Liên quan tới vấn đề thu hồi đất, bà Hoàng Thị Lợi, Phó Ban Tư vấn Dân chủ – Pháp luật, Ủy ban MTTQ quận 1, nhận xét thực tế vừa qua một số nơi thu hồi nhà đất của dân sau đó lại giao cho nhà đầu tư xây chung cư cao cấp, xây biệt thự bán giá cao chứ không liên quan gì đến lợi ích quốc gia, công cộng. Bà Lợi kiến nghị khi thu hồi đất vì lợi ích công cộng phải làm cho rõ. Mặt trận cùng các đoàn thể khác giám sát thật chặt, không để xảy ra trường hợp lợi dụng giải tỏa lấy mặt bằng khu trung tâm làm lợi ích khác.
Luật gia Nguyễn Thanh Bình góp ý về quy định tại điều 13 của dự thảo: “Quyền sử dụng đất là một loại tài sản và hàng hóa đặc biệt nhưng không phải là quyền sở hữu…”. Theo ông, trong nhiều năm qua, cá nhân, tổ chức được giao quyền sử dụng đất đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất nhưng việc chuyển quyền này cũng không khác gì chuyển quyền sử dụng nhà ở thuộc sở hữu nhà nước. Bên cạnh đó, rất nhiều công trình xây dựng nhà ở, công trình có mục đích kinh doanh khác đã thực hiện thu hồi đất, định giá đất để bồi thường không hợp lý, không đúng tính chất giao dịch dân sự dẫn đến tranh chấp, khiếu nại, kiện cáo.
Ông Nguyễn Thanh Bình kiến nghị có quy định để ngăn chặn hiện tượng ép giá bồi thường giải tỏa đất ở, đất trồng cây
Ông Bình cho rằng thực chất người sử dụng đất không được tôn trọng quyền sử dụng đất với ý nghĩa là tài sản, là hàng hóa. Đây là một trong lý do cơ bản phát sinh nhiều khiếu nại của dân. Từ đó, ông kiến nghị dự thảo Luật Đất đai sửa đổi ghi rõ người sử dụng đất có quyền mua bán quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Theo ông Bình, quy định này giúp ngăn chặn hiện tượng ép giá bồi thường giải tỏa đất ở, đất trồng cây… khi thu hồi đất của dân cho các doanh nghiệp kinh doanh nhà ở, kinh doanh mặt bằng sản xuất, gây thiệt hại lợi ích của người sử dụng đất, gây bức xúc trong quản lý nhà nước, bức xúc xã hội.
Theo Hội Luật gia TP HCM, thu hồi đất là vấn đề liên quan đến nhiều tổ chức, lực lượng và quyền lợi, sinh kế của nhiều người dân. Đây cũng là một trong những lĩnh vực nhạy cảm. Do vậy, nên có quy định cho những trường hợp cụ thể để giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa nhà nước, chủ đầu tư và người sử dụng đất. Hội Luật gia TP HCM cũng đề nghị dự thảo luật cần thể chế hóa các quy định nhằm bảo đảm quyền lợi của người dân có đất bị thu hồi, cần quy định cụ thể các tiêu chí “nơi mới tốt hơn nơi ở cũ”.
