Thay vì ngủ một giấc dài, chim cánh cụt quai mũ chia thành nhiều giấc ngắn chỉ vài giây để liên tục trông chừng trứng và con non.
Chim cánh cụt quai mũ trên đảo King George, châu Nam Cực. Ảnh: Paul-Antoine Libourel/Science
Chim cánh cụt quai mũ (Pygoscelis antarcticus) trên đảo King George, châu Nam Cực, ngủ hơn 10.000 giấc ngắn mỗi ngày. Những giấc ngủ kéo dài chỉ 4 giây giúp chim cánh cụt có thể liên tục trông chừng tổ, bảo vệ trứng và con non khỏi kẻ săn mồi. Tổng cộng, chúng ngủ được khoảng 11 tiếng mỗi ngày. Nghiên cứu mới, do chuyên gia Paul-Antoine Libourel tại Trung tâm Nghiên cứu Khoa học thần kinh Lyon cùng các đồng nghiệp tiến hành, xuất bản trên tạp chí Science hôm 30/11.
Trên đảo King George, chim skua nâu (Stercorarius antarcticus) là một trong những kẻ săn trứng chim cánh cụt quai mũ. Chim skua nâu thường lén lấy những quả trứng không được bảo vệ, chủ yếu ở những tổ ngoài rìa.
Các cặp chim cánh cụt quai mũ thường tách nhau ra để đi kiếm ăn, một con sẽ ra biển trong khi con kia ở lại bảo vệ tổ. Do đó, con ở nhà phải thường xuyên cảnh giác bảo vệ trứng hoặc chim non, ngăn chúng bị kẻ săn mồi như chim skua hoặc những con chim cánh cụt khác tấn công.
Trong nghiên cứu mới, nhóm chuyên gia theo dõi 14 con chim cánh cụt với trứng trong tổ. Họ sử dụng máy ghi dữ liệu để đo lường những hoạt động liên quan đến giấc ngủ trong não và sự thay đổi tư thế cơ thể. Nhóm nghiên cứu phát hiện, chim cánh cụt trông tổ có thể ngủ cả khi nằm lẫn khi đứng, và gần 72% giấc ngủ sóng ngắn (SWS) của chúng diễn ra theo từng đợt kéo dài chưa đến 10 giây.
Chim cánh cụt bố mẹ có khoảng 600 đợt SWS mỗi giờ. Tuy nhiên, khi ấp trứng trong tổ, chúng trải qua nhiều SWS hơn, chia thành những đợt ngắn hơn. Độ sâu của giấc ngủ tăng nhẹ vào khoảng giữa trưa, khi nguy cơ bị săn mồi có thể ở mức thấp nhất.
Một phát hiện thú vị khác là những con làm tổ ở rìa ngoài của đàn chim cánh cụt thực chất lại ngủ ngon hơn và có thời gian SWS dài hơn những con làm tổ gần trung tâm, trái với những gì nhóm nghiên cứu từng nghĩ. Điều này cho thấy nhu cầu cảnh giác trước những kẻ săn mồi như chim skua có thể không quá lớn. Thay vào đó, việc những con chim cánh cụt khác tấn công tổ có thể lại là mối đe dọa trực tiếp hơn.
Thu Thảo (Theo IFL Science)
