Men theo bờ sông Ka Long dọc biên giới phía Bắc ở Quảng Ninh có nhiều đoạn được phủ xanh bởi những lũy tre. Đó là thành quả của quân và dân xã Bắc Sơn đã dày công trồng và chăm sóc để bảo vệ biên giới từ nhiều năm trước, trong đó phải kể đến người đàn ông dân tộc Dao Thanh Y có tên Đặng Ngọc Phú.
Ông Phú năm nay đã 65 tuổi, hiện là Trưởng ban Công tác mặt trận thôn Pẹc Nả, xã Bắc Sơn (TP Móng Cái), là người dân tộc thiểu số có uy tín, cũng là người đã có hơn 40 năm trồng tre dọc bờ sông biên giới. Ông Phú kể rằng, từ thuở mới đôi mươi, ông đã cùng dân bản trồng tre dọc bờ sông. Ở bản Pẹc Nả này, nhà nào cũng trồng tre. Nhà ít thì vài khóm, nhà nhiều đến mấy chục khóm. Những bụi tre kiên cố ấy giờ đã có tuổi đời ngang bằng với con cái của ông.
Sở dĩ, việc trồng tre dọc bờ sông Ka Long nhận được sự ủng hộ của cả quân và dân nơi đây, bởi hơn ai hết những người trực tiếp sống và làm việc ở biên giới đều ý thức được việc bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Ông Phú cùng bà con dân bản được các chiến sĩ Đồn Biên phòng Lục Phủ (nay là Đồn Biên phòng Bắc Sơn) vận động trồng tre. Chưa có tiền thì tự trồng tre gai, tre mai, sau này có điều kiện thì trồng tre bát độ.
Ông Phú bảo, khó có cây nào sở hữu được bộ rễ chắc khỏe như tre. Rễ tre thành chùm rất dày ăn sâu vào đất. Vì thế, đất không bị bào mòn, xói lở. Thời ông Phú còn trẻ, bản Pẹc Nả còn khó khăn, cái đói, cái nghèo như con ma rừng vây quanh lấy bà con dân bản. Cây tre là cứu tinh cho bà con. Tre cho dân bản cái măng khi miếng cơm lót dạ chưa đủ ấm lòng. Bà con thu hái măng đi bán cũng thêm được dăm ba đồng mua đỡ vài cân gạo. Dân bản còn chặt những cây tre già để đan lát rổ rá, dần sàng, làm quang gánh và nhiều nông cụ khác.
Ở bản bây giờ không ai còn đẵn tre về đan lát như xưa nữa. Ông Phú cũng như nhiều bà con ở đây không trồng tre gai mà chuyển sang trồng nứa, trồng lồ ô để lấy măng. Ông Phú vận động con cái chỗ nào đất trống trong vườn nhà là trồng tre vào đó. Con cái ông cũng được CBCS đồn biên phòng hỗ trợ rất nhiều trong việc trồng tre.
Trung tá Mai Văn Thể, Chính trị viên Đồn Biên phòng Bắc Sơn, cho biết: Những năm qua, nhất là 2 năm gần đây, đơn vị đã phối hợp cùng chính quyền hỗ trợ bà con cư dân biên giới phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới. Cụ thể là các mô hình phát triển kinh tế vườn mẫu, trồng tre biên giới. Bắt đầu từ năm 2021, kế thừa và phát huy kết quả đạt được trong nhiều năm về trước, CBCS Đồn Biên phòng Bắc Sơn đã hỗ trợ bà con trồng tre, gỗ quý, các loài cây gỗ lớn ở bờ sông biên giới, tích cực hưởng ứng cuộc phát động trồng tre biên giới của tỉnh. Việc trồng tre đã giúp nhân dân cùng tham gia bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia. Đây là việc làm rất có ý nghĩa, góp phần phát huy truyền thống lịch sử của cha ông, xây những lũy tre như những lũy thép, thành đồng để bảo vệ Tổ quốc.
Không chỉ trồng tre giữ đất, những người như ông Phú còn góp phần giữ gìn văn hóa vùng biên. Cùng với việc tuần tra, bảo vệ biên giới, những năm qua, ông Phú luôn tham gia bảo vệ “trận tuyến” văn hóa, bài trừ hủ tục, xóa bỏ phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh. Bằng kinh nghiệm của mình, ông Phú trở thành cầu nối, tích cực tuyên truyền, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân bảo vệ vùng biên vững mạnh. “Chính những phong tục lạc hậu, nhất là những kẻ xấu xuyên tạc phong tục, tôn giáo làm cho cuộc sống người dân chúng tôi càng khó khăn hơn. Dân bản chúng tôi giờ đã dần hiểu ra và kiên quyết loại bỏ những điều lạc hậu ấy” – ông Đặng Ngọc Phú tâm sự.
