Ảnh: REUTERS/Mussa Qawasma/Ảnh tài liệu.
Tổng thống Joe Biden trong ngày thứ Năm đã ký một sắc lệnh nhằm trừng phạt những người định cư Israel đã có ứng xử không tốt tại Bờ Tây, nơi người Palestine kỳ vọng sẽ thành lập Nhà nước trong tương lai.
Trong một tuyên bố, cố vấn an ninh quốc gia của Nhà Trắng, Jake Sullivan, cho biết sắc lệnh này đề ra một hệ thống áp đặt các lệnh trừng phạt về mặt tài chính và giới hạn về thị thực nhằm vào những cá nhân đã tấn công hoặc đe dọa người Palestine hoặc chiếm đoạt tài sản của họ.
“Những hành động ngày hôm nay được thực hiện nhằm hướng tới khuyến khích xây dựng nền hòa bình và an ninh cho người Israel cũng như người Palestine”.
Lệnh trừng phạt này của Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ đóng băng tài sản tại Mỹ của bốn người này, cấm các cá nhân và doanh nghiệp tại Mỹ làm việc với họ. Đây là lệnh trừng phạt được đưa ra gần đây nhất kể từ khi các nhóm dân quân Palestine tấn công xuyên biên giới nhằm vào Israel trong ngày 7 tháng 10 năm 2023.
Trong tháng 12 năm 2023, chính phủ Mỹ đã bắt đầu cấm thị thực đối với một số người dính líu tới các vụ bạo lực tại Bờ Tây.
Trong ngày thứ Năm, Bộ Ngoại giao Mỹ đã cho biết:
- David Chai Chasdai đã châm ngòi và dẫn đầu một vụ bạo động với các hành động phóng hỏa phương tiện giao thông và nhà dân, gây ra thiệt hại về tài sản tại Huwara và khiến một dân thường người Palestine thiệt mạng.
- Einan Tanjil đã hành hung một số nông dân người Palestine và các nhà hoạt động người Israel, tấn công họ bằng đá và gậy gộc, dẫn tới nhiều ca bị thương cần được điều trị y tế.
- Shalom Zicherman, theo bằng chứng video, đã hành hung các nhà hoạt động người Israel và làm hư hại xe của họ tại Bờ Tây, ngăn cản họ di chuyển trên đường phố, cố gắng phá cửa kính các phương tiện chở các nhà hoạt động người Israel xung quanh, dồn ép hai nhà hoạt động và làm bị thương cả hai người này.
- Yinon Levi đã dẫn đầu một nhóm người định cư tấn công dân thường người Palestine và người Bedouin, phóng hỏa ruộng và phá hoại tài sản của họ.
Trong một tuyên bố khác, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã phát biểu: “Israel cần phải làm tốt hơn để ngăn chặn hành động bạo lực nhằm vào dân thường tại Bờ Tây và đảm bảo thủ phạm đằng sau các vụ bạo lực phải chịu trách nhiệm”.
“Mỹ sẽ tiếp tục hành động nhằm đẩy mạnh mục tiêu chính sách ngoại giao của Mỹ, bao gồm tính khả thi của giải pháp hai nhà nước, và cam kết sẽ hành động vì sự an toàn, nền an ninh và phẩm giá của người Israel cũng như người Palestine”.
Tổng thống Biden và các quan chức cấp cao khác của Mỹ đã nhiều lần cảnh báo Israel cần phải hành động và ngăn chặn các vụ bạo lực do người định cư Israel gây ra tại Bờ Tây.
Một quan chức cấp cao cho biết ông Biden đã đề cập tới vấn đề này trực tiếp với ông Netanyahu, khi ông tìm kiếm con đường dẫn tới giải pháp hai nhà nước cho Israel và người Palestine một khi cuộc xung đột tại Gaza kết thúc.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết các quan chức Mỹ đã đề cập về các vụ bạo lực do người định cư gây ra tới đối trọng từ phía Israel, và trong một số trường hợp, chính phủ Israel đã có hành động giải quyết.
Ông Miller cho biết mức độ bạo lực từ phía người định cư tại Bờ Tây đã giảm trong khoảng hai tháng qua kể từ khi có những can thiệp này.
Ông cũng cho biết ba trong số bốn người Israel chịu lệnh trừng phạt đã bị xét xử bởi chính phủ Israel.
Ông Miller cho biết sắc lệnh đưa ra trong ngày thứ Năm nhằm vào người nước ngoài, nhưng ông không loại trừ khả năng Mỹ sẽ có những hành động nhằm vào người định cư Do Thái mang quốc tịch Mỹ trong tương lai.
Ông Netanyahu, người dẫn đầu Chính phủ liên hiệp cánh hữu tôn giáo, đã kháng cự những yêu cầu của Mỹ về đề ra kế hoạch cho Gaza hậu xung đột và đón nhận thỏa thuận hòa bình với tiềm năng nhà nước Israel và nhà nước Palestine tồn tại song song: “Đừng lầm tưởng là chúng tôi đã xong việc rồi”.
Văn phòng của ông trong ngày thứ Năm đã phản hồi về các biện pháp trừng phạt của Mỹ với khẳng định những lệnh trừng phạt này là không cần thiết.
Trong một tuyên bố, ông khẳng định: “Israel hành động và trừng phạt những cá nhân vi phạm pháp luật mọi nơi, vì vậy không cần phải có các biện pháp bất thường về vấn đề này”.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Israel ông Bezalel Smotrich, lãnh đạo đảng cực hữu ủng hộ người định cư, đảng Phục quốc Do Thái Tôn giáo, phản đối sắc lệnh của ông Biden:
“Chiến dịch “bạo lực từ người định cư” là một lời dối trá chống Do Thái do kẻ thù của Israel lan truyền với mục tiêu bôi nhọ người định cư và các doanh nghiệp định cư, gây tổn hại cho họ và từ đó bôi nhọ cho toàn thể nhà nước Israel”.
Kể từ khi cuộc chiến Trung Đông năm 1967 kết thúc, Israel đã chiếm Bờ Tây sông Jordan, nơi người Palestine muốn thành lập nhà nước. Họ đã xây dựng các khu định cư Do Thái tại đây, một hành động mà phần lớn các quốc gia trên thế giới đánh giá là vi phạm pháp luật. Israel đã phản đối cáo buộc này với trích dẫn về các thông tin lịch sử và tôn giáo.
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
