Nguy cơ Việt Nam là nước “siêu nhập khẩu”
Hội Chăn nuôi Việt Nam cho biết, ngày 12.3, ông Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam; ông Nguyễn Như So, Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam; ông Hoàng Kim Giao, Chủ tịch Hội Chăn nuôi gia súc lớn Việt Nam; ông Nguyễn Thanh Sơn, Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam, đã cùng nhau ký đơn kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ kiến nghị về những bất cập, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho ngành chăn nuôi.
Thịt lợn nhập khẩu liên tục giảm giá sốc ở Siêu thị Big C Thăng Long, Hà Nội
Đáng lưu ý, trong kiến nghị, lãnh đạo 4 hội, hiệp hội lớn trong ngành chăn nuôi đề xuất biện pháp kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu ồ ạt các sản phẩm chăn nuôi từ nước ngoài về Việt Nam để bảo vệ sản xuất trong nước. Lý do là các quy định về nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi của Việt Nam hiện nay còn nhiều lỗ hổng.
Trong khi đó, để xuất khẩu được sản phẩm thịt, trứng gia cầm, Việt Nam phải chịu rất nhiều rào cản kỹ thuật nghiêm ngặt tại các nước nhập khẩu, khiến sản phẩm chăn nuôi của ta đang yếu thế và thiệt thòi ngay ở trong nước.
Năm 2023, kim ngạch nhập khẩu các sản phẩm chăn nuôi là 3,53 tỉ USD, trong khi đó xuất khẩu chỉ đạt 515.000 USD. Ngoài nhập khẩu chính ngạch, còn một khối lượng rất lớn vật nuôi và sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu tiểu ngạch (nhập lậu). Theo phản ánh của cơ quan chức năng và truyền thông, trong năm 2023 và những tuần đầu của năm 2024, mỗi ngày có từ 6.000 – 8.000 con lợn thịt (khối lượng 100 – 120 kg/con) được nhập lậu vào Việt Nam, chưa kể lượng lớn trâu, bò, gà thải loại, gà giống…
Việc nhập khẩu ồ ạt các sản phẩm chăn nuôi vào Việt Nam đang là vấn đề hệ trọng, gây ra nhiều rủi ro, hệ lụy, lan truyền dịch bệnh, nhất là những dịch bệnh nguy hiểm dịch tả lợn châu Phi, cúm gia cầm và viêm da nổi cục trên trâu bò…
Đại diện 4 hội, hiệp hội chăn nuôi khẳng định, các sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu đang gây ra áp lực cạnh tranh không công bằng với các sản phẩm chăn nuôi trong nước. Bởi vì sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu chính ngạch hiện nay, phần lớn là thứ phẩm mà ở các nước họ ít dùng làm thực phẩm như: đầu, cổ cánh, tim cật, lòng mề, gà đẻ và bò sữa thải loại… chưa kể đó còn là các loại thực phẩm gần hết hạn sử dụng nên có giá rất rẻ, chỉ bằng 50% giá sản phẩm trong nước khi nhập về.
Bên cạnh đó, sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu nguy cơ gây rủi ro lớn về chất lượng và an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng, nhất là ở khu vực bếp ăn tập thể cho học sinh, công nhân… đang là đối tượng sử dụng phần lớn các loại thực phẩm đông lạnh nhập khẩu này.
Cũng theo đại diện các hội, hiệp hội, sản phẩm chăn nuôi được nhập khẩu ồ ạt đang làm mất cơ hội và động lực đầu tư của doanh nghiệp, người chăn nuôi trong nước và về lâu dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến vấn đề an ninh lương thực, thực phẩm quốc gia.
Theo đại diện các hội và hiệp hội, với tốc độ nhập khẩu như hiện nay, chỉ 3 – 5 năm tới, Việt Nam sẽ trở thành nước siêu nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi. Vì vậy, Nhà nước cần có chính sách và thời gian để người chăn nuôi và doanh nghiệp trong nước có thể thích nghi được.
Xây dựng hàng rào kỹ thuật, cấm nhập khẩu tiểu ngạch
Đơn của chủ tịch 4 hội, hiệp hội kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả và các bộ: NN-PTNT; Công thương; KH-CN; Công an; Quân đội tăng cường các biện pháp kiểm tra, kiểm soát chặt vấn đề nhập khẩu các sản phẩm chăn nuôi.
Bắp giò lợn đông lạnh nhập khẩu bán tại Siêu thị Big C Thăng Long giá chỉ 60.000 đồng/kg, rất rẻ so với thịt chăn nuôi trong nước
Đối với nhập khẩu chính ngạch, 4 hội và hiệp hội kiến nghị khẩn trương xây dựng các hàng rào kỹ thuật và các chính sách thương mại để hạn chế thấp nhất việc nhập khẩu chính ngạch các sản phẩm chăn nuôi.
Trong đó có vấn đề tăng cường các biện pháp kiểm dịch, kiểm tra chất lượng và hạn chế thấp nhất số lượng các cửa khẩu được phép nhập khẩu vật nuôi sống vào Việt Nam, như kinh nghiệm của các nước trên thế giới, điển hình là Mỹ, Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc… đã làm rất có hiệu quả.
Cụ thể, các nước này đưa ra các yêu cầu về xử lý nhiệt lạnh với công nghệ phức tạp, chi phí cao hay mỗi nước trung bình chỉ cho phép có từ 3 – 5 cửa khẩu đường bộ, đường biển, đường hàng không được phép nhập khẩu vật nuôi sống. Trong khi Việt Nam có trên 30 cửa khẩu các loại được phép nhập khẩu vật nuôi sống.
Đại diện 4 hội, hiệp hội kiến nghị cấm tất cả mọi hình thức nhập khẩu tiểu ngạch và sử dụng các loại vật nuôi, sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu theo hình thức này.
Bởi vì hiện nay, chăn nuôi trong nước cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước, ngoài ra Việt Nam có đường biên giới dài, các nước xung quanh chưa phải là những nước có công tác thú y, kiểm soát tốt dịch bệnh. Nếu không có những biện pháp kiểm soát quyết liệt vấn đề nhập lậu vật nuôi và sản phẩm chăn nuôi thì Việt Nam không thể kiểm soát được dịch bệnh và sản xuất chăn nuôi trong nước, như kinh nghiệm của Trung Quốc và Thái Lan đã làm rất thành công.
