‘Chìa khóa’ khai thông bế tắc về biến đổi khí hậu

Khí hậu toàn cầu gần đến giới hạn đỏ

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh hệ thống khí hậu toàn cầu gần đến giới hạn đỏ. Trong một năm nóng nhất lịch sử đương đại, băng đang tan nhanh chưa từng có. Nước biển dâng, hạn hán, lũ lụt, sạt lún, sạt lở, cháy rừng đang trở nên tàn khốc hơn. Nhiều lãnh thổ, cộng đồng có nguy cơ bị ngập lụt, nhấn chìm. An ninh lương thực, an ninh năng lượng bị đe dọa…

Đáng chú ý, khoảng cách giữa cam kết và hành động khí hậu vẫn còn xa. Sự cạnh tranh, chia rẽ, phân tách, chiến tranh, xung đột, dịch bệnh càng làm phân tán nguồn lực cho biến đổi khí hậu. Sau 14 năm, chúng ta vẫn chưa đạt được cam kết 100 tỉ USD mỗi năm cho các hành động về biến đổi khí hậu.

“Việc đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện là chìa khóa để củng cố lòng tin giữa các quốc gia và khai thông bế tắc trong đàm phán về biến đổi khí hậu”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ.

Người đứng đầu Chính phủ VN cũng nhấn mạnh, tác động của biến đổi khí hậu, dịch bệnh những năm qua càng chứng tỏ đây là vấn đề có tác động, ảnh hưởng đến toàn cầu, vấn đề của toàn dân. Mỗi quốc gia phải có trách nhiệm, kết hợp với sức mạnh đoàn kết quốc tế, không để bất cứ quốc gia nào, người dân nào bị bỏ lại phía sau.

Đặc biệt, về chia sẻ nguồn lực, Thủ tướng cho rằng, các quốc gia phát triển phải tăng cường hỗ trợ hơn nữa cho các quốc gia đang phát triển và chậm phát triển. Nhất là nguồn vốn ưu đãi, chuyển giao công nghệ tiên tiến, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, quản trị thông minh và hoàn thiện thể chế thị trường hiện đại, phù hợp, hiệu quả với từng quốc gia.

Ngược lại, các quốc gia đang phát triển, chậm phát triển phải nỗ lực hơn nữa không bị động, không trông chờ, không ỷ lại mà phải vươn lên với tinh thần “không ai làm tốt cho mình hơn chính bản thân mình”. Bên cạnh đó, cần bảo đảm công bằng, công lý về chống biến đổi khí hậu. Điều đó đồng nghĩa với đảm bảo tự chủ và an ninh năng lượng quốc gia, khả năng tiếp cận năng lượng sạch với chi phí phù hợp, hiệu quả cho mọi doanh nghiệp (DN), người dân và với mỗi quốc gia.

Sau COP26 tại Glasgow, Scotland (Vương quốc Anh), tình hình thế giới có nhiều biến động, khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi. Song VN với trách nhiệm với toàn cầu và toàn dân đã thực hiện toàn diện nhiều vấn đề, như xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện chiến lược biến đổi khí hậu, chiến lược tăng trưởng xanh. Quy hoạch điện 8 được phê duyệt tiến đến năng lượng tái tạo là chủ đạo; phát triển công nghiệp năng lượng tái tạo và xây dựng hệ sinh thái năng lượng tái tạo…

Bên cạnh đó, Chính phủ đã ban hành và thực hiện Kế hoạch phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp (nhất là khí mê tan). Xây dựng thể chế, gồm xây dựng luật Dầu khí, hoàn thiện luật Đất đai, luật Điện lực theo hướng hỗ trợ kiến tạo phát triển năng lượng tái tạo; nghị định mua bán điện trực tiếp…

“Thời gian không chờ đợi. Khó khăn, thách thức ngày càng nhiều, phức tạp và khó lường hơn. Vì vậy, chúng ta đã đoàn kết rồi thì đoàn kết hơn nữa, đã nỗ lực rồi thì nỗ lực hơn nữa, đã hành động rồi thì phải hành động quyết liệt, hiệu quả hơn nữa…”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh. 

Nhiều tập đoàn điện gió muốn vào VN

Sáng cùng ngày, Thủ tướng đã tham dự Diễn đàn doanh nghiệp VN – UAE: Huy động nguồn lực cho chuyển đổi xanh, với sự có mặt của gần 200 DN VN, UAE và các tổ chức quốc tế…

Bà Jannicke Nilsson, Ủy viên thường trực GWEC, Phó chủ tịch Tập đoàn Equinor – tập đoàn năng lượng lớn nhất của Na Uy, cho biết đã có mặt tại VN từ những năm 1990, hợp tác với Tập đoàn Dầu khí VN (PVN). Equinor cũng đã mở văn phòng tại VN vào năm 2022 và có 2 dự án điện gió ngoài khơi.

Theo bà Nilsson, ưu điểm của điện gió ngoài khơi là chi phí ngày càng giảm đi, tạo thêm nhiều việc làm. Song, để phát triển lĩnh vực này, cần quy hoạch không gian biển và Nghị định 11 về sử dụng nguồn lực biển là khuôn khổ pháp lý quan trọng. Các dự án điện gió cần được phê duyệt từ nhiều bộ, ngành khác nhau, nên cần sự hợp tác liên bộ để thúc đẩy các thủ tục, cơ chế và tiến trình thực hiện.

Nêu các giải pháp huy động nguồn lực tài chính, ông Kelvin Tan, Giám đốc điều hành, Trưởng bộ phận đầu tư tài chính bền vững khu vực ASEAN (Ngân hàng HSBC), cho rằng nhu cầu nguồn tài chính để đạt mục tiêu Net Zero trên thế giới đến năm 2050 rất lớn, lên tới hàng nghìn tỉ USD. Tương tự, với Quy hoạch điện 8, VN cần nhu cầu đầu tư rất lớn, dự kiến khoảng hàng chục tỉ USD.

Điều này đặt ra yêu cầu cần thiết về liên minh trong quá trình chuyển đổi năng lượng. Các dự án này đều có nguồn vốn lớn, khoản vay dài hạn, đòi hỏi hợp đồng mua bán điện phù hợp. Ông Kelvin Tan cũng cho rằng VN có lịch sử tốt về cho vay tài chính.

Chia sẻ với các nhà đầu tư, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh VN có yếu tố nền tảng tốt để các DN yên tâm đầu tư lâu dài; cam kết đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của các DN. Câu hỏi đặt ra là VN cần gì để phát triển xanh?

Theo Thủ tướng, VN cần vốn ưu đãi, do là nước đang phát triển, quy mô nền kinh tế khiêm tốn, độ mở cao. VN cũng cần công nghệ tiên tiến “đi sau về trước”. Bên cạnh đó, cần nguồn nhân lực được đào tạo; quản trị tiên tiến và xây dựng thể chế thông thoáng, phù hợp. “VN là địa chỉ tin cậy để gửi gắm, chúng tôi không phụ niềm tin của các bạn; đảm bảo niềm tin không những ổn định mà còn phát triển”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Nhân diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chứng kiến lễ trao thỏa thuận hợp tác giữa các DN VN với các đối tác quốc tế. Trong đó, có Biên bản ghi nhớ giữa Tập đoàn CT Group và Tập đoàn ACX về thiết lập, tăng cường giao dịch tín chỉ carbon, giảm phát thải carbon; Biên bản ghi nhớ giữa Tập đoàn CT Group và Tập đoàn FairAtmos về thiết lập và tăng cường giao dịch tín chỉ carbon, giảm phát thải carbon…