trẻ em dưới 6 tuổi được miễn phí vé đi tàu.

Liên quan đến việc phát triển các tuyến đường sắt đô thị mới, lãnh đạo UBND TP. Hà Nội cho biết, hiện nay, Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội đang chủ trì tham mưu cho UBND Thành phố xây dựng đề án tổng thể hệ thống đường sắt đô thị Thủ đô theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị, trong đề án có đề xuất nhiều nhiệm vụ, giải pháp để đầu tư phát triển cũng như tăng cường hấp dẫn, thu hút người dân tham gia vận tải hành khách bằng đường sắt đô thị.

Ngày 28/6/2024 Quốc Hội đã biểu quyết thông qua Luật Thủ đô sửa đổi, Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025 điều chỉnh và bổ sung thêm nhiều chính sách đột phá mạnh mẽ cho TP. Hà Nội ưu tiên đầu tư, thu hút các 3 nguồn lực nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô tạo đột phá trong phát triển đường sắt đô thị.

Đặc biệt Luật Thủ đô cho phép đầu tư phát triển đường sắt đô thị tại Hà Nội theo mô hình định hướng phát triển giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị (TOD) đây là mô hình phổ biển ở các nước trong khu vực và các nước phát triển, bảo đảm hiện đại, đồng bộ bền vững, trong khu vực TOD, thành phố được thực hiện chính sách sử dụng nguồn tiền thu đối với một số khoản thu để tái đầu tư xây dựng đường sắt đô thị, hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng kỹ thuật kết nối với vận tải hành khách công cộng.