Thay đổi liên tục về chiến thuật của Pep Guardiola và Jurgen Klopp biến những dịp Man City đối đầu Liverpool trở thành đại chiến hấp dẫn bậc nhất Ngoại hạng Anh.
“Man City gặp Liverpool là trận đấu số một tại Ngoại hạng Anh trong thập kỷ qua”, trang chủ Ngoại hạng Anh bình luận. “Không chỉ vì chất lượng kỹ thuật hay tính giải trí theo phong cách bóng rổ điển hình của trận đấu này, mà còn cả sự tinh vi về chiến thuật ngày càng phát triển trong các trận chiến giữa Pep Guardiola và Jurgen Klopp. Lịch sử sẽ ghi nhận họ là hai trong số những nhà cầm quân giỏi và có ảnh hưởng nhất thế kỷ 21”.
Guardiola và Klopp đã đối đầu nhau 28 lần, nhiều hơn bất kỳ HLV nào khác trong sự nghiệp của họ. Cả hai cũng đánh bại nhau nhiều hơn bất kỳ ai khác: Klopp có 11 chiến thắng, còn Guardiola là 10.
Guardiola (trái) và Klopp sẽ đấu trí với nhau lần thứ 29 trong trận đấu sớm nhất vòng 13 Ngoại hạng Anh, diễn ra lúc 12h30 hôm nay theo giờ London.
Dưới đây là cái nhìn về lịch sử đối đầu giữa Klopp với Guardiola, những điều chỉnh chiến thuật gần đây nhất đã xác lập thành tích đối đầu giữa họ và đại chiến tại Etihad hôm nay có thể diễn ra theo hướng nào.
Guardiola và Klopp truyền cảm hứng cho nhau. Có rất nhiều kết quả ấn tượng và màn trình