Tổ hợp phòng không Patriot (Ảnh: Wikipedia).
Ông Yury Ignat, phát ngôn viên Không quân Ukraine, ngày 27/11 cho biết, nước này đã dùng tổ hợp phòng không Patriot để bắn rơi 3 trực thăng Mi-8, một tiêm kích Su-34 và Su-35 ở vùng Bryansk của Nga hồi tháng 5.
Trong bài trả lời phỏng vấn Novynarnia, ông Ignat đã nói về vụ việc ngày 13/5.
“Một chiến dịch xuất sắc dưới sự chỉ huy của tư lệnh lực lượng Không quân. Nhờ chiến thuật độc đáo và quyết đoán, các tổ hợp tên lửa phòng không Patriot của Ukraine đã bắn rơi 5 máy bay Nga trong vòng 5 phút ở Bryansk, khi các vũ khí này phục kích ở khu vực Bắc Ukraine”, ông nói.
Sau sự kiện ngày 13/5, ông Ignat nói rằng Ukraine tiếp tục gây ra thiệt hại cho máy bay Nga, khiến Moscow phải đổi chiến thuật tác chiến trên không.
“Patriot bắn rơi một chiếc Su-35 trên khu vực Biển Đen. Sau đó, Nga đã dừng hoạt động máy bay ở vùng này trong một thời gian vì họ nhận ra đây là khu vực nguy hiểm”, ông nói.
Nga chưa bình luận về các tuyên bố của Ukraine.
Ông Ignat nhấn mạnh tầm quan trọng của các tổ hợp Patriot trong hoạt động phòng không của Ukraine, bao gồm bắn rơi các tên lửa Nga, trong đó có cả tên lửa siêu vượt âm Kinzhal hồi tháng 5.
Tuy nhiên, vào thời điểm đó, nguồn tin trong Bộ Quốc phòng Nga đã bác thông tin này vì cho rằng vận tốc của tên lửa siêu vượt âm Kinzhal vượt quá tốc độ tối đa của tên lửa đánh chặn Patriot.
Nguồn tin nói, Kinzhal có khả năng tránh tên lửa giai đoạn bay cuối cùng và tấn công mục tiêu theo phương thẳng đứng khiến các hệ thống đất đối không hiện tại không thể bắn rơi.
Mỹ là nước đầu tiên thông báo chuyển hệ thống Patriot cho Ukraine vào tháng 12/2022 như một phần của gói viện trợ quân sự. Ngoài ra, Hà Lan tuyên bố cũng sẽ cung cấp cho Ukraine hệ thống Patriot và một số tên lửa đánh chặn. Hồi tháng 3, các quân nhân Ukraine đã hoàn thiện khóa huấn luyện vận hành Patriot sớm hơn dự kiến.
Patriot là một hệ thống phòng thủ tên lửa di động đa năng, đặt trên mặt đất, được thiết kế để bảo vệ các trung tâm hành chính và công nghiệp lớn, các căn cứ hải quân và không quân khỏi tất cả các phương tiện tấn công trên không. Nó có thể phát hiện, theo dõi và tiêu diệt máy bay không người lái, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo chiến dịch – chiến thuật.
Tên lửa Patriot có cơ chế dẫn bắn khá tinh vi, pha đầu – bằng quán tính, pha giữa – theo cơ chế bám theo đạn, pha cuối – sử dụng radar chủ động để khóa mục tiêu.
Patriot có nhiều biến thể: MIM-104A, MIM-104B (PAC-1), MIM-104C (PAC-2), MIM-104D (PAC-2-GEM), MILM-104F (PAC-3), với phạm vi tác chiến từ 30-170km tùy biến thể.
Các tên lửa được đặt trên xe bệ phóng cơ động cao mang 4 tên lửa Patriot PAC-2 hoặc 16 tên lửa Patriot PAC-3. Các xe hỏa lực luôn giữ liên lạc với tổ hợp chỉ huy AN/MSQ-104, khoảng cách giữa các xe thành phần có thể lên đến 10km, giúp Patriot có thể phòng thủ trên diện tích rất rộng và giảm thiểu tổn thất nếu bị đối phương tập kích đánh trúng trận địa.
Hiện chưa rõ lý do vì sao ông Ignat tới nay mới nói về việc Ukraine dùng Patriot bắn rơi máy bay trên lãnh thổ Nga. Ukraine từng đề cập tới sự kiện này vào tháng 7 nhưng không đề cập tới việc huy động Patriot.
Phía Mỹ chưa đưa ra bình luận về thông báo của ông Ignat. The Drive cho rằng, thông tin của ông Ignat có mức độ nhạy cảm nhất định do Mỹ từng nhiều lần tuyên bố không để Ukraine bắn vũ khí do họ sản xuất vào lãnh thổ Nga, vì lo ngại căng thẳng leo thang vượt tầm kiểm soát.
