Tăng cường đấu giá trực tuyến để minh bạch
Báo cáo tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Minh Sơn cho biết, Dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý đã sửa đổi, bổ sung 42 điều, khoản của Luật hiện hành; tăng 16 điều, khoản so với Dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6, nhưng chủ yếu là sửa về mặt kỹ thuật lập pháp, không phát sinh nhiều chính sách mới.
Do đó, việc xây dựng Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản là phù hợp với phạm vi sửa đổi.
Về tiền đặt trước và xử lý tiền đặt trước, quá trình triển khai quy định về mức tiền đặt trước từ 5% đến 20% của Luật hiện hành cơ bản phù hợp với thực tiễn, tạo điều kiện thu hút được nhiều người tham gia đấu giá. Thông lệ quốc tế đều không có quy định cụ thể về khoản tiền đặt trước tham gia đấu giá, theo đó, các công ty đấu giá tự đưa ra mức tiền đặt trước tùy theo loại tài sản đấu giá và tùy theo hình thức đấu giá.
Về đấu giá trực tuyến và áp dụng hình thức đấu giá trực tuyến đối với tài sản công, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị tiếp thu bổ sung tại Dự thảo Luật về đấu giá trực tuyến trên cơ sở luật hóa các quy định về hình thức đấu giá trực tuyến phù hợp với thực tiễn. Đồng thời, quy định đối với trường hợp đấu giá tài sản công được thực hiện bằng hình thức đấu giá trực tuyến thì phải sử dụng Cổng Đấu giá tài sản quốc gia do Bộ Tư pháp xây dựng, quản lý và vận hành nhằm một mặt đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động đấu giá, bảo đảm an toàn, an ninh mạng. Đây cũng được xem là giải pháp nhằm hạn chế tối đa tình trạng thông đồng, dìm giá, tiêu cực, thất thoát tài sản nhà nước trong hoạt động đấu giá tài sản.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Minh Sơn cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội một số vấn đề lớn của Dự thảo Luật liên quan tới đấu giá trong trường hợp chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá, một người tham gia đấu giá, một người trả giá; về chế tài xử lý vi phạm đối với người trúng đấu giá không nộp tiền trúng đấu giá; về việc hủy hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản trong trường hợp đã có quyết định, bản án hoặc quá trình cưỡng chế kê biên tài sản có vi phạm pháp luật và hủy kết quả đấu giá tài sản…
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, về trình tự, thủ tục tham gia đấu giá tài sản nên tiếp tục rà soát để hoàn thiện các nội dung bảo đảm khả thi; cùng với đó là vấn đề lãi suất, phương án quy định đối với khoản tiền đặt trước; quy định mang tính quy định khung để Chính phủ quy định chi tiết để tăng cường đấu giá trực tuyến. Nghiên cứu bổ sung quy định cho phép giảm giá khởi điểm của tài sản sau mỗi lần đấu giá không thành.
Về Cổng Đấu giá tài sản quốc gia và vai trò, trách nhiệm của Bộ Tư pháp, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, nên hoàn thiện khái niệm Cổng đấu giá tài sản quốc gia trong dự thảo Luật, làm rõ yêu cầu quản lý, kết nối, chia sẻ dữ liệu theo quy định của Luật này và quy định của pháp luật có liên quan. Đồng thời bổ sung trách nhiệm Bộ Tư pháp không chỉ xây dựng, quản lý và hướng dẫn sử dụng Cổng Đấu giá quốc gia, tài sản quốc gia mà cần có quy định để đáp ứng yêu cầu về lưu trữ, bảo mật thông tin. Nghiên cứu để bổ sung dịch vụ công trực tuyến có thu phí có liên quan đến đấu giá tài sản thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Tư pháp như là phí thuê Cổng thông tin đấu giá tài sản quốc gia và hoặc trang thông tin đấu giá để tổ chức đấu giá trực tuyến.
Nhấn mạnh, Dự án Luật có tính chuyên ngành sâu, nặng về kỹ thuật nhưng lại liên quan đến thủ tục hành chính, cải cách hành chính, quyền và lợi ích của các bên và liên quan đến nhiều dự án luật khác, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ủy ban Kinh tế lắng nghe các cơ quan, cùng với đó, các cơ quan của Quốc hội, các bộ, ngành tham gia góp ý thêm vào dự án Luật bảo đảm chất lượng cao hơn và giải quyết được những điểm nghẽn đã chỉ ra.
Tiếp tục rà soát hoàn thiện các quy định
Góp ý về vấn đề đấu giá thí điểm biển số xe ô tô, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, trong điều khoản chuyển tiếp, Luật này nêu rõ: “tiếp tục thực hiện Nghị quyết 73 của Quốc hội…”. Thời gian mới có 1 năm chưa đủ điều kiện để đánh giá tổng kết trước khi xem xét đưa vào Luật Đấu giá tài sản. Tuy nhiên, Chính phủ trình Luật Trật tự an toàn giao thông đã đưa nội dung đấu giá biển số xe ô tô với những giải trình sau đây: theo báo cáo bổ sung của Chính phủ, trong 5 tháng triển khai thực hiện rất thành công, đã đấu giá 14.062 biển số và được người dân đồng tình ủng hộ. Lần này, qua thảo luận, đề xuất của Đại biểu Quốc hội, Chính phủ cho rằng, cần phải luật hóa vấn đề này, đồng thời mở rộng đấu giá biển số xe kinh doanh vận tải và xe mô tô là cần thiết. Chính phủ cũng cho rằng, nếu không kịp thời đưa vào mà chờ hết thời gian thí điểm, tiến hành tổng kết, lúc đó sẽ gây tốn kém, lãng phí thời gian.
Qua làm việc với Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng như Cơ quan soạn thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, có thêm ý kiến của các bộ ngành và ý kiến của Chính phủ về nội dung này. Theo đó, một số bộ có công văn đồng ý chủ trương này.
Theo quy trình, cũng cần có ý kiến của Chính phủ, do đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ cần lưu ý và có ý kiến chính thức về vấn đề này cho rõ.
Tại phiên họp, giải trình thêm về đấu giá được thực hiện theo hình thức đấu giá trực tuyến, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, sẽ hướng tới phương án xã hội hóa, xây dựng phần mềm đấu giá trực tuyến. Tuy nhiên, tinh thần của cơ quan soạn thảo là không bắt buộc tất cả các hoạt động đấu giá đều phải tuân theo, mà tôn trọng quyền lựa chọn của mỗi người theo cơ chế thị trường, dân sự.
“Hiện nay, đã có một số đơn vị thực hiện đấu giá trực tuyến, việc áp đặt hành chính có thể dẫn đến không bảo đảm nguyên tắc cạnh tranh bình đẳng, cơ quan soạn thảo sẽ lưu ý, nghiên cứu kỹ lưỡng vấn đề này” – Bộ trưởng nói.
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Ủy ban Kinh tế của Quốc hội phối hợp với các cơ quan có liên quan tiếp tục rà soát để bảo đảm chất lượng Dự Luật, góp phần cải tiến thủ tục hành chính nhưng đồng thời phải đấu tranh phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm.
Về một số vấn đề cụ thể, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát hoàn thiện các quy định về tài sản đấu giá để đảm bảo bao quát hết các loại tài sản thực hiện đấu giá, tránh vướng mắc trong thực tiễn, hoàn thiện các quy định về hành vi bị cấm, các chế tài, tiền đặt trước, xử lý tiền đặt trước để khắc phục được thao túng các cuộc đấu giá trục lợi, việc đấu giá lại, đấu giá liên quan đến từ thiện… Rà soát các quy định về giá khởi điểm, giám định tài sản để đảm bảo không chồng lần với các luật chuyên ngành, đảm bảo nguyên tắc Luật Đấu giá tài sản là luật hình thức quy định thống nhất trình tự thủ tục đấu giá và các loại tài sản.
Đồng thời, tiếp tục rà soát các quy định về tiêu chuẩn đấu giá viên, các đối tượng được miễn đào tạo đấu giá, quy định mở rộng quyền của tổ chức hành nghề đấu gi, hay xem xét khái niệm tổ chức cung cấp dịch vụ đấu giá để đảm bảo chặt chẽ nhưng khả thi phù hợp với thực tế và không tạo ra khoảng trống pháp luật…
