Thượng viện Mỹ chặn dự luật biên giới và an ninh quốc gia trị giá 118 tỷ USD, trong đó có khoản viện trợ 60 tỷ USD cho Ukraine.
Dự luật được đưa ra bỏ phiếu tại Thượng viện ngày 7/2, nhận được 49 phiếu thuận và 51 phiếu chống. Thượng viện Mỹ hiện do đảng Dân chủ kiểm soát, nhưng một số thượng nghị sĩ Dân chủ đã bỏ phiếu chống lại dự luật mà lãnh đạo của họ đã đàm phán nhiều tháng qua.
Đảng Cộng hòa nhiều lần tuyên bố sẽ không ủng hộ gói viện trợ cho các đồng minh của Mỹ nếu vấn đề dòng người di cư ở biên giới không được giải quyết. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, người đảng Cộng hòa, cũng khẳng định Hạ viện sẽ không ủng hộ dự luật.
“Thật đáng xấu hổ cho Thượng viện Mỹ”, thượng nghị sĩ Dân chủ Debbie Stabenow nói, thêm rằng việc trì hoãn bỏ phiếu sẽ là “món quà dành cho Tổng thống Nga Vladimir Putin”.
Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Chuck Schumer trả lời phóng viên sau khi dự luật ngân sách bị chặn hôm 7/2. Ảnh: AP
Trong bài phát biểu giận dữ trước cuộc bỏ phiếu, thượng nghị sĩ Cộng hòa James Lankford, trưởng nhóm đàm phán của đảng này về dự luật, cho biết ông thất vọng khi một số đồng nghiệp quyết định không cố gắng giải quyết cuộc khủng hoảng biên giới chỉ vì năm nay diễn ra bầu cử tổng thống.
Lankford bỏ phiếu thuận, trong khi lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell bỏ phiếu chống.
Dự luật bao gồm những thay đổi sâu rộng đối với hệ thống tị nạn của quốc gia và cơ chế đóng cửa biên giới một cách hiệu quả đối với hầu hết người di cư khi số lượng người vượt biên đặc biệt cao. Các nhóm bảo vệ quyền của người tị nạn, trong đó có Tổ chức Ân xá Quốc tế Mỹ, chỉ trích dự luật vì chứa “những đề xuất chống nhập cư cực đoan nhất mà nước này từng chứng kiến 100 năm qua”.
Tuy nhiên, ngày càng nhiều nghị sĩ Cộng hòa lại cho rằng dự luật này vẫn quá mềm mỏng. Johnson và các lãnh đạo phe Cộng hòa đã nêu ra những bất bình của họ trong một tuyên bố chung, nói dự luật “thất bại” trong việc bảo vệ biên giới và sẽ khuyến khích nhập cư bất hợp pháp nhiều hơn.
Đảng Cộng hòa ở Thượng viện từ lâu yêu cầu an ninh biên giới là điều kiện để họ ủng hộ hỗ trợ Ukraine. Tuy nhiên, cựu tổng thống Donald Trump, người đang tái tranh cử, cáo buộc chính quyền Tổng thống Biden không giải quyết được vấn đề biên giới và kêu gọi phe Cộng hòa chặn dự luật.
“Chúng ta cần đạo luật về nhập cư và biên giới riêng biệt. Không nên để dự luật đó bị ràng buộc với viện trợ cho nước ngoài dù dưới bất cứ hình thức nào!”, ông Trump nhắn nhủ các đảng viên Cộng hòa ngày 5/2. Trump đang coi kiểm soát biên giới là vấn đề trọng tâm trong cuộc đua vào Nhà Trắng của mình.
Tổng thống Joe Biden cho rằng thỏa thuận đang đổ vỡ vì Trump tìm cách “vũ khí hóa” cuộc khủng hoảng biên giới. Ông cũng kêu gọi các nghị sĩ đảng Cộng hòa “thể hiện sự cứng rắn”.
Cựu tổng thống Trump vẫn có ảnh hưởng lớn trong phe Cộng hòa, đảng đang kiểm soát Hạ viện. Ông còn là ứng viên hàng đầu của đảng Cộng hòa cho cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11. Ukraine và nhiều đồng minh phương Tây lo ngại rằng nếu đắc cử, ông Trump sẽ chấm dứt hoàn toàn hỗ trợ của Mỹ cho Kiev.
Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Chuck Schumer cho biết ông sẽ nhanh chóng tiến hành cuộc bỏ phiếu lần hai về gói viện trợ hơn 60 tỷ USD cho Ukraine và 14 tỷ USD cho Israel mà không kèm bất cứ điều khoản nào về an ninh biên giới, điều bắt buộc phe Cộng hòa phải đưa ra lựa chọn.
Huyền Lê (Theo Washington Post, AFP)
