Chiều 4-12, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức tọa đàm thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) hiệu quả, an toàn, bền vững.
Thông tin tại đây, ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) cho biết, từ sau các vụ việc trên thị trường tài chính tháng 10-2022, cùng với diễn biến xấu trên thị trường tài chính trong và ngoài nước, thị trường TPDN bị tác động nặng nề, nhà đầu tư mất niềm tin, doanh nghiệp bị áp lực phải mua lại trái phiếu đã phát hành cũng như không phát hành được trái phiếu mới để huy động nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh.
Trong bối cảnh đó, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có rất nhiều chỉ đạo quyết liệt trong các lĩnh vực có liên quan đến thị trường này, từ việc hoàn thiện khung khổ pháp lý đến duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường sản xuất kinh doanh cũng như các thị trường có liên quan tới thị trường trái phiếu như thị trường bất động sản, thị trường tín dụng, thực hiện các chính sách tài khóa hỗ trợ của Nhà nước.
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các nghị định quy định về chào bán, giao dịch TPDN riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán TPDN ra thị trường quốc tế, trong đó có chính sách cho phép doanh nghiệp và nhà đầu tư có thể có các cơ chế đàm phán, giãn, hoãn và hoán đổi trái phiếu đã phát hành trên tinh thần rủi ro chia sẻ, lợi ích hài hòa giữa các bên.
Sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 08, thị trường đã có những dấu hiệu tích cực hơn, doanh nghiệp đã quay lại phát hành được trái phiếu. Nếu như quý 1 hầu như không có đợt phát hành nào thì từ quý 2 trở đi, tháng sau khối lượng phát hành đều cao hơn tháng trước. Tính hết tháng 11, có 77 doanh nghiệp phát hành khối lượng khoảng 220.000 tỷ đồng. Căn cứ các quy định của Nghị định 08, doanh nghiệp và nhà đầu tư trái chủ đã rất nỗ lực thực hiện đàm phán thanh toán trái phiếu đến hạn. Có khoảng 40% khối lượng trái phiếu chậm trả của 68 doanh nghiệp đến nay đã có phương án đàm phán, tỷ lệ đàm phán thành công tăng từ 16% tháng 2-2023 lên 63% vào tháng 10-2023. Những doanh nghiệp bố trí được nguồn lực tài chính đã chủ động mua lại trái phiếu trước khi đến hạn.
Cùng với đó, thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã phối hợp cùng các bộ, ngành tăng cường kiểm tra giám sát để xử lý các vi phạm trên thị trường nhằm nâng cao tính minh bạch của thị trường; thực hiện công tác tuyên truyền, cảnh báo rủi ro trên thị trường với nhà đầu tư, doanh nghiệp phát hành, tổ chức trung gian tài chính.
Ông Nguyễn Hoàng Dương nhấn mạnh, TPDN là kênh huy động vốn trung và dài hạn rất quan trọng của doanh nghiệp. Việc phát triển thị trường TPDN cũng là để thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước để từng bước phát triển cân bằng giữa thị trường vốn và thị trường tín dụng ngân hàng. Trong thời gian tới, khi doanh nghiệp cần một lượng vốn lớn để mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh sau khi kinh tế hồi phục, kênh TPDN càng trở nên quan trọng hơn. Bộ Tài chính sẽ đánh giá tình hình để có giải pháp phù hợp trong thời gian tới nhằm phát triển thị trường TPDN bền vững, minh bạch, hiệu quả.
Chia sẻ tại tọa đàm, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực cũng bình luận, những chính sách vừa qua dẫn đến thị trường TPDN đang phục hồi, doanh nghiệp đã phát hành khoảng 240.000 tỷ đồng, trong đó có 220.000 tỷ đồng phát hành TPDN riêng lẻ, 20.000 tỷ đồng phát hành trái phiếu ra công chúng, chỉ giảm 10% so với cùng kỳ năm trước. Tháng 10, doanh nghiệp đã phát hành 41.000 tỷ đồng, trong khi tháng 9 phát hành là 29.500 tỷ đồng, tháng 8 là 25.000 tỷ đồng. Tháng 11 là khoảng 30.000 tỷ đồng, gấp 15 lần so với tháng 11 cùng kỳ năm trước. “Rõ ràng tuy còn rào cản, nhưng thị trường đang phục hồi tích cực, niềm tin phục hồi trở lại… Đây là các dấu hiệu giúp thị trường phát triển tốt hơn. Nghị định 08 là quyết sách chưa từng có trong tiền lệ, cho phép giãn, hoãn nợ trái phiếu và cho hoán đổi tiền hàng, tức là cho phép hoán đổi trái phiếu lấy sản phẩm là bất động sản hoặc thứ khác, đây là điều chưa từng có, giúp tháo gỡ rất quan trọng cho thị trường bất động sản”, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực nêu.
Ông Nguyễn Anh Phong, Tổng Giám đốc Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) bình luận thêm, ngày 19-7 vừa qua, hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ tập trung đầu tiên của Việt Nam đã đi vào hoạt động. Hệ thống kể từ ngày đi vào hoạt động đến nay rất suôn sẻ, qua đó tạo được niềm tin cho nhà đầu tư. Cùng với tác động của Nghị định số 08, việc đưa hệ thống tra cứu riêng lẻ này vào hoạt động đã giúp các hoạt động phát hành trên thị trường sơ cấp quay trở lại tích cực hơn. Trong 5 tháng, tính từ tháng 7 đến nay, số lượng phát hành khoảng hơn 180.000 tỷ đồng, gấp 5 lần so với 6 tháng đầu năm. Điều này cũng thể hiện chính sách đã đi vào cuộc sống và thị trường có niềm tin trở lại.
Bà Nguyễn Ngọc Anh, Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SSI cũng nhận xét, cuối năm 2022, toàn bộ các thành viên thị trường có chung một mối quan ngại là liệu rằng đến năm 2023 điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. “Đến thời điểm này, tôi cũng như tất cả các anh ở đây, chúng ta đều có thể nói rằng đã có “hạ cánh mềm” cho sự việc này. Nếu trước đây các nhà đầu tư không có một thị trường để giao dịch, mua đi bán lại thì hiện nay họ đã có một thị trường giao dịch điện tử để mua đi bán lại với những điều khoản, điều kiện và cam kết rất rõ ràng. Một năm rất khó khăn đã đi qua và thực sự đây là cơ hội, tiền đề để sang năm 2024 sẽ có những tăng trưởng vượt bậc trong thị trường này”, bà Nguyễn Ngọc Anh chia sẻ.
PHAN THẢO
