Truyền hình quốc gia Iran đã báo cáo về hai vụ nổ cách nhau 20 phút trong một lễ kỷ niệm tại nghĩa trang nơi ông Soleimani được chôn cất ở khu vực phía Đông Nam thành phố Kerman.
Hiện chưa có cá nhân hoặc tổ chức nào chịu trách nhiệm cho cuộc tấn công này.
Tổng thống Iran Ebrahim Raisi đã lên án “một tội ác ghê tởm và vô nhân đạo”. Lãnh tụ Tối cao của Iran Ayatollah Khamenei đã cam kết sẽ đáp trả cho vụ đánh bom kép này.
Theo truyền thông quốc gia, trong một tuyên bố ông Khamenei đã phát biểu: “Những tên tội phạm độc ác này… cần phải biết rằng chúng sẽ bị xử lý từ giờ trở đi… và chắc chắn sẽ có những phản ứng khốc liệt”.
Nhiều quốc gia bao gồm Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã lên án vụ tấn công này. Tổng Thư ký LHQ đã kêu gọi yêu cầu những cá nhân chịu trách nhiệm phải bị trừng phạt.
Bộ trưởng Bộ Y tế Iran Bahram Eynollahi trên truyền hình quốc gia cho biết, con số thiệt mạng là 95 người, thấp hơn so với báo cáo 103 người trước đó và cho biết 211 người khác bị thương.
Iran từng nhiều lần cáo buộc Israel đứng đằng sau nhiều cuộc tấn công nhằm vào cá nhân hoặc khu vực trên lãnh thổ quốc gia – nhiều cáo buộc mà Israel chưa từng xác nhận hay bác bỏ – tuy nhiên hiện tại không có dấu hiệu nào cho thấy một quốc gia khác đứng đằng sau những vụ nổ tại nghĩa trang lần này.
Phát ngôn viên của Nhà Trắng ông John Kirby cho biết, chính phủ Mỹ cũng không có thông tin nào cho thấy Israel đứng đằng sau vụ tấn công.
Một quan chức giấu tên chia sẻ với cơ quan truyền thông quốc gia IRNA của Iran rằng “hai thiết bị nổ được gài trên đường dẫn tới Nghĩa trang Liệt sĩ Kerman đã được những tên khủng bố kích nổ từ xa”.
Video về các thi thể
Những video do truyền thông quốc gia Iran đăng tải cho thấy hàng loạt các thi thể nằm la liệt trên đường, nhiều người ngoài cuộc đang giúp những người sống sót và những người khác rời khỏi khu vực xảy ra vụ nổ.
Một người phụ nữ bị thương tại bệnh viện Kerman trên truyền hình quốc gia cho biết: “Tôi nghe thấy tiếng động rất lớn và cảm thấy đau sau lưng… Sau đó, tôi không có cảm giác ở chân nữa”.
Những nhân viên cứu hộ của Hội Trăng Lưỡi liềm Đỏ tại Iran đã điều trị cho những người bị thương tại nghĩa trang, nơi hàng trăm người Iran đã họp mặt để tham gia lễ tưởng niệm ngày ông Soleimani thiệt mạng. Một số cơ quan truyền thông Iran đã cho rằng con số người bị thương trên thực tế cao hơn nhiều so với báo cáo.
Ảnh: Majid Asgaripour/WANA (Cơ quan Truyền thông Tây Á) qua REUTERS.
Ông Reza Fallah, lãnh đạo Hội Trăng Lưỡi liềm Đỏ Kerman trên truyền hình quốc gia cho biết: “Những tiếng nổ khủng khiếp đã phát ra tại đây mặc cho những biện pháp an toàn và an ninh nghiêm ngặt. Vụ việc vẫn đang được điều tra”.
Cơ quan truyền thông quốc gia sau đó cho biết, khu vực nghĩa trang đã được sơ tán và đóng cửa cho tới khi có thông tin mới. Chính phủ Iran tuyên bố, ngày thứ Năm sẽ là ngày quốc tang.
