Cuộc đảo chính thất bại ở CHDC Congo diễn ra như thế nào?

Theo quân đội, vào rạng sáng 19/5, một nhóm khoảng 50 người mặc trang phục ngụy trang đã tấn công dinh thự của Thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng và một chính trị gia cấp cao được cho là sẽ trở thành Chủ tịch Quốc hội. 

Nhà chức trách gọi đây là một cuộc đảo chính được lên kế hoạch. Nhóm người đã đột nhập tòa nhà Palais de la Nation ở trung tâm Thủ đô Kinshasa – nơi ở và làm việc chính của Tổng thống Felix Tshisekedi.

Theo các video trên mạng xã hội, có thể thấy những kẻ có vũ trang đang tiến đến lối vào Phủ Tổng thống, cửa kính bị đập vỡ. Họ treo cờ Zaire (tên cũ của Congo) và hô vang: “Zaire muôn năm”.

Ngay sau đó, lực lượng an ninh tiến vào và bắn hạ thủ lĩnh của nhóm – chính trị gia gốc Congo Christian Malanga – cùng 3 người khác. Quân đội cho biết khoảng 40 người khác đã bị bắt.

Christian Malanga, 41 tuổi, tự gọi mình là “Tổng thống của New Zaire”. Hắn định cư ở Mỹ, sau đó trở về Congo để vận động, khơi dậy sự phản đối với tầng lớp chính trị Congo hiện tại.

Theo phát ngôn viên quân đội Sylvain Ekenge, Malanga từng đe dọa lật đổ Tổng thống Tshisekedi trên mạng xã hội. Năm 2017, hắn lần đầu thực hiện một cuộc đảo chính nhưng bất thành. 

Chính quyền Congo cho biết những người tham gia âm mưu đảo chính bao gồm người Congo cùng nhiều người quốc tịch khác nhau. Ba công dân Mỹ, trong đó có con trai của Malanga, nằm trong số những người bị giam giữ. Đại sứ Mỹ cho biết sẽ hợp tác hoàn toàn với chính quyền Congo và buộc bất kỳ công dân Mỹ nào có liên quan phải chịu trách nhiệm.

Nhà phân tích chính trị Tresor Kibangula tại viện nghiên cứu Ebuteli của Congo cho biết tốc độ dập tắt âm mưu đảo chính cho thấy những kẻ âm mưu không gây ra mối đe dọa lớn, nhưng việc chúng tấn công các mục tiêu an ninh nghiêm ngặt là nguyên nhân gây lo ngại.

Vụ việc xảy ra vào thời điểm nhạy cảm đối với Tổng thống Tshisekedi, người đang đấu tranh để kiềm chế cuộc tấn công kéo dài hai năm của phiến quân được Rwanda hậu thuẫn ở miền đông Congo, có nguy cơ lan rộng thành một cuộc xung đột lớn hơn.

Ngọc Ánh (theo Reuters)