Ngày 11-3, Tân Hoa xã đưa tin, tại cuộc họp báo chung sau Hội nghị thượng đỉnh Anh–Pháp lần thứ 36, cả Tổng thống Emmanuel Macron và Thủ tướng Rishi Sunak đều nhận định, hội nghị này đánh dấu một “khởi đầu mới” trong quan hệ giữa hai nước.
Đáng chú ý nhất tại hội nghị lần này là việc hai bên ký thỏa thuận mới về di cư. Theo France24, hai nhà lãnh đạo Anh và Pháp đã thống nhất thỏa thuận mới trị giá hơn 500 triệu euro để gia tăng các nỗ lực ngăn chặn dòng người di cư bất hợp pháp từ Pháp sang Anh.
Với Thủ tướng Rishi Sunak, việc ngăn chặn tình trạng di cư bất hợp pháp qua eo biển Manche là một trong 5 ưu tiên trong nhiệm kỳ lãnh đạo của ông, sau khi số người di cư đến vùng duyên hải phía Nam của xứ England đã tăng lên hơn 45.000 người vào năm ngoái, tức là tăng 500% trong hai năm qua.
Với thỏa thuận mới, Anh sẽ hỗ trợ tài chính cho Pháp trong vòng 3 năm tới với tổng số tiền 541 triệu euro (575 triệu USD), để thúc đẩy các nỗ lực chung của cả hai trong việc ngăn chặn dòng người di cư bất hợp pháp qua eo biển Manche.
Chính phủ Anh cho biết: “Trong 3 năm tới, khoản đóng góp của Vương quốc Anh cho gói hỗ trợ tài chính sẽ là 141 triệu euro vào năm 2023-2024, 191 triệu euro vào năm 2024-2025 và 209 triệu euro vào năm 2025-2026”. Số tiền này sẽ được dùng để tăng cường thêm nhân viên cũng như công nghệ phục vụ hoạt động tuần tra các bờ biển và vận hành một trung tâm tạm giữ người di cư trái phép ở Pháp.
Các quan chức từ cả hai nước cũng sẽ tăng cường phối hợp với các quốc gia nằm trong tuyến đường di cư mà những đường dây buôn người thường lựa chọn. Gói hỗ trợ tài chính được chi trả theo nhiều đợt và Pháp cũng sẽ bổ sung tài chính cho các hoạt động này.
Thủ tướng Sunak khẳng định, hai nhà lãnh đạo có chung quan điểm phải ngăn chặn hoạt động đưa người di cư vượt biển trái phép, đồng thời cho rằng thỏa thuận mới đã nâng hoạt động phối hợp song phương lên cấp độ cao nhất từ trước tới nay để cùng tháo gỡ những khó khăn chung.
Bên cạnh vấn đề di cư bất hợp pháp, hai bên cũng thảo luận các biện pháp tăng cường hợp tác song phương trong các lĩnh vực như quốc phòng, an ninh, năng lượng, tăng cường hỗ trợ Ukraine và an ninh tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Những kết quả đạt được từ hội nghị thượng đỉnh lần này được xem là tín hiệu tích cực về sự tan băng trong mối quan hệ giữa Anh và Pháp, vốn đã trải qua 5 năm đầy sóng gió. Từ khi công chúng Anh bỏ phiếu lựa chọn Brexit trong cuộc trưng cầu ý dân năm 2016, Pháp luôn là một trong những nước duy trì quan điểm cứng rắn nhất trong các cuộc đàm phán với Anh.
Trong 5 năm qua, ngoài các bất đồng gay gắt về Brexit, người tị nạn, tranh chấp nghề cá, quan hệ Pháp-Anh còn một đổ vỡ nghiêm trọng khác là Hiệp định an ninh AUKUS do Anh ký với Mỹ và Australia vào tháng 9-2021, trong đó nội dung chính là Anh-Mỹ cung cấp tàu ngầm hạt nhân cho Australia, qua đó hủy bỏ hợp đồng thế kỷ nhiều chục tỷ euro mà Australia ký với Pháp vài năm trước đó để mua tàu ngầm điện-diesel của Pháp. Khi đó Pháp đã phản ứng gay gắt, coi AUKUS là cú đâm sau lưng của các đồng minh và trong một thời gian dài quan hệ Pháp-Anh nguội lạnh.
Sau tất cả những sóng gió đó, việc Anh và Pháp nối lại hội nghị thượng đỉnh cấp cao, trước đây vốn được tổ chức hằng năm, là tin tích cực đối với cả hai phía. Trong lịch sử hàng nghìn năm qua, quan hệ Anh-Pháp luôn rất phức tạp, rất gần gũi thân cận nhưng luôn có yếu tố cạnh tranh, đối địch. Tuy nhiên, xét về lợi ích chiến lược lâu dài, cả Anh và Pháp đều hiểu rằng không có bên nào thu được lợi ích nếu duy trì mối quan hệ song phương căng thẳng.
Trước đó, Thủ tướng Rishi Sunak từng khẳng định quan hệ lịch sử lâu đời, sự gần gũi về địa lý, tầm nhìn chung về toàn cầu cho thấy mối quan hệ đối tác mạnh mẽ giữa Anh và Pháp không chỉ mang giá trị mà còn đóng vai trò quan trọng. Theo nhà lãnh đạo Anh, trước các mối đe dọa mới và chưa từng có, hai nước cần củng cố các cấu trúc liên minh để sẵn sàng ứng phó với thách thức trong tương lai.
Hội nghị thượng đỉnh lần này được đánh giá là minh chứng rõ ràng cho nỗ lực hàn gắn quan hệ song phương giữa hai quốc gia châu Âu. Hội nghị cũng sẽ mở đường cho chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của Vua Charles III tới Pháp kể từ khi lên ngôi vào tháng 9 năm ngoái. Chuyến thăm dự kiến diễn ra vào cuối tháng này.
BẢO CHÂU