Mặc dù các cơ quan chính quyền không đưa ra cáo buộc công khai, chỉ huy cấp cao của lực lượng Quds của Iran, ông Esmail Qaani cho biết, vụ tấn công được thực hiện bởi “những đặc vụ của chế độ Phục quốc Do thái (Israel) và Mỹ”.
Tehran thường cáo buộc Israel và Mỹ, hai kẻ thù không đội trời chung của quốc gia này, về việc đã hỗ trợ các tổ chức dân quân chống lại Iran.
Truyền hình quốc gia Iran đã đăng tải cảnh đám đông tập trung tại nghĩa trang trong đêm, hô lớn những khẩu hiệu “tiêu diệt Israel” và “tiêu diệt Mỹ”.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ đã khẳng định, Mỹ không liên quan tới những vụ nổ tại Iran trong ngày thứ Tư và cũng không có lý do gì để cho rằng Israel có liên quan.
Bộ ngoại giao của Iran trong một tuyên bố đã khẳng định sẽ tận dụng mọi biện pháp quốc tế để xác định và bắt những cá nhân đằng sau vụ tấn công cũng như những kẻ hậu thuẫn ra ngoài ánh sáng. Đồng thời, Tổng thống Raisi đã hủy bỏ chuyến viếng thăm tới Thổ Nhĩ Kỳ trong ngày thứ Năm theo kế hoạch trước đó.
Những cuộc tấn công trong quá khứ
Trong năm 2022, tổ chức dân quân Hồi giáo dòng Sunni IS đã tuyên bố chịu trách nhiệm cho một cuộc tấn công đẫm máu nhằm vào một nhà thờ Hồi giáo dòng Shia tại Iran khiến 15 người thiệt mạng.
Những cuộc tấn công mà tổ chức này từng chịu trách nhiệm trước đó bao gồm một vụ đánh bom kép vào năm 2017 nhằm vào quốc hội Iran và lăng mộ của người sáng lập Cộng hòa Hồi giáo Iran Ayatollah Ruhollah Khomeini. Các tổ chức dân quân Baluchi và các tổ chức Ả Rập ly khai cũng đã từng tổ chức tấn công nhằm vào Iran.
Vụ việc Mỹ ám sát Soleimani vào ngày 3 tháng 1 năm 2020 với một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào cảng hàng không Baghdad và việc Tehran đáp trả bằng cách tấn công hai căn cứ quân sự của Iraq có binh lính Mỹ đã khiến Iran và Mỹ sát tới bờ vực xung đột toàn diện.
Là chỉ huy tối cao của lực lượng Quds, chi nhánh ngoại quốc của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC), ông Soleimani đã thực hiện nhiều hoạt động bí mật tại hải ngoại và là nhân tố chính trong chiến dịch dài hơi của Iran nhằm đẩy lùi lực lượng Mỹ khỏi Trung Đông.
Căng thẳng giữa Iran và Israel, cùng với đồng minh Mỹ của quốc gia này, đã đạt tới đỉnh điểm khi Israel tuyên bố chiến tranh với tổ chức Hamas do Iran hậu thuẫn tại Gaza nhằm đáp trả cho cuộc tấn công tại miền Nam Israel do Hamas thực hiện vào ngày 7 tháng 10.
Tổ chức dân quân Houthi của Yemen cũng đã tấn công một số tàu mà họ khẳng định có liên quan tới Israel tại Biển Đỏ, một trong những tuyến đường vận chuyển hàng hải lớn nhất trên thế giới.
Các lực lượng của Mỹ cũng đã bị tấn công bởi các tổ chức dân quân do Iran hậu thuẫn tại Iraq, Syria vì sự hậu thuẫn Israel của Washington và cũng đã thực hiện một số cuộc không kích đáp trả.
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
