Chất vấn và trả lời chất vấn Quốc hội đợt 1: Sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, kỳ họp thứ 7 đối với 4 Bộ trưởng, trường ngành vừa kết thúc sáng nay, 6/6. Phiên chất vấn được nhận định đã diễn ra với tinh thần sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn.

Trao đổi bên lề nghị trường, đại biểu Trịnh Xuân An, Đoàn đại biểu Quốc hội Đồng Nai, Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc hội đánh giá cao về hiệu quả phiên chất vấn đợt 1 này.

– Qua theo dõi phiên chất vấn và trả lời chất vấn gần hai ngày rưỡi qua, ông đánh giá như thế nào về không khí phiên chất vấn, cách đặt câu hỏi cũng như phần trả lời của các Bộ trưởng, trưởng ngành?

Đại biểu Trịnh Xuân An: Tôi đánh giá là phiên chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội đợt một rất thành công, bởi một số điểm. Một là Quốc hội đã lựa chọn đưa ra những nhóm chất vấn hài hòa giữa kinh tế và xã hội. Thứ hai, nội dung chất vấn đáp ứng được những vấn đề mà nhân dân và cử tri quan tâm.

Trong chất vấn, các đại biểu Quốc hội đã tập trung vào những nhóm ngành, nhóm nội dung được lựa chọn, đã đặt ra những câu hỏi rất thẳng thắn, cụ thể. Việc chuẩn bị trả lời chất vấn của các Bộ trưởng, trưởng ngành đã thể hiện trách nhiệm, thông qua việc chuẩn bị các cáo báo gửi cho các đại biểu Quốc hội trước đó cả tuần, thậm chí trước kỳ họp, trong kỳ họp đều cập nhật rất cụ thể.

Có những Bộ trưởng, trưởng ngành lần đầu tiên trả lời nhưng cũng rất tự tin, như Chủ tịch Quốc hội nói là đã là nắm chắc được vấn đề. Trong trả lời chất vấn quan trọng nhất là nắm chắc và cung cấp được những giải pháp cụ thể.

Về phần trả lời chất vấn, tôi cho rằng việc đưa thông tin là tốt rồi nhưng tôi còn nhìn thấy trong đợt trả lời này các Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Công thương, kể cả lĩnh vực rất mới như kiểm toán đều đã đưa ra những cam kết, phương án, đề xuất rất cụ thể. Tôi cho rằng đó là thành công của kỳ họp này.

Qua việc trả lời chất vấn như thế này Quốc hội sẽ có cơ sở để giám sát và có những nội dung để giám sát việc thực hiện lời hứa.

Mặc dù kỳ họp này có những Bộ trưởng lần đầu tiên đăng đàn nhưng đã mang đến những không khí mới mẻ và đã khiến các đại biểu thỏa mãn. Tất nhiên còn nhiều vấn đề cần tiếp tục tranh luận và nhiều đại biểu, chuyên gia đặt câu hỏi nhưng chúng tôi cho rằng phiên chất vấn đợt 1 như vậy là rất thành công.

– Vâng, ông vừa nhắc đến việc đây là lần đầu tiên Quốc hội chất vấn Kiểm toán nhà nước, mà Kiểm toán nhà nước là cơ quan do Quốc hội thành lập. Vậy ông đánh giá việc chúng ta chất vấn Kiểm toán nhà nước tại kỳ họp này có ý nghĩa thế nào, cũng như phần trả lời của Tổng Kiểm toán Nhà nước đối với rất nhiều vấn đề mà đại biểu quan tâm?

Đại biểu Trịnh Xuân An: So với các khóa trước, đây là lần đầu tiên Tổng kiếm toán Nhà nước trả lời chất vấn chính thức một phiên họp của Quốc hội. Đây là điều rất mới. Kiểm toán nhà nước có vai trò rất quan trọng trong việc bảo đảm tính minh bạch, đúng đắn trong quản lý tài chính, tài sản công. Chúng ta có hẳn một đạo luật quy định về Kiểm toán nhà nước và hiện nay Kiểm toán nhà nước đang là công cụ, cơ quan rất quan trọng để Quốc hội quyết toán, dự toán và cả giám sát nữa.

Tôi cho rằng việc trả lời chất vấn của Tổng kiểm toán Nhà nước không những chỉ để thực hiện theo quy định của Luật giám sát thông thường, mà qua đây cho thấy nhân dân và cử tri thông qua các đại biểu Quốc hội đặt ra những câu hỏi, yêu cầu rất cao cho một lĩnh vực rất đặc thù.

Chúng ta có làm tốt hay không việc sử dụng ngân sách nhà nước, tài sản công, tài chính công, rồi phòng, chống tham nhũng, qua kiểm toán rất nhiều vấn đề được đặt ra thì tôi cho rằng việc trả lời của Tổng kiểm toán, dù chỉ có 35 đại biểu chất vấn thôi nhưng khối lượng thông tin và nội dung rất sâu.

Các đại biểu cũng đã nghiên cứu rất kỹ để đưa ra những câu hỏi rất sát với từng nhóm vấn đề. Tất nhiên, đối với kiểm toán còn nhiều nội dung nữa nhưng ta đặt ra 3 nhóm vấn đề thôi. Tôi cho rằng việc chuẩn bị trả lời của Tổng kiểm toán rất sát và qua đó cho thấy việc Quốc hội sử dụng kiểm toán là công cụ đắc lực của mình trong việc quản lý, thẩm tra, giám sát, đánh giá liên quan đến quản lý tài chính công, tài sản công là hoàn toàn tin tưởng, yên tâm.

Tất nhiên là một nhóm nhỏ trong công tác kiểm toán, đó là phòng, chống tiêu cực, tham nhũng đã được các đại biểu hết sức quan tâm và mong là kiểm toán cùng với việc trả lời lần này sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ theo đúng quy định của Luật kiểm toán, đúng với kỳ vọng của nhân dân và đặc biệt là của Quốc hội đã trao cho kiểm toán chức năng, nhiệm vụ như vậy.

– Đúng là 35 câu hỏi dành cho Tổng kiểm toán Nhà nước thôi nhưng tôi thấy đều là những vấn đề rất kỹ thuật, chuyên sâu và Tổng kiểm toán đã trả lời khá thuyết phục. Về phần điều hành của Chủ tọa trong gần hai ngày rưỡi chất vấn vừa qua, ông đánh giá như thế nào?

Đại biểu Trịnh Xuân An: Đây là phiên điều hành đầu tiên của tân Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, nhưng tôi cho rằng với kinh nghiệm, khả năng điều hành, dẫn dắt trong thời gian công tác tại Quốc hội và đặc biệt là khả năng dẫn dắt, quán xuyến được khối lượng thông tin, Chủ tịch Quốc hội đã hoàn thành tốt vai trò của người “nhạc trưởng.”

Mặc dù Chủ tịch Quốc hội mới nhậm chức nhưng phong cách, khả năng điều hành, dẫn dắt của Chủ tịch đã tạo nên sự liên kết. Trong phiên chất vấn này chúng tôi thấy các đại biểu rất thỏa mãn với cách điều hành này.

Trong điều hành, Chủ tịch cũng rất rõ ràng. Ví dụ như phần liên quan đến Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà sáng nay, những đại biểu Quốc hội chất vấn không đúng phạm vi thì Chủ tịch Quốc hội cũng rất linh hoạt, đề nghị cho phép trả lời sau hoặc nếu có thể trả lời được thì trả lời và đều nói rất rõ ràng, cụ thể. Tôi cho rằng cách điều hành như vậy cũng giúp cho người được trả lời chất vấn tự tin hơn và chủ động hơn.

– Trong phần chất vấn Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà sáng nay, Phó Thủ tướng cũng đã trả lời các đại biểu liên quan đến vấn đề về tự chủ đại học, kiểm soát lạm phát, an toàn thực phẩm, đặc biệt, có đại biểu đã chất vấn về nghĩa vụ sau khi khai thác tài nguyên khoáng sản, hệ lụy, nguyên nhân và trách nhiệm. Ông đánh giá thế nào về phần trả lời này, mặc dù tôi thấy cũng rất ngắn gọn?

Đại biểu Trịnh Xuân An: Khi nghe phần trả lời của Phó Thủ tướng, tôi cho rằng đây không chỉ là phần làm rõ thêm đối với những lĩnh vực mà các Bộ trưởng, trưởng ngành chất vấn trong 2 ngày qua, phần trả lời này dường như rất tự do về nội dung nhưng nếu nắm vấn đề mà không sát thì sẽ rất khó trả lời.

Tôi cho rằng Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà với kinh nghiệm của mình trong thời gian qua, đặc biệt là kinh nghiệm trong công tác quản lý, thời gian làm từ lĩnh vực tài nguyên và môi trường cho đến nay thì Phó Thủ tướng đã nắm rất chắc các vấn đề.

Những nội dung này không gắn gì với văn hóa, không gắn gì với kiểm toán, không gắn gì với Công thương, nhưng với khả năng, kiến thức về vĩ mô, kinh nghiệm điều hành Phó Thủ tướng cũng đã cơ bản trả lời được yêu cầu mà đại biểu Quốc hội đề ra.

Đặc biệt, tôi cho rằng nội dung trả lời của Phó Thủ tướng đã ở tầm vĩ mô, thể hiện vai trò, trách nhiệm của Chính phủ. Theo tôi cách trả lời như vậy là hợp lý và có thể nói các đại biểu cũng bằng lòng với nội dung như vậy.

– Vâng, xin cảm ơn những chia sẻ của đại biểu.