Trong dự thảo Quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, đến năm 2030, Việt Nam dự kiến sẽ có 173 cảng cá và 160 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá.
Tàu bốc dỡ cá tại Cảng cá Xí nghiệp Dịch vụ hậu cần Thủy sản Hưng Thái, huyện Long Điền (Bà Rịa-Vũng Tàu). Ảnh Hoàng Nhị – TTXVN
Nếu quy hoạch này được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và đưa vào triển khai, nó sẽ giúp hoàn thiện và hiện đại hóa cơ sở hạ tầng ngành thủy sản, đáp ứng nhu cầu dịch vụ hậu cần nghề cá, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, giảm tổn thất sau thu hoạch, bảo đảm an toàn cho tàu cá và ngư dân.
Gần 58.000 tỷ đồng đầu tư cho hạ tầng thiết yếu
Dự thảo Quy hoạch đặt mục tiêu đến năm 2030, toàn quốc có 173 cảng cá, gồm 39 cảng cá loại I, 80 cảng cá loại II, và 54 cảng cá loại III. Vùng biển miền Trung (từ Quảng Trị đến Bình Thuận) sẽ là nơi tập trung nhiều cảng cá nhất cả nước, với 82 cảng; vùng biển vịnh Bắc Bộ có 45 cảng cá, vùng biển Đông Nam Bộ có 33 cảng cá và vùng biển Tây Nam Bộ có 13 cảng cá.
Cả nước sẽ có 160 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, gồm 30 khu cấp vùng và 130 khu cấp tỉnh, đáp ứng nhu cầu neo đậu cho khoảng trên 90.000 tàu cá. Vùng biển miền Trung cũng sẽ là nơi có nhiều khu neo đậu tránh trú bão, với 73 khu; các vùng biển vịnh Bắc Bộ, Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ có lần lượt 47, 24, và 16 khu neo đậu tránh trú bão.
Đến năm 2050, dự kiến nâng tổng số cảng cá trên toàn quốc lên 180, trong đó có 39 cảng cá loại I, 87 cảng cá loại II và 54 cảng cá loại III. Tổng nhu cầu sử dụng đất và mặt nước theo quy hoạch đến năm 2030 là 6.124 ha, trong đó tổng nhu cầu sử dụng đất khoảng 1.050 ha. Trong giai đoạn 2021-2025, sẽ tập trung ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và dịch vụ các cảng cá tại các trung tâm nghề cá lớn; các khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng…
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ước tính tổng nhu cầu vốn đầu tư cho hạ tầng thiết yếu của cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đến năm 2030 là gần 58.000 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 2021-2025 cần trên 18.000 tỷ đồng.
Rà soát kỹ vị trí của các cảng cá
Trong phiên họp hồi cuối tháng 11/2023 của Hội đồng thẩm định Quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, các ủy viên phản biện và thành viên Hội đồng thẩm định nhấn mạnh, cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá là một bộ phận quan trọng của kết cấu hạ tầng thủy sản, kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội, cần đầu tư để phục vụ khai thác thủy sản hiệu quả, bền vững.
Cần rà soát kỹ vị trí của các cảng cá. Ảnh minh họa: TTXVN
Việc quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá nhằm hoàn thiện và hiện đại hóa cơ sở hạ tầng ngành thủy sản, đáp ứng nhu cầu dịch vụ hậu cần nghề cá, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, giảm tổn thất sau thu hoạch, bảo đảm an toàn cho tàu cá và ngư dân. Quy hoạch cũng góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nghề cá, tăng cường hội nhập quốc tế, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, hệ sinh thái biển và góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Đặc biệt, các thị trường nhập khẩu hải sản đã và sẽ tiếp tục thắt chặt các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn ngốc sản phẩm hải sản, đòi hỏi quốc gia xuất khẩu phải bảo đảm độ tin cậy trong toàn bộ chuỗi khai thác, nhập khẩu, chế biến, xuất khẩu thủy sản.
Các ý kiến của ủy viên phản biện và thành viên Hội đồng thẩm định đều đánh giá dự thảo Quy hoạch được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, bảo đảm tính kế thừa, có cập nhật, bổ sung một cách khoa học, bảo đảm phù hợp với Luật Thủy sản, Luật Quy hoạch và các quy định liên quan.
Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng Quy hoạch cần bổ sung cơ chế, chính sách khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư, quản lý cảng cá bởi khả năng đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư giai đoạn trước mới chỉ đạt từ 33-38%. Đồng thời, có ý kiến cho rằng cần rà soát kỹ vị trí của các cảng cá trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn ra nhanh hơn dự báo; làm rõ hơn tính liên kết và sự đồng bộ của hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá cũng như tính liên kết giữa hệ thống cảng cá, khu neo đậu với hệ thống cơ sở hạ tầng về giao thông, điện lực, thông tin liên lạc… Các thành viên của Hội đồng cũng đề nghị các địa phương phải có phương án bố trí quỹ đất phù hợp đối với các dự án đầu tư thực hiện Quy hoạch; có giải pháp bảo vệ các di sản khi triển khai Quy hoạch./.
Thu Trà
