Đầu tháng 12, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp cùng Cơ quan Liên hợp quốc về Bình đẳng giới và Trao quyền cho phụ nữ (UN Women) tại Việt Nam tổ chức “Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm triển khai các mô hình phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới tại Việt Nam và các nước khu vực ASEAN”.
Tạo nền văn hóa không khoan nhượng với bạo lực giới
Hội thảo nằm trong khuôn khổ Chương trình chung Xóa bỏ Bạo lực với Phụ nữ và Trẻ em tại Việt Nam giai đoạn 2021 – 2025 do UN Women, UNFPA và UNICEF phối hợp với Chính phủ Việt Nam thực hiện với sự tài trợ của Chính phủ Úc.
Đây cũng là hoạt động hưởng ứng Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới năm 2023 (diễn ra từ ngày 15/11-15/12) và Chiến dịch Đoàn kết toàn cầu (UniTE)16 ngày hành động chấm dứt bạo lực trên cơ sở giới của Liên hợp quốc (25/11-10/12).
Hội thảo cũng nhằm góp phần thực hiện hiệu quả Kế hoạch hành động khu vực ASEAN về Chấm dứt bạo lực với phụ nữ. Chiến lược quốc gia về Bình đẳng giới giai đoạn 2021 – 2030, Chương trình phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới giai đoạn 2021- 2025, hướng đến đẩy mạnh việc hiện thực hóa Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.
Bà Nguyễn Thị Hà – Thứ trưởng Bộ LĐTBXH, Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam – tham dự và chủ trì Hội thảo.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Hà khẳng định: “Hội thảo sẽ là diễn đàn ý nghĩa để các cơ quan của Việt Nam và các nước ASEAN cùng nhau trao đổi, chia sẻ, học hỏi lẫn nhau về những thực hành tốt, những kinh nghiệm hay trong xây dựng và triển khai các mô hình phù hợp, hiệu quả để từ đó cùng nhân rộng và đóng góp thiết thực vào việc xóa bỏ bạo lực trên cơ sở giới”.
“Chúng ta hãy cùng nhau hành động để tạo ra một nền văn hóa không khoan nhượng với bạo lực trên cơ sở giới; cùng hành động để xóa bỏ bạo lực từ trong gia đình đến trường học, nơi công cộng, nơi làm việc và trên không gian mạng” – Thứ trưởng Hà nói.
Bà Caroline Nyamayemombe, Quyền Trưởng đại diện UN Women tại Việt Nam chia sẻ tại Hội thảo: “Đại dịch COVID-19, biến đổi khí hậu và xung đột vũ trang làm gia tăng tỷ lệ bạo lực trên cơ sở giới trên toàn cầu, đòi hỏi sự quan tâm của các quốc gia và cần tới nỗ lực, hành động tập thể và các phương pháp tiếp cận sáng tạo, bền vững để thúc đẩy sự thay đổi”.
Theo bà Caroline, sự hiện diện của lãnh đạo các cơ quan hữu quan tại Việt Nam cũng như đại diện của các nước khu vực ASEAN cho thấy một cam kết chung và quyết tâm giải quyết những thách thức sâu xa do bạo lực trên cơ sở giới đặt ra một cách tổng thể và có hệ thống, hướng đến một xã hội không có bất kỳ hình thức bạo lực nào đối với mọi người.
Quyền trưởng đại diện UN Women tại Việt Nam thông tin thêm, năm nay, chiến dịch ĐOÀN KẾT toàn cầu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đầu tư tài chính cho phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới. Trên toàn cầu, ước tính việc thực hiện các chương trình phòng ngừa và ứng phó nhằm chấm dứt bạo lực trên cơ sở giới ở 132 quốc gia có thu nhập thấp và trung bình vào năm 2030 sẽ cần tới 42 tỷ USD.
Theo Nghiên cứu Quốc gia về Bạo lực đối với Phụ nữ ở Việt Nam năm 2019, bạo lực đối với phụ nữ đang khiến Việt Nam thiệt hại ước tính khoảng 1,8% GDP mỗi năm (2018). Các chi phí liên quan đến việc sống chung với bạo lực như chăm sóc sức khỏe, dịch vụ pháp lý và thu nhập bị hao hụt, cũng như giảm năng suất do hiệu suất làm việc giảm và tình trạng vắng mặt – chiếm gần 2% GDP của đất nước.
