Cử tri ở Đài Loan (Trung Quốc) sẽ đi bỏ phiếu vào ngày 13/1 để bầu ra nhà lãnh đạo tiếp theo cho hòn đảo trong 4 năm tới. Cuộc bỏ phiếu thu hút sự chú ý toàn cầu vì hòn đảo với gần 24 triệu dân này nằm ở trọng tâm của cuộc cạnh tranh giành ảnh hưởng trong khu vực giữa Bắc Kinh và Washington.
Hiện đang có 3 ứng cử viên chạy đua với tỉ số sít sao, gồm ông Lại Thanh Đức (Lai Ching-te hay còn gọi là William Lai) – đại diện Đảng Dân tiến (DPP) cầm quyền, ông Hầu Hữu Nghi (Hou Yu-ih) – đại diện Đảng Quốc dân (KMT) và ông Kha Văn Triết (Ko Wen-je) – đại diện Đảng Dân chúng (TPP).
Người chiến thắng sẽ kế nhiệm bà Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen) của DPP, người đã phục vụ 2 nhiệm kỳ 4 năm. Tân lãnh đạo Đài Loan, nơi sản xuất hơn 90% vi mạch tiên tiến của thế giới, thiết yếu cho mọi thứ từ iPhone đến xe điện, sẽ có nhiệm kỳ bắt đầu vào tháng 5/2024 và kết thúc vào tháng 5/2028. Lễ nhậm chức sẽ diễn ra vào ngày 20/5.
Cuộc thăm dò mới nhất được thực hiện trước ngày 3/1 cho thấy, ứng cử viên của Đảng DPP cầm quyền, ông William Lai, đang dẫn trước đối thủ chính là ông Hầu Hữu Nghi của Đảng KMT và ông Kha Văn Triết của Đảng TPP mới thành lập năm 2019. Theo quy định ở Đài Loan, không cuộc thăm dò ý kiến nào được tổ chức trong khoảng thời gian 10 ngày trước cuộc bầu cử.
3 ứng cử viên chạy đua trong cuộc bầu cử lãnh đạo Đài Loan (Trung Quốc), ngày 13/1/2024. Ảnh: Nikkei Asia
Dẫn đầu các cuộc thăm dò là ứng cử viên Lại Thanh Đức của Đảng DPP. Hôm 9/1, ông Lại – là cấp phó của bà Thái Anh Văn trong 4 năm qua – cho biết ông sẽ duy trì hiện trạng và theo đuổi hòa bình thông qua sức mạnh nếu được bầu làm lãnh đạo tiếp theo của Đài Loan.
Cùng chạy đua với ông Lại là bà Tiêu Mỹ Cầm (Hsiao Bi-khim), 52 tuổi, ứng cử viên phó lãnh đạo. Bà Tiêu là một nhân vật nổi tiếng ở Washington, từng là đại diện ngoại giao của Đài Loan tại Mỹ.
Ông Lại Thanh Đức, 64 tuổi, tốt nghiệp Harvard, xuất thân khiêm tốn, trong gia đình có 6 anh chị em. Cha ông mất trong một vụ tai nạn khai thác mỏ khi ông chưa tròn 1 tuổi. Trước khi trở thành phó lãnh đạo Đài Loan, ông Lại là Thị trưởng thành phố Đài Nam.
Đảng KMT có cách tiếp cận thân thiện hơn với Bắc Kinh được đại diện bởi ông Hầu Hữu Nghi, 66 tuổi, một cựu cảnh sát và Thị trưởng thành phố Tân Bắc, ngay bên ngoài thủ phủ Đài Bắc.
Không giống như những kỳ bầu cử trước đây là sự cạnh tranh giữa Đảng DPP và Đảng KMT, lần này cuộc chạy đua xuất hiện một bên thứ ba là Đảng TPP do cựu Thị trưởng Đài Bắc Kha Văn Triết lãnh đạo. Ông Kha, 64 tuổi, là ứng cử viên đặc biệt được lòng các cử tri trẻ tuổi. Đảng TPP của ông tuyên bố lập trường trung gian giữa 2 phe truyền thống.
Trong ngày bầu cử 13/1, ngoài bầu lãnh đạo và phó lãnh đạo, 19,3 triệu cử tri Đài Loan cũng bỏ phiếu bầu cơ quan lập pháp với 113 ghế. TPP tuyên bố sẽ giành đủ số ghế để ngăn chặn DPP hoặc KMT giành được đa số đơn giản. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng như thế nào thì còn phải chờ xem.
Kết quả được công bố vào lúc 22h30 giờ địa phương (23h30 giờ Việt Nam) trong cuộc bầu cử 4 năm trước. Ngay sau khi các cuộc bỏ phiếu kết thúc vào lúc 16h, việc kiểm phiếu sẽ bắt đầu và được cập nhật liên tục, trước khi kết quả chính thức cuối cùng được công bố.
Minh Đức (Theo Politico EU, Nikkei Asia, Reuters)
