Ả Rập Xê Út từ lâu dựa vào sự bảo vệ và ủng hộ quân sự của Mỹ về hải quân, trong lúc quân đội Ả Rập Xê Út chủ yếu tập trung phát triển năng đối phó những mối đe dọa trên bộ và trên không.
Tuy nhiên, tình hình mới buộc Riyadh phải tìm cách nâng cao năng lực tự chủ. Vì thế, những động thái trên nhằm ứng phó mối đe dọa đang gia tăng ở khu vực và phản ánh nỗ lực giảm bớt sự dựa dẫm vào Mỹ về khía cạnh phòng vệ, theo phân tích của trang Business Insider hôm 1.12.
Nhà phân tích Leonardo Jacopo Maria Mazzucco của công ty tư vấn chiến lược Gulf State Analytics (trụ sở Washington D.C) lưu ý hiện Lực lượng Hải quân Hoàng gia Ả Rập Xê Út đã chứng tỏ năng lực khi đảm nhiệm vai trò dẫn đầu hai lực lượng đặc nhiệm hải quân là Tổ hợp lực lượng hàng hải và Tổ hợp xây dựng an ninh hàng hải quốc tế trong các sứ mệnh vào cuối tháng 8.
Thông qua đó, Lực lượng Hải quân Hoàng gia Ả Rập Xê Út đã chứng tỏ năng lực sử dụng các tàu chiến mới biên chế trong các “kịch bản thế giới thực”, đảm nhiệm vai trò chủ lực hơn trong các nhiệm vụ bảo vệ những tuyến hàng hải ở khu vực.
Nỗ lực hiện đại hóa hải quân
Trước đây, hải quân Ả Rập Xê Út chủ yếu bao gồm các tàu hộ vệ lớp Al-Madinah và Al-Riyadh, còn nhóm tàu hỗ trợ là tàu hộ vệ lớp Badr, tàu tuần tra lớp Al-Siddiq. Nhiều tàu được biên chế từ thập niên 1980.
Để tăng cường năng lực hải quân, quốc gia Ả Rập kiên trì mục tiêu hiện đại hóa hạm đội và vào năm 2018 ký kết thương vụ 1,79 tỉ USD với Tây Ban Nha để mua 5 tàu hộ vệ lớp Avante 2200.
Tàu lớp Avante 2200 được trang bị ngư lôi, tên lửa đối hạm Harpoon, tên lửa phòng không RIM-162, và pháo 76 mm bắn hạ các mục tiêu tiếp cận từ trên không và trên biển.
Chiếc đầu tiên Al Jubail đã đến căn cứ hải quân Ả Rập Xê Út ở Jeddah vào tháng 8.2022. Riyadh dự kiến sẽ tiếp nhận toàn bộ 5 tàu theo kế hoạch vào năm sau. Số tàu mới sẽ được bổ sung cho Hạm đội Tây Ả Rập Xê Út, chịu trách nhiệm bảo vệ bờ biển dọc theo Hồng Hải của nước này. Đây cũng là khu vực lực lượng Houthi ở Yemen liên tục đe dọa các tàu hàng và tàu hải quân quốc tế.
Bên cạnh đó, Hạm đội Đông Ả Rập Xê Út cũng dự kiến sẽ tiếp nhận lô gồm 4 tàu tác chiến trên biển đa nhiệm vụ (MMSC) theo hợp đồng trị giá 1,96 tỉ USD với Lockheed Martin vào năm 2019.
Các tàu MMSC dựa trên lớp tàu Freedom tác chiến duyên hải của Mỹ và sẽ là những tàu chiến hiện đại nhất của Hạm đội Đông Ả Rập Xê Út vào thời điểm được biên chế.