Thủ đoạn mua bán người ngày càng tinh vi, xảo quyệt

Đối tượng bị mua bán chủ yếu là thanh thiếu niên 

Sáng 8/6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 7, Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự án Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi).

Phát biểu ý kiến, ĐBQH Nguyễn Thị Minh Trang (đoàn Vĩnh Long) cơ bản nhất trí với sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung hoàn thiện Luật Phòng, chống mua bán người.

Đi vào nội dung cụ thể, bà Trang cho biết qua nghiên cứu báo cáo có khoảng hơn 70% nạn nhân là phụ nữ ở độ tuổi 18-30. Từ năm 2022 đến nay nạn nhân nam có xu hướng gia tăng, bị mua bán nhằm thực hiện vào mục đích bóc lột sức lao động.

Từ thực tế này, đại biểu đề xuất bổ sung thêm quy định về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức đoàn trong việc tham gia phòng ngừa mua bán người, cần thiết kế một điều riêng cụ thể.

Bởi, theo bà Trang, đối tượng bị mua bán người thường ở nhóm tuổi trẻ, thanh thiếu niên. Do đó việc tham gia, vai trò trách nhiệm của tổ chức đoàn là rất cần thiết.

Liên quan đến công tác tuyên truyền, bà Trang cơ bản thống nhất với các quy định tại Điều 7 của dự thảo Luật về thông tin tuyên truyền, giáo dục phòng, chống mua bán người. “Đây là cơ sở pháp lý rất quan trọng trong bối cảnh phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng mua bán người ngày càng tinh vi, xảo quyệt”, bà Trang nói.

Nữ đại biểu nói thêm: “Phổ biến vẫn là lừa tìm việc làm theo hình thức việc nhẹ lương cao, môi giới lấy chồng nước ngoài, mua bán nội tạng, mua bán trẻ em… Đây là những nguyên nhân khiến cho một bộ phận phụ nữ, trẻ em dễ trở thành nạn nhân của tội phạm mua bán người”.

Bà cũng đề nghị các cơ quan trực tiếp làm công tác này cần tập trung mạnh mẽ vào tuyên truyền đối với các nhóm có nguy cơ cao trở thành nạn nhân. Đồng thời, trong quá trình cụ thể hóa thi hành luật cần quan tâm việc lựa chọn nội dung, hình thức tuyên truyền phù hợp với đặc điểm của từng nhóm đối tượng, lứa tuổi cũng như địa bàn tuyên truyền.

Bên cạnh đó, cũng cần chú trọng tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn, nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm, những dấu hiệu nguy cơ trở thành nạn nhân và phương thức phòng tránh tội phạm mua bán người.

Cần xử lý hình sự hành vi mua bán thai nhi

Tham gia góp ý dự thảo Luật, ĐBQH Lý Tiết Hạnh (đoàn Bình Định) cho biết đây là lĩnh vực rất phức tạp nên cần có những quy định rất rõ và sát thực tiễn.

Đại biểu cho rằng có nhiều khái niệm trong dự thảo Luật còn chung chung. Về khái niệm mua bán người quy định “Mua bán người là việc tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp, chuyển giao hoặc tiếp nhận người nhằm bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể nhận tiền, tài sản, lợi ích vật chất hoặc vì mục đích vô nhân đạo khác bằng cách sử dụng vũ lực, đe dọa lừa gạt và các thủ đoạn khác”.

Theo đại biểu, trong khái niệm trên có nhiều khái niệm về “mục đích vô nhân đạo khác”, “lừa gạt bằng thủ đoạn khác”. “Vậy khác này là gì? Thể hiện được hết thực trạng hiện nay hay chưa?”, đại biểu đặt câu hỏi và đề nghị làm rõ.

Đại biểu Lý Tiết Hạnh cũng bày tỏ sự băn khoăn hành vi mua bán thai nhi trong bụng mẹ, cũng như nhiều vấn đề liên quan đến thai nhi, tình trạng mang thai hộ không chính đáng… Đối với những hành vi này, đại biểu cho rằng cần phải xử lý nghiêm minh.

“Tôi đề nghị ban soạn thảo xem xét, bổ sung hành vi mua bán thai nhi cũng là một hành vi mua bán người để có căn cứ, xem xét xử lý trách nhiệm hình sự”, bà Hạnh nêu ý kiến.

Cũng thảo luận về dự thảo Luật, ĐBQH Đào Chí Nghĩa – Phó Trưởng Đoàn ĐBQH chuyên trách Tp.Cần Thơ, bày tỏ thống nhất về sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống mua bán người theo Tờ trình số 54 của Chính phủ.

Góp ý nội dung cụ thể, ông Nghĩa cho biết, tại Điều 2 về giải thích từ ngữ, ở Khoản 8 có quy định thủ đoạn khác trong mua bán người.

Đối với nội dung này, ông đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung cụm từ “các hình thức” trước “thủ đoạn khác” để bảo đảm đầy đủ nội dung khi quy định.

Đại biểu cũng đề nghị bổ sung thêm hình thức trong thủ đoạn mua bán người đó là việc lợi dụng nhận nuôi con nuôi.

Về các hành vi bị nghiêm cấm, Khoản 2 quy định “2. Chuyển giao hoặc tiếp nhận người để bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy các bộ phận cơ thể hoặc vì mục đích vô nhân đạo khác”.

Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung cụm từ “hỗ trợ, tiếp sức” vào sau cụm từ chuyển giao để thể hiện tính bao quát của các hành vi phạm tội.

Thống nhất với ý kiến của đại biểu Lý Tiết Hạnh là dự thảo Luật chưa quy định về đối tượng “mua bán thai nhi trong bụng mẹ”. Theo đại biểu, các vụ án trong giai đoạn hiện nay cũng đã có những vụ án liên quan đến vấn đề này, biến tướng việc mang thai hộ, đây là hành vi rất nguy hiểm. Do đó, đại biểu cho rằng cần phải được cân nhắc đưa vào hành vi nghiêm cấm.

Về thông tin, tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống mua bán người, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung đối tượng cần tuyên truyền sâu, rộng, thường xuyên đó là vùng đồng bào người dân tộc thiểu số.

Vì hiện nay, một bộ phận người dân tộc thiểu số ở nước ta do có cuộc sống còn khó khăn, việc nắm, hiểu biết kiến thức pháp luật còn hạn chế, chưa được hiểu rõ các thủ đoạn của tội phạm nên dễ trở thành nạn nhân và tội phạm của tội mua bán người.