Việt Nam phải ở nhóm nước dẫn đầu về chuyển đổi số và chuyển đổi xanh

Lựa chọn chiến lược của Việt Nam

Chiều ngày 28/5, tại Hà Nội, Diễn đàn cấp cao chuyển đổi số Việt Nam – châu Á (Vietnam – Asia DX Summit) năm 2024, với chủ đề “Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế số”, đã được Hiệp hội Doanh nghiệp Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) chính thức khai mạc.

Phiên khai mạc có sự tham dự của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cùng đại diện nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Bày tỏ mong muốn các đại biểu tham dự diễn đàn lần này sẽ thành công trong công cuộc chuyển đổi số, chuyển đổi xanh của đơn vị mình, đất nước mình và thế giới, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh sẽ là 2 chuyển đổi quan trọng bậc nhất của nửa đầu thế kỷ 21. Hai chuyển đổi này sẽ căn bản thay đổi cuộc sống của tất cả chúng ta.

Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là một cặp song sinh, đi cùng và hỗ trợ nhau. Muốn chuyển đổi xanh thì phải dùng chuyển đổi số, và muốn chuyển đổi số thì cũng phải dùng chuyển đổi xanh.

“Hai chuyển đổi này cũng sẽ đảm bảo cho một quốc gia phát triển nhanh và bền vững. Việt Nam đã xác định chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là lựa chọn chiến lược. Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là động lực chính tăng trưởng kinh tế”, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Trên cơ sở phân tích, đưa ra những số liệu thống kê cụ thể, dẫn chứng thuyết phục, người đứng đầu ngành TT&TT chỉ rõ sự cấp thiết phải chuyển đổi số, phát triển kinh tế, sử dụng các công nghệ xanh số. Quốc gia nào chuyển đổi số nhanh hơn, quốc gia đó sẽ giàu có hơn. Chuyển đổi xanh là để không làm cạn kiệt tài nguyên. Chuyển đổi xanh là để bảo vệ chính môi trường mà con người đang sống trong đó. 

Theo Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng, muốn phát triển nhanh thì chuyển đổi số, muốn bền vững thì chuyển đổi xanh. Nhưng cả chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đều cần đến công nghệ số, và công nghệ số cốt lõi chính là chip bán dẫn. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng thông tin, Bộ TT&TT đã dự thảo xong phiên bản cuối cùng của chiến lược quốc gia về chip bán dẫn và đang lấy ý kiến rộng rãi.

Cũng trong trao đổi tại diễn đàn, Bộ trưởng Bộ TT&TT nhấn mạnh: Chúng ta đang sống trong một thời kỳ đặc biệt, khi tương lai không nằm trên đường kéo dài của quá khứ, xuất hiện điểm kì dị trong đường cong phát triển của nhân loại, nhất là với sự phát triển của công nghệ và trí tuệ nhân tạo.

“Tận dụng được cơ hội này thì Việt Nam mới có thể hóa rồng, mới thành nước phát triển thu nhập cao. Và không có cách nào khác là phải đi vào nhóm đầu về chuyển đổi số và chuyển đổi xanh”, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nêu quan điểm.

Người đứng đầu ngành TT&TT cũng chỉ rõ, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhưng ở nhóm giữa thì Việt Nam sẽ không thay đổi được thứ hạng quốc gia. Bởi một cuộc cách mạng công nghiệp mới sẽ chỉ tưởng thưởng cho những người đi đầu, những quốc gia tiên phong.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng đề nghị các đại biểu bàn nhiều hơn về sự thay đổi thể chế để mở đường cho sự ứng dụng rộng rãi của các công nghệ số. Bởi lẽ, việc dám ứng dụng, dám đi đầu trong ứng dụng và ứng dụng an toàn sẽ tạo ra sự phát triển, và cũng tạo ra sự hoàn thiện công nghệ. 

Ở góc độ đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp công nghệ số, Chủ tịch Hội đồng sáng lập VINASA Trương Gia Bình cũng đánh giá: Chuyển đổi xanh và chuyển đổi số đang là xu hướng chuyển dịch tất yếu của thế giới, hướng tới phát triển bền vững.

Theo Tổ chức Ngân hàng Thế giới (WB), có hai vấn đề khi ứng phó với biến đổi khí hậu là thích nghi và giảm thiểu với biến đổi. Muốn chuyển đổi xanh buộc phải chuyển đổi số, vì công nghệ số giúp tăng tốc cả thích nghi và giảm thiểu; và bản thân công nghệ số cũng cần xanh hơn vì nó tiêu tốn nhiều năng lượng. 

“Gần đây, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh còn đi theo một chuyển đổi vô cùng quan trọng là chuyển đổi trí tuệ nhân tạo. Với sự ra đời của các công nghệ siêu máy tính AI, chuyển đổi này đã tạo ra những nguồn lao động mới, trước khi chúng ta có kỹ sư phần mềm thì nay chúng ta có kỹ sư về trí tuệ nhân tạo. Trí tuệ nhân tạo đang đi vào khắp mọi lĩnh vực”, ông Trương Gia Bình lưu ý.

Theo ông Bình, trong bối cảnh chuyển đổi tích cực song cũng nhiều thách thức, Việt Nam đang có lợi thế trọng yếu, đó là lợi thế về con người, nhân lực. Để tận dụng lợi thế đó, biến đổi quan trọng bậc nhất của Việt Nam thời gian tới là biến đổi con người.

“Cần làm thế nào để Việt Nam có rất nhiều người sẵn sàng dấn thân vào ngành CNTT, trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, xe điện, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Sự dấn thân, chuyển đổi này sẽ giúp giải quyết tất cả các vấn đề mà Việt Nam và cả thế giới đang phải đối mặt”, ông Trương Gia Bình đề xuất.

Việt Nam chuyển đổi số, chuyển đổi xanh với tốc độ rất nhanh

Chia sẻ về bức tranh kinh tế số Việt Nam, ông Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Kinh tế số, Xã hội số (Bộ TT&TT) cho hay, tỷ trọng đóng góp vào GDP của nền kinh tế số đang là 16,5% theo số liệu của Bộ TT&TT. Con số này sẽ tăng lên thành 20% vào năm 2025. 

Về cơ cấu, 60% tỷ trọng kinh tế số Việt Nam nằm ở các doanh nghiệp ICT, 40% nằm trong kinh tế số ngành, lĩnh vực. Tuy vậy, cơ cấu kinh tế số sẽ có sự chuyển dịch khi tỷ trọng khu vực ICT sẽ giảm xuống 20% trong khi kinh tế số ngành, lĩnh vực tăng lên thành 80% vào năm 2030.

Đóng góp thêm góc nhìn, bà Đào Phương Lan, Giám đốc đầu tư thị trường Đông Nam Á của Temasek cho biết, Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế số đạt tốc độ tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á. Quy mô tổng giá trị hàng hóa, dịch vụ (GMV) của kinh tế số Việt Nam được dự báo sẽ tăng từ 30 tỷ USD năm 2023 lên 43 tỷ vào năm 2025. 

Ở góc nhìn rộng hơn, Đông Nam Á là khu vực có nền kinh tế số phát triển mạnh với khả năng thích ứng tốt trước các biến động. Tổng doanh thu của nền kinh tế số Đông Nam Á sẽ sớm đạt 100 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng 1,7 lần so với GMV (218 tỷ USD). 

Mặc dù đang gặp phải vấn đề khó khăn trong việc huy động vốn và thoái vốn, Temasek vẫn lạc quan về tương lai của Đông Nam Á khi làn sóng tăng trưởng kinh tế số tiếp theo sẽ xuất hiện. Bất chấp các áp lực chung, Temasek tin tưởng vào triển vọng lâu dài của nền kinh tế số Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. 

Chia sẻ về câu chuyện chuyển đổi xanh, ông Lê Việt Anh, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) nhắc lại cam kết của Việt Nam trước thế giới về việc đưa phát thải ròng về 0 vào năm 2030. 

Khi cam kết tại hội nghị COP26 về biến đổi khí hậu được thông qua, Việt Nam đã nhanh chóng ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh. 

Kế hoạch quốc gia về tăng trưởng xanh đã nêu chi tiết 4 nhóm mục tiêu, đó là giảm cường độ phát thải nhà kính, xanh hóa các ngành kinh tế, xanh hóa lối sống và thúc đẩy tiêu dùng bền vững, xanh hóa quá trình chuyển đổi.

Về tổng mức đầu tư dành cho công cuộc đưa phát thải ròng về 0, hiện có nhiều nghiên cứu, cách tính toán với các con số khác nhau. Theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, để thực hiện mục tiêu phát triển xanh, Việt Nam cần tiêu tốn 6.8% GDP, tương đương 368 tỷ USD từ nay đến năm 2040. 

Nếu tính thêm các chỉ số khác như lạm phát, Bộ KH&ĐT ước tính chi phí đầu tư sẽ tiêu tốn gấp đôi con số này. Đây là thách thức không nhỏ của Việt Nam trong quá trình thúc đẩy tăng trưởng xanh. 

Trong bối cảnh đó, theo đại diện Bộ KH&ĐT, chuyển đổi số sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh và đạt được mục tiêu phát thải ròng về 0. 

“Chuyển đổi số chính là động lực, là nền tảng thúc đẩy tăng trưởng xanh. Tăng trưởng xanh phải dựa vào thể chế và quản trị hiện đại, khoa học và công nghệ tiên tiến, chuyển đổi số. Công nghệ số sẽ giúp tối ưu hóa tài nguyên, giảm phát thải carbon, thúc đẩy các công nghệ sạch”, ông Lê Việt Anh nói.

Trong khuôn khổ phiên khai mạc, đại diện một số cơ quan, doanh nghiệp như Viettel, VNPT, MISA, FPT, VinFast và Sở TT&TT TP.HCM đã chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh tại đơn vị, địa bàn mình cũng như triển khai cho các doanh nghiệp khác và cộng đồng.

Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam năm 2024 đặt trọng tâm thúc đẩy kinh tế sốTiếp tục duy trì 5 hạng mục, giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam năm 2024 hưởng ứng định hướng thúc đẩy phát triển kinh tế số với 4 trụ cột của Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số.