Đến thời điểm hiện tại, dàn nghệ sĩ chương trình Táo quân của VTV đã có 3 người được phong tặng danh hiệu NSND, đó là các nghệ sĩ: Tự Long, Công Lý, Quốc Khánh.
Không chỉ là người đầu tiên được phong tặng danh hiệu NSND trong dàn Táo quân, Tự Long cũng là người nhận danh hiệu cao quý này khi mới chỉ 43 tuổi.
Tự Long được nhà nước phong tặng danh hiệu NSƯT vào năm 2012. Chỉ 3 năm sau đó, đến năm 2015, anh tiếp tục được phong tặng danh hiệu NSND.
Thời điểm Tự Long được phong tặng danh hiệu NSND, có không ít ý kiến thắc mắc vì anh còn quá trẻ. Hơn nữa, từ thời điểm nhận anh nhận danh hiệu NSƯT đến khi được phong NSND mới chỉ hơn 3 năm.
Theo quy định ban hành từ năm 2003, các nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu NSND phải có thời gian hoạt động nghệ thuật từ 20 năm trở lên (riêng đối với nghệ thuật xiếc từ 15 năm trở lên) đã được tặng danh hiệu NSƯT từ 5 năm trở lên và có ít nhất 2 giải thưởng Vàng tại các liên hoan, hội diễn nghệ thuật cấp quốc gia, khu vực hoặc quốc tế… và các hội văn học nghệ thuật Trung ương kể từ khi được phong tặng danh hiệu NSƯT.
Theo quy định này, đến năm 2015 (khi Tự Long được phong tặng NSND), nam nghệ sĩ mới 43 tuổi, so về tuổi nghề chưa đủ 20 năm hoạt động nghệ thuật liên tục. Đồng thời, Tự Long cũng mới được Nhà nước phong tặng NSƯT từ năm 2012, tính đến 2015 mới chỉ được 3 năm chứ chưa đủ 5 năm.
Trước những ồn ào này, NSND Lê Tiến Thọ, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, đồng thời là Ủy viên của Hội đồng xét tặng chuyên ngành cấp Nhà nước chia sẻ trên báo Gia đình & Xã hội:
“Hội đồng càng cao sẽ có cái nhìn càng rộng hơn, so sánh sẽ kỹ càng hơn… Nhiều trường hợp cũng sẽ bị rơi rụng khi Hội đồng xem xét lại thấy chưa xứng đáng. Với những ý kiến của độc giả, của công chúng và truyền thông, tôi tin Bộ VH-TT&DL cùng với Ban thi đua khen thưởng của Bộ Nội vụ sẽ tổng hợp lại để đệ trình lên Hội đồng xét duyệt trước khi trình Chủ tịch nước ký phong tặng danh hiệu NSND-NSƯT cao quý này”.
Tuy nhiên, kể từ khi nhận danh hiệu NSND, Tự Long ngày càng khẳng định được phẩm chất và tài năng của mình. Nhiều khán giả hoàn toàn đồng tình với việc anh được phong tặng danh hiệu NSND khi mới chỉ 43 tuổi.
Không chỉ giữ vai trò Phó giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội, năm 2020, NSND Tự Long còn được phong quân hàm Đại tá.
Tự Long tên thật là Vũ Tự Long, anh sinh ra trong gia đình có truyền thống về nghệ thuật sân khấu tại Bắc Ninh. Bố Tự Long là NSƯT Tự Lẫm – từng đảm nhiệm vị trí Trưởng đoàn Quan họ Bắc Ninh trong những ngày đầu mới thành lập. Mẹ Tự Long cũng là nghệ sĩ chèo có tiếng tại quê hương.
Thời trẻ, Tự Long không mặn mà với nghệ thuật mà muốn có công việc ổn định, anh cũng từng nuôi dự định đi xuất khẩu lao động. Sau khi tốt nghiệp Trung cấp Xây dựng, Tự Long đã làm nhiều nghề để mưu sinh: Thợ mộc, phụ hồ, xe ôm…
Thời gian bôn ba vất vả này đã khiến Tự Long thay đổi suy nghĩ, quyết tâm thi vào trường Sân khấu Điện ảnh. Sau khi tốt nghiệp, nam nghệ sĩ đầu quân cho đoàn chèo Tổng cục Hậu cần vào năm 1999.
Dù là “con nhà nòi” nhưng những ngày đầu tiên ở đoàn chèo Tổng cục Hậu cần, Tự Long vẫn phải chứng minh bản thân bằng những vai diễn nhỏ “cầm cờ chạy hiệu”.
Đến năm 2000, chương trình Gặp nhau cuối năm lên sóng, Tự Long tỏa sáng cùng các tên tuổi như Xuân Bắc, Công Lý và được công chúng biết đến rộng rãi hơn.
Hiện tại, Tự Long có cuộc sống hạnh phúc bên người vợ thứ 2 là giảng viên của trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội. Cặp đôi đã có 3 con đủ nếp đủ tẻ.
An Nguyên