Một giáo sư có bài báo quốc tế bị gỡ bỏ, ĐH Kinh tế TP.HCM nói gì?

Chiều nay (10.5), ĐH Kinh tế TP.HCM (UEH) chính thức lên tiếng về vụ việc GS Võ Xuân Vinh, Viện nghiên cứu kinh doanh thuộc ĐH này, có liên quan đến bài báo khoa học trên Tạp chí Environmental Science and Pollution Research thuộc Nhà xuất bản Springer bị gỡ bỏ.

Theo đó, bài báo của nhóm nghiên cứu chính thức xuất bản trực tuyến vào ngày 13.4.2021 và tạp chí khoa học này gỡ bài vào 14.3.2024 vì lý do chứa một số cụm từ bị xuyên tạc (tortured phrases), bao gồm cả trong tiêu đề. Bài báo này thuộc nhóm các bài báo được bình duyệt bởi biên tập viên khách mời được tạp chí tổng điều tra, rà soát. GS Võ Xuân Vinh, trực thuộc Viện Nghiên cứu kinh doanh UEH là tác giả thứ 5 trong số 9 tác giả của công trình.

Ông Vinh đã đề nghị tạp chí xóa tên mình ra khỏi bài báo do bị lạm danh

Thông tin từ UEH cho biết ĐH này đã làm việc và lập biên bản ghi nhận, xử lý vụ việc với GS Vinh vào ngày 27.3.2024. Tại buổi làm việc, ông Vinh đã tường trình và cung cấp các minh chứng cần thiết.

Theo đó, ngay sau khi phát hiện bị lạm danh, ông Vinh đã chủ động liên hệ Tổng biên tập tạp chí từ ngày 15.2.2024, một tháng trước khi bài báo bị gỡ bỏ. Trong nội dung thư gửi, ông Vinh khẳng định không liên quan đến bài báo, quy trình nộp bài báo, không đồng ý và không cho phép việc tên mình ở mục tác giả của bài báo. Ông Vinh đã đề nghị tạp chí xóa tên mình ra khỏi bài báo.

Ngày 21.3.2023, ông Vinh nhận được email hồi đáp từ Tổng biên tập tạp chí cho biết tác giả Mohammed Musah đã gửi thư cho Tổng biên tập xác nhận về việc tự ý đưa tên GS Võ Xuân Vinh vào bài báo mà không có sự đồng thuận từ phía ông Vinh, đồng thời xin lỗi về sự việc này. Tạp chí cũng đã chuyển tiếp thư này đến bộ phận liêm chính học thuật của Nhà xuất bản để xử lý các bước tiếp theo.

Giải trình thêm với nhà trường, trong số tác giả của bài báo này, ông Vinh đã từng làm việc với tác giả thứ nhất Mohammed Musah và tác giả thứ hai Yusheng Kong trong một dự án Nature Fund về phát triển bền vững. Hai tác giả này ở ĐH Giang Tô – một ĐH lớn tại Trung Quốc.

UEH kết luận gì?

Thông tin từ ĐH Kinh tế TP.HCM cho biết với quy trình làm việc chặt chẽ, định hướng nhìn nhận thẳng thắn các sai phạm (nếu có) của cá nhân nhà nghiên cứu, đồng thời không quy kết thành tựu của cả quá trình, UEH đã cân nhắc kỹ càng các luận cứ, bằng chứng và kết luận. Cụ thể, bài báo bị rút liên quan đến quy trình xử lý của biên tập viên khách mời và hoạt động bình duyệt của tạp chí. Cá nhân ông Vinh không nhận tài trợ/thưởng từ nhà trường cho bài báo này. Ông Vinh cũng đã đưa được các minh chứng về việc bị lạm danh. Đây là trường hợp rút bài báo nghiên cứu có liên quan đến quyền tác giả.

Nhà trường đề nghị ông Vinh nghiêm túc rút kinh nghiệm trong hoạt động hợp tác công bố quốc tế của cá nhân. Bên cạnh đó, với vai trò Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh doanh, ông Vinh cần có chính sách quản lý và cơ chế kiểm soát chặt chẽ mạng lưới các chuyên gia nghiên cứu cộng tác rộng khắp của đơn vị trên cơ sở bộ quy tắc của Hội đồng liêm chính học thuật để tránh xảy ra vụ việc tương tự.

GS Sử Đình Thành, Giám đốc ĐH Kinh tế TP.HCM, chia sẻ: “Chiến lược quốc tế hóa của UEH đặt phát triển nghiên cứu và công bố quốc tế là năng lực trọng tâm. Dù vậy, đây là một quá trình hàm chứa nhiều rủi ro. Không chỉ UEH mà một số đại học uy tín, lâu đời, có kinh nghiệm trên thế giới cũng phải đối mặt. Sự việc vừa qua là một ví dụ. Đó là lý do bộ quy tắc liêm chính trong nghiên cứu khoa học và Hội đồng liêm chính UEH đã ra đời từ rất sớm và được chuẩn hóa mỗi năm. UEH là một tập thể các nhà nghiên cứu hoạt động với tinh thần nghiêm túc, thượng tôn các quy định liêm chính học thuật. Chính sách thưởng khoa học với ý nghĩa ghi nhận xứng đáng những đóng góp, tạo động lực cho nhà nghiên cứu và thực sự đã phát huy hiệu quả thành quả hơn 10 năm qua. Chúng tôi đã và đang nỗ lực quản lý tốt để vận hành hiệu quả chính sách này”.