Hầm đường sắt nước chảy tứ bề
Đoạn đường sắt đèo Hải Vân (địa phận tỉnh Thừa Thiên – Huế và TP.Đà Nẵng) có chiều dài 19,8 km, được xây dựng từ thời Pháp thuộc, hầu hết chưa được cải tạo, nâng cấp. Trên đoạn tuyến có 6 hầm đường sắt (từ hầm số 9 đến hầm số 14) với tổng chiều dài 2.337 m, được xây dựng từ những năm 1926 – 1931.
Đoàn công tác Công ty CP đường sắt Quảng Nam – Đà Nẵng kiểm tra tại hầm số 14 (hầm Liên Chiểu) đường sắt qua đèo Hải Vân
Ngày 22.4, PV Thanh Niên theo chân đoàn công tác Công ty CP đường sắt Quảng Nam – Đà Nẵng kiểm tra thực tế tại hầm số 14 (còn gọi là hầm Liên Chiểu, thuộc địa phận Q.Liên Chiểu,TP.Đà Nẵng), cũng là hầm đường sắt dài nhất qua đèo Hải Vân (944,6 m).
Hầm đường sắt số 14 có 95 khoang hiện đang xuống cấp nặng nề do thời gian khai thác đã lâu
Theo ghi nhận của PV, hầm số 14 có 95 khoang, hiện nay đã xuống cấp do thời gian khai thác đã gần 100 năm. Cửa hầm được xây dựng đá hộc bê tông. Tường hầm được làm bằng bê tông và đá gốc của núi, vòm hầm bằng bê tông, đá xây. Từ cửa hầm phía nam vào trong, khắp nơi đều có tình trạng thấm dột, nước bám ướt tường hầm. Trên nóc hầm bằng bê tông, vết nứt chi chít, nước rỉ tứ bề.
Càng đi sâu về phía bắc hầm số 14, tiếng nước thấm qua tường hầm nghe rất rõ. Trong hầm có bố trí nhiều hang tránh tàu, tại đây nước thấm từ vòm hầm xuống chảy tạo thành vũng.
Hầm số 14 là hầm đường sắt dài nhất đèo Hải Vân, sau gần 100 năm khai thác đã phong hóa, thấm dột tứ bề
Theo lãnh đạo Công ty CP đường sắt Quảng Nam – Đà Nẵng, đường sắt qua đèo Hải Vân hiện có các hầm số 9, số 10, số 13 đã được cải tạo toàn diện và hoàn thành vào năm 2006 bằng nguồn vốn ODA của Pháp với chiều dài là 1.670 m. Các hầm số 11, hầm số 12 và hầm số 14 với chiều dài 1.667 m đã sử dụng từ lâu, kết cấu vỏ hầm chủ yếu bằng bê tông hoặc đá tự nhiên có chất lượng kém, hiện nay đã bị phong hóa và dột nước.
Chờ… đầu tư, nâng cấp
Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Hoàng Anh Dũng, Phó giám đốc Công ty CP đường sắt Quảng Nam – Đà Nẵng, cho hay nguyên nhân rỉ nước do hầm xây dựng đã lâu, mạch vữa bị phong hóa thấm dột nhiều nơi. Đặc biệt là khoang số 10, 11, 85, 86, 90, 93 nước chảy thành dòng mạnh xuống đường sắt.
“Vỏ hầm bị thấm dột cũng khiến ray, tà vẹt, phụ kiện liên kết bị gỉ sét nhanh. Nền đường trong hầm thiếu chiều dày nền đá, hệ thống thoát nước dọc xuống cấp. Để đảm bảo an toàn chạy tàu, cứ mỗi lần có tàu qua, nhân viên 2 chốt trực cửa hầm Bắc – Nam sẽ kiểm tra lại các thanh ray, tà vẹt… trong hầm”, ông Dũng thông tin.
Ông Hoàng Anh Dũng, Phó giám đốc Công ty CP đường sắt Quảng Nam – Đà Nẵng kiểm tra hiện trạng hầm đường sắt số 14
Theo ông Dũng, thời gian qua một số hầm đã được sửa chữa, nâng cấp theo từng hạng mục. Riêng ở hầm số 14 vào năm 2021 đã được đại tu kết cấu đường sắt trong hầm và rãnh thoát nước để thu gom nước ngầm trong hầm đưa ra ngoài với vốn đầu tư khoảng gần 20 tỉ đồng, đến năm 2023 thì hoàn thành. Còn phần vỏ hầm và kết cấu vẫn để y nguyên từ thời Pháp.
“Trước mắt công ty thường xuyên kiểm tra toàn tuyến đường sắt mà đơn vị quản lý để có phương hướng sửa chữa nhanh chóng. Đồng thời kiến nghị các cấp thẩm quyền cho thay thế một số cây cầu thép trên tuyến mà đã cũ để đảm bảo an toàn cho tàu qua lại”, ông Dũng nói.
Đường sắt qua đèo Hải Vân, có các hầm số 11, 12 và hầm số 14 đã sử dụng gần 100 năm, kết cấu vỏ hầm chủ yếu bằng bê tông hoặc đá tự nhiên đang bị phong hóa và thấm dột
Lãnh đạo Công ty CP đường sắt Quảng Nam – Đà Nẵng cho biết thêm, trong quá trình thực hiện nâng cấp đường sắt Bắc – Nam bằng nguồn vốn trung hạn giai đoạn 2016 – 2020 (dự án 7.000 tỉ đồng) và giai đoạn 2021 – 2025, khu vực đường sắt khu vực đèo Hải Vân chưa được ưu tiên đầu tư. Phần kết cấu hạ tầng trực tiếp chạy tàu như đường sắt, cầu cống, hầm… về cơ bản đã xuống cấp.
Nhân viên đường sắt chốt trực ở hầm số 14 để kiểm tra lại các thanh ray, tà vẹt… trong hầm mỗi khi có tàu chạy qua hầm
Để nâng cao an toàn chạy tàu trên khu vực đèo Hải Vân, Công ty CP Đường sắt Quảng Nam – Đà Nẵng đã đề nghị Bộ GTVT, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam xem xét, ưu tiên bố trí nguồn kinh phí để thay ray, thay tà vẹt sắt mới, cải tạo nền đá ba lát, hệ thống thoát nước, thay mới 7 cầu thép bằng cầu bê tông máng đá ballast, cải tạo 3 hầm (hầm số 11, 12, 14) tổng chiều dài 1.667 m, gia cố mái ta luy tại 14 vị trí có nguy cơ sạt lở.
Tàu lửa qua hầm ở đèo Hải Vân (địa phận TP.Đà Nẵng)
Cầu đường sắt cũng bị xuống cấp
Trên đoạn tuyến qua đèo Hải Vân có 36 cầu với tổng chiều dài khoảng 688 m. Trong đó, có 8 cầu thép (tổng chiều dài 129 m) và 28 cầu bê tông/ đá xây với tổng chiều dài 559 m.
Các cầu thép có cấu tạo từ các dầm I ghép, được đưa vào sử dụng từ trước năm 1975. Hiện tại dầm thép đã bị hoen gỉ, gối cầu gập ghềnh do bê tông mố bị phong hóa. Các cầu bê tông bê tông bị phong hóa bởi tác động của môi trường và thời gian.
