Xe đón chúng tôi tại cổng Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh, bắt đầu hành trình khám phá miền quan họ với tour: Văn miếu Bắc Ninh-đền Đô-chùa Phật Tích. Bên cạnh đó, du khách cũng có thể lựa chọn tour: Chùa Bút Tháp-lăng Kinh Dương Vương-làng tranh Đông Hồ. Từng đến Bắc Ninh nhiều lần và cũng nhiều dịp tham quan đền Đô, chùa Phật Tích, song dịp này tôi như được trở về với những câu chuyện lịch sử hào hùng của cha ông ta đã mưu trí, kiên cường đánh giặc, giữ nước, xây dựng triều đại thịnh vượng, thông qua chất giọng truyền cảm của hướng dẫn viên.
Trò chuyện với chị Nguyễn Khánh Linh, chuyên viên Trung tâm Công nghệ Thông tin và Truyền thông, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Bắc Ninh, chúng tôi được biết, dịp này tỉnh Bắc Ninh tổ chức 2 tour du lịch miễn phí bằng xe buýt phục vụ nhân dân và du khách. Hoạt động này diễn ra từ ngày 24 đến 26-2 với 2 tour, mỗi tour có 2 chuyến/ngày. Theo ghi nhận, các tour du lịch miễn phí bằng xe buýt thu hút nhiều du khách; công tác phục vụ và hướng dẫn du khách của ban tổ chức thân thiện, nhiệt tình.
Với những người ngại xê dịch, việc nghe quan họ, thưởng thức ca nhạc đường phố hay ẩm thực đường phố là lựa chọn phù hợp. Với tinh thần kết nối tinh hoa các di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh, Festival “Về miền Quan họ” 2023 thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương.
Bên cạnh các hoạt động lan tỏa làn điệu quan họ và văn hóa Kinh Bắc, festival năm nay là sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch với việc tổ chức chuỗi 30 sự kiện hấp dẫn, kết hợp nghệ nhân các loại hình di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của các vùng, miền khác như: Hát xoan; dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh; nhã nhạc cung đình Huế; không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên; nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ; nghệ thuật bài chòi Trung Bộ.
Từng tham dự hội Lim năm 2023, dịp này chị Ngô Thị Lan (trú tại phường Phương Đông, TP Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) lại cùng bạn bắt xe khách đến dự Festival “Về miền Quan họ” 2023. Vừa thưởng thức làn điệu quan họ “Ba quan mời trầu”, chị Ngô Thị Lan vừa chia sẻ: “Tôi rất yêu quan họ. Bởi vậy, mỗi dịp Bắc Ninh tổ chức sự kiện về văn hóa là tôi cố gắng thu xếp công việc để đi xem. Tôi cảm nhận, những sự kiện về văn hóa, thể thao và du lịch của Bắc Ninh gần đây được đầu tư công phu, hấp dẫn”.
Cùng với đẩy mạnh phát triển kinh tế, cải thiện đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, những năm qua, tỉnh Bắc Ninh luôn chú trọng xây dựng và phát triển văn hóa. Theo tìm hiểu của chúng tôi, chi ngân sách thường xuyên cho văn hóa, nguồn lực đầu tư cho văn hóa hằng năm của Bắc Ninh luôn cao gấp hơn hai lần bình quân chung của cả nước.
Ngoài các hoạt động bảo tồn, lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống, Bắc Ninh còn là địa phương đi đầu thực hiện chính sách với nghệ nhân và các làng quan họ như: Triển khai các đợt xét tặng nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú; quy định chế độ đãi ngộ đối với nghệ nhân dân ca quan họ Bắc Ninh với số tiền trợ cấp bằng 1 lần mức lương cơ sở/tháng; khi nghệ nhân được phong tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú sẽ được hưởng số tiền trợ cấp hằng tháng lần lượt bằng 2 lần và 1,5 lần mức lương cơ sở.
Theo đồng chí Nguyễn Hương Giang, Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, để bảo tồn, phát triển văn hóa Bắc Ninh trong giai đoạn mới, Tỉnh ủy Bắc Ninh đã ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TU về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bắc Ninh đến năm 2030 đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững”.
Nghị quyết tập trung vào một số nội dung quan điểm nhất quán xây dựng và phát triển văn hóa con người Bắc Ninh phát triển toàn diện, hướng đến chân, thiện, mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, bản sắc quê hương, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, thu hẹp khoảng cách về hưởng thụ văn hóa giữa các địa phương, khu vực và đối tượng dân cư trong tỉnh; bảo tồn, phát huy hiệu quả các di sản văn hóa, tạo ra nhiều sản phẩm văn hóa, sản phẩm du lịch đặc trưng có chất lượng cao mang đậm bản sắc Bắc Ninh-Kinh Bắc và phù hợp với xu thế thời đại.
Bên cạnh các hoạt động bảo tồn, phát huy và lan tỏa các giá trị di sản văn hóa, tỉnh Bắc Ninh còn đầu tư làm phim về đề tài lịch sử, đặc biệt tôn vinh các sự kiện, nhà hoạt động cách mạng tiêu biểu của địa phương, như các phim: “Đội thiếu niên du kích Đình Bảng”, “Bình minh phía trước”-về cuộc đời và sự nghiệp của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ…
Việc tổ chức Festival “Về miền Quan họ” 2023 là dịp để Bắc Ninh nhìn lại hành trình đã qua nhằm tiếp tục có những chính sách, nguồn lực đầu tư cho văn hóa, thể thao và du lịch hiệu quả, bền vững. “Bắc Ninh mong muốn đưa sự kiện này trở thành hoạt động văn hoá, du lịch quy mô lớn có tính chất thường niên, hướng tới xây dựng sản phẩm văn hóa, thương hiệu văn hóa du lịch Bắc Ninh trên nền tảng các giá trị văn hóa của dân tộc; đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, tạo cơ hội để kết nối di sản văn hóa với các địa phương trong cả nước, tăng cường tinh thần đoàn kết, gắn bó và hợp tác, phát triển”, đồng chí Nguyễn Hương Giang nhấn mạnh.
Bài và ảnh: HỮU TRƯỞNG