Lễ hội Gióng đền Sóc là một trong “tứ bất tử” của tín ngưỡng văn hoá dân gian Việt Nam, Thánh Gióng gắn liền với truyền thuyết về cậu bé làng Phù Đổng đánh giặc Ân, mang lại thái bình cho đất nước. Truyền rằng, sau khi đánh tan quân giặc, Thánh Gióng phi ngựa đến chân núi Sóc (huyện Sóc Sơn), cởi bỏ giáp trụ rồi cưỡi ngựa sắt bay về trời. Đây được coi là một trong những hình tượng đẹp và hào hùng nhất trong kho tàng truyền thuyết Việt Nam.
Để tưởng nhớ công đức của ngài, tại chân núi Sóc, nơi Thánh Gióng dừng ngựa trước khi về trời, Nhân dân trong vùng đã lập đền thờ và mở hội hàng năm, từ ngày mùng 6 đến mùng 8 tháng Giêng âm lịch. Năm 2024, lễ hội Gióng tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt đền Sóc được tổ chức trong 3 ngày, từ ngày 15 – 17/2/2024.
Lễ khai hội Gióng đền Sóc năm 2024 bắt đầu từ 6 giờ 45 phút. Ghi nhận của phóng viên cho thấy, ngay từ 5 giờ 30 phút sáng, đã có rất đông người dân và du khách thập phương đổ về Khu di tích Quốc gia đặc biệt đền Sóc để làm lễ, hoà mình vào không gian lễ hội đầu Xuân.
Thay mặt BTC lễ hội, Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn Phạm Văn Minh đã nổi hồi trống khai hội Gióng đền Sóc năm 2024. Sau bài văn tế là lễ rước và lễ tế của các thôn làng. 8 lễ vật được cung tiến tại lễ hội Gióng Xuân Giáp Thìn được dâng lên đức Thánh Gióng gồm: Thần mã (ngựa sắt), cầu húc, trầu cau, voi chiến, ngà voi, cỏ voi, kiệu tướng và giò hoa tre.
Giám đốc Trung tâm Quản lý khu du lịch – di tích đền Sóc Đào Anh Tú cho biết, điểm nổi bật khác biệt trong mùa lễ hội Gióng 2024 tập trung vào phần hội. Theo đó, các trò chơi dân gian tiếp tục được Ban tổ chức lễ hội duy trì như: Đi cà kheo, đập niêu đất, hội thi nấu cơm, hội thi cầu húc. Cùng với đó là các hoạt động biểu diễn văn hoá – nghệ thuật sẽ được tổ chức xuyên suốt những ngày diễn ra lễ hội tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt đền Sóc trong 3 ngày (15 – 17/2/2024).
Lễ hội Gióng đền Sóc năm 2024 cũng là năm thứ 2 liên tiếp, nghi thức Kéo Mỏ được trình diễn và cuộc thi cầu húc được tổ chức trên quy mô toàn huyện. Bên cạnh đó, khác với mọi năm, hội thi đấu vật thay đổi phương thức tổ chức, thay vì thành lập đội và đăng ký từ đầu thì du khách thập phương có thể đăng ký tại khu vực tổ chức hội thi và tham gia thi đấu. Điều này tạo nên một sân chơi mở cho tất cả người dân.
Đến với lễ hội Gióng đền Sóc năm 2024, du khách cũng sẽ có thêm những trải nghiệm thú vị tại khu vực thực hành văn hoá Gióng và văn hoá Việt Nam nói chung. Đây hứa hẹn sẽ là điểm đến hấp dẫn với những du khách muốn trải nghiệm làm cơm nắm muối vừng, têm trầu cánh phượng, làm cà muối, làm giò hoa tre…
Lễ hội Gióng đền Sóc năm 2024 tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt đền Sóc là một trong những lễ hội lớn nhất của TP Hà Nội và cả nước, đã được Tổ chức UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2010. Lễ hội đã trở thành sự kiện quan trọng, nhu cầu không thể thiếu trong đời sống văn hoá – tín ngưỡng của người dân.
Không chỉ vậy, lễ hội Gióng đền Sóc hàng năm còn hướng đến bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá phi vật thể độc đáo của Khu di tích Quốc gia đặc biệt đền Sóc. Đồng thời, góp phần quảng bá hình ảnh, tiềm năng, thế mạnh của huyện Sóc Sơn nhằm thúc đẩy du lịch phát triển trong thời gian tới.