Để giảm thiểu tác động tiêu cực của khủng hoảng, việc đầu tư vào các hoạt động phòng ngừa bạo lực với phụ nữ và trẻ em không chỉ là tốt hơn cho phụ nữ, trẻ em và hộ gia đình mà còn mang lại những lợi ích bền vững cho nền kinh tế.
Nhiều mô hình phòng, ngừa và ứng phó với bạo lực giới
Trước thực trạng đó, Việt Nam và các quốc gia thành viên ASEAN đã nỗ lực trong việc thực hiện các biện pháp nhằm đảm bảo an sinh xã hội, thúc đẩy bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới và đạt được những bước tiến tích cực, trong đó có việc thực hiện các mô hình hiệu quả nhằm phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới dựa trên bằng chứng.
Thông qua Hội thảo, Việt Nam và các quốc gia trong khu vực ASEAN đã chia sẻ, học hỏi chính sách, chiến lược, kinh nghiệm về các mô hình thành công và bài học rút ra từ thực tế cho việc triển khai công tác hiệu quả hơn.
Nhiều kinh nghiệm, mô hình đã được chia sẻ tại Hội thảo như “Thành phố an toàn, thân thiện với trẻ em gái”, “Người cha trách nhiệm”, “Huy động cộng đồng phòng ngừa bạo lực với phụ nữ”, “Nam giới tiên phong phòng, ngừa bạo lực phụ nữ và trẻ em”, “Ngôi nhà Ánh Dương”…
Cùng với đó, các mô hình khác cũng phát huy hiệu quả như “Điểm chờ an toàn sau giờ học”, “Hỗ trợ đưa đón trẻ”, “Tổ phản ứng nhanh phòng chống bạo lực gia đình”, “Mạng lưới cán bộ tư vấn về phòng ngừa, ứng phó với bạo lực phụ nữ và trẻ em”…
Các mô hình trên đã đóng góp nhiều cho công tác tuyên truyền, vận động cộng đồng phòng ngừa, ứng phó bạo lực với phụ nữ và trẻ em, tích cực tư vấn, hỗ trợ cho nạn nhân bị bạo lực và tư vấn, giáo dục người có hành vi bạo lực. Các mô hình trên không chỉ giúp cho trẻ em biết cách bảo vệ bản thân, phụ nữ tổ chức tốt cuộc sống gia đình mà còn vận động nam giới và cộng đồng cùng hành động phòng ngừa bạo lực với phụ nữ và trẻ em”.
Đáng chú ý, tại nhiều địa phương đã triển khai mô hình nhà tạm lánh “Ngôi nhà bình yên”. Đây là một trong những mô hình được duy trì hiệu quả, lâu dài.
Phó Giám đốc Trung tâm Phụ nữ và Phát triển, Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thúy Hiền cho biết, chính thức ra đời năm 2007, nhằm hỗ trợ kịp thời, khẩn cấp và toàn diện cho nạn nhân, giúp phục hồi sức khỏe thể chất và tinh thần, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, tạo điều kiện để tái hòa nhập an toàn và bền vững, “Ngôi nhà bình yên” là mô hình nhà tạm lánh đầu tiên do Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam xây dựng.
Nhà tạm lánh được bố trí tại một địa chỉ bí mật để đảm bảo sự an toàn cho người tạm trú.
Ngoài việc chia sẻ các mô hình đã được xây dựng có hiệu quả, tại Hội thảo, các đại biểu còn thảo luận và lắng nghe chia sẻ về Tổng quan công tác phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới tại Việt Nam và các mô hình phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới nổi bật theo khung lý thuyết và thực hành toàn cầu về phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới “RESPECT Women” (Tôn trọng phụ nữ) và Khung ứng phó bạo lực giới toàn cầu có tên Gói dịch vụ thiết yếu cho phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực (ESP).
Hội thảo cũng còn nhận được chia sẻ của Ban thư ký ASEAN và các quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Campuchia, Philippines, Malaysia…
Hải Anh
