Đội tuyển Anh phải thoát cảnh ‘hổ giấy’

Theo tính toán của Opta, đội tuyển Anh có tới 19,9% cơ hội vô địch EURO 2024, cao nhất giải. Xếp sau đội tuyển Anh là Pháp, với 19,1%. Tuy nhiên, nếu Pháp được đánh giá cao bởi đã lọt vào chung kết ở 3 trong 4 giải lớn gần nhất (EURO 2016, World Cup 2018 và World Cup 2022), việc đánh giá cao Anh lại mang đến cảm giác… gợn.

Tại World Cup 2022, giải đấu lớn gần nhất, đội tuyển Anh từng bước ở tứ kết trước Pháp. Dưới thời HLV Gareth Southgate từ năm 2018 đến nay, thành tích của Anh ở các giải lớn đã cải thiện. Tuy nhiên, ngoài ngôi á quân EURO 2020, thực tế Anh vẫn để lại nhiều hoài nghi.

“Tam sư” lọt vào bán kết World Cup 2018, thực ra nhờ lọt vào nhánh đấu dễ thở (tránh được cả Pháp, Argentina, Brazil, Bỉ, Bồ Đào Nha), hơn là mạnh vượt trội đối thủ. EURO 2020 mới đúng là màn thể hiện đỉnh cao của Anh, tuy nhiên, việc gây thất vọng khi để Pháp “hất cẳng” ở World Cup chỉ sau đó 1 năm lại đặt dấu hỏi về năng lực thực sự của đội tuyển Anh, và chính ông Southgate.

Phải nhìn nhận công bằng: HLV Southgate đã làm tốt hơn nhiều so với những nhà cầm quân trước đây của Anh. Cả Fabio Capello, Roy Hodgson, Steve McLaren hay Sven Goran-Eriksson dù nắm đội Anh ở thời điểm thăng hoa nhất với hàng loạt hảo thủ như Frank Lampard, Steven Gerrard, Wayne Rooney, John Terry, Rio Ferdinand, Paul Scholes, nhưng vẫn thường xuyên bật bãi ở các giải lớn. Hình ảnh HLV McLaren đứng che ô trong cơn mưa rào khi Anh dừng bước ở… vòng loại EURO sau trận thua Croatia sẽ mãi ám ảnh người hâm mộ. Bởi với một thế hệ quá giỏi, đội tuyển Anh không đáng phải chịu cái kết nghiệt ngã.

Bàn về thất bại của đội tuyển Anh trước đây, có nhiều nguyên nhân được mổ xẻ. Một trong số đó là chuyện các ngôi sao được thổi phồng quá mức, như HLV Pep Guardiola từng nói ở Tây Ban Nha có tới 100 cầu thủ trình độ như Jack Wilshere – cầu thủ được người Anh ca ngợi như thần đồng. Hoặc các ngôi sao Anh trước đây đều rất cá tính và… khó bảo. Việc dung hòa những cầu thủ như thế không phải chuyện đơn giản.

Vậy tại sao một HLV với bản hồ sơ “làng nhàng” (chỉ huấn luyện Middlesbrough) và cũng không hề là cầu thủ giỏi khi còn thi đấu như Southgate, lại có thành tích tốt hơn người tiền nhiệm.

Có một giả thuyết cho rằng, đội tuyển Anh đã phất lên từ năm 2016, khi Ngoại hạng Anh thực sự là điểm đến mơ ước của những HLV giỏi nhất. Jose Mourinho, Jurgen Klopp, Antonio Conte, Pep Guardiola, Mauricio Pochettino, Thomas Tuchel đã đến đây. Thậm chí đội bóng tầm thường cỡ Everton cũng từng có Carlo Ancelotti.

Nhờ những chiến lược gia kỳ tài, các tuyển thủ Anh (đại đa số đang chơi ở giải quốc nội) đều được nâng tầm vượt bậc. Hãy nhìn Guardiola đã huấn luyện Phil Foden, Kyle Walker, John Stones trở thành những cầu thủ thế nào, Trent Alexander-Arnold, Jordan Henderson tiến bộ ra sao cùng Klopp, hay Harry Kane được Pochettino phát hiện, bồi dưỡng và phát triển ở Bayern Munich dưới quyền Tuchel.

HLV Southgate đang làm công việc nhiều người mơ ước: huấn luyện những cầu thủ rất giỏi. Khác với những HLV tiền nhiệm, HLV Southgate không áp đặt (hoặc… không thể áp đặt). Chiến lược gia người Anh không xuất sắc về chiến thuật, có khi đấy lại là điều hay. Ông chỉ đơn giản là đặt cầu thủ vào vị trí vốn có. Còn với những ngôi sao đã tập luyện cả năm với những HLV đẳng cấp hàng đầu, có lẽ cũng không cần Southgate huấn luyện quá nhiều.

Việc của ông là xây một hệ thống để cầu thủ thoải mái nhất. Có khi đây lại là lý do đội tuyển Anh hiện tại không chỉ có thành tích vượt trội lứa trước, mà còn rất đoán kết, không có cái tôi nổi loạn.

Tuy nhiên, nói vậy không có nghĩa việc của HLV Southgate… nhàn. Trong năm thứ bảy dẫn dắt đội Anh, cựu HLV Middlesbrough cần có danh hiệu để xứng tầm với giá trị đắt nhất giải mà Anh đang có. Chỉ riêng huấn luyện trong môi trường áp lực và bị soi mói như thế, vốn đã không phải chuyện đơn giản.

Đây là kỳ EURO thứ 11 của “Tam sư”. Trong lịch sử, không đội nào đá tới 38 trận nhưng vẫn chưa từng vô địch lần nào như Anh. Thầy trò Southgate phải thoát phận “hổ giấy” bằng mọi giá!