Mới đây, dự án mang tên Dự đoán vị trí địa lý hình ảnh (PIGEON) do một nhóm sinh viên thực hiện đã cho thấy khía cạnh sức mạnh mới của trí tuệ nhân tạo khi tỏ ra xuất sắc trong việc định vị địa lý thông qua những tấm ảnh chụp được đưa vào hệ thống. Ba sinh viên trường Stanford (Mỹ) thiết kế dự án nhằm xác định địa điểm chụp những tấm hình trên ứng dụng Google Street View.
Nhưng khi được “cho xem” hình ảnh một vài cá nhân mà hệ thống chưa từng nhận diện, chương trình có thể đoán chính xác nơi tấm hình được chụp trong đa số trường hợp.
Tấm hình chụp năm 2012 tại Công viên quốc gia Yellowstone (Mỹ) chưa từng đăng lên mạng được AI xác định vị trí chụp lệch 56 km so với thực tế
Giống như nhiều ứng dụng khác của AI hiện nay, phát hiện mới này được xem là “con dao hai lưỡi”. Một mặt có thể giúp con người xác định vị trí chụp những tấm hình cũ, hoặc cho phép các nhà sinh vật học thực địa có thể nhanh chóng khảo sát toàn bộ khu vực địa lý để phát hiện thực vật xâm lấn.
“Nhưng mặt khác, sức mạnh này cũng có thể dùng để truy xuất thông tin về cá nhân bất kỳ mà họ không hề có ý định chia sẻ”, nhà phân tích chính sách cao cấp Jay Stanly của Liên đoàn Tự do dân sự Mỹ (ACLU) nhận định. Stanley lo ngại những công nghệ tương tự như dự án PIGEON trở nên phổ biến và trở thành công cụ của chính phủ, các tổ chức nhằm theo dõi hay thám thính người dân. “Đứng trên quan điểm về quyền riêng tư, vị trí của bạn là một tập hợp thông tin rất nhạy cảm”, ông nhấn mạnh.
Nhóm sinh viên tạo ra PIGEON cho biết họ bắt đầu dự án từ một hệ thống phân tích hình ảnh có sẵn, mang tên CLIP. Đây là chương trình mạng thần kinh có thể “học” về hình ảnh thông qua dòng văn bản miêu tả nội dung do chính OpenAI – công ty sáng tạo ChatGPT làm ra. Nhóm sau đó huấn luyện phiên bản AI của mình bằng hình ảnh lấy từ Google Street View.
“Chúng tôi tạo ra bộ dữ liệu với khoảng 500.000 ảnh chụp đường phố”, Silas Alberti – một trong ba người của nhóm chia sẻ. Bằng việc thêm thắt vào chương trình gốc và huấn luyện, PIGEON khi hoạt động đã có thể xác định vị trí địa lý của ảnh chụp qua Google Street View ở bất kỳ đâu trên trái đất. Tỷ lệ đoán chính xác đất nước lên tới 95% và thường chỉ ra địa điểm đúng trong bán kính 40 km từ vị trí chụp.
