Ba nước Tây Phi muốn thành lập ‘liên hiệp quốc gia’ hậu đảo chính

Mali và Burkina Faso, hai quốc gia Tây Phi đã nằm dưới sự điều hành của quân đội sau các cuộc đảo chính lần lượt vào năm 2020 và 2022, đã nhanh chóng thể hiện sự ủng hộ đối với các lãnh đạo quân sự ở nước láng giềng Niger khi họ lật đổ Tổng thống dân cử Mohamed Bazoum hồi tháng 7.

Ba nước đã tạo ra “Liên minh Quốc gia Sahel”, thiết lập quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn và hỗ trợ phòng thủ lẫn nhau nếu chủ quyền hoặc toàn vẹn lãnh thổ của một thành viên bị đe dọa. Sahel là tên gọi dải đất nằm ở rìa phía nam sa mạc Sahara ở châu Phi, vốn thường xuyên chứng kiến tình trạng bất ổn.

Trong tuyên bố chung sau hội nghị hai ngày ở thủ đô Bamako của Mali hôm 1.12, ngoại trưởng của Mali, Burkina Faso và Niger đã đề cập đến “tiềm năng to lớn về hòa bình, ổn định, sức mạnh ngoại giao và phát triển kinh tế mà một liên minh bền chặt mang lại”.

“Các bộ trưởng… hướng đến tham vọng cuối cùng là thành lập một liên bang thống nhất Burkina Faso, Mali và Niger, khuyến nghị với các nguyên thủ quốc gia thuộc Liên minh Quốc gia Sahel về việc thành lập một liên hiệp quốc gia (confederation)”, tuyên bố cho biết.

Ngoại trưởng Abdoulaye Diop của Mali cho biết kết luận của hội nghị sẽ được đệ trình lên nguyên thủ quốc gia của ba nước. Các nhà lãnh đạo dự kiến gặp nhau ở Bamako vào một ngày chưa xác định.

Chính quyền quân sự ở ba quốc gia Tây Phi cũng đã tăng cường quan hệ để chống lại áp lực quốc tế trong việc quay trở lại thể chế dân chủ, cũng như đối phó với các phong trào nổi dậy thánh chiến đã hoành hành ở ba nước lâu nay.

Hội nghị ở Bamako nhằm mục đích củng cố hoạt động của liên minh mới, trong đó các ngoại trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của ngoại giao, quốc phòng và phát triển “để củng cố hội nhập chính trị và kinh tế”.

Tuyên bố cũng cho biết, vào tháng trước, các bộ trưởng kinh tế và tài chính của ba nước đã khuyến nghị thành lập một quỹ bình ổn, một ngân hàng đầu tư và một ủy ban nghiên cứu về liên minh kinh tế và tiền tệ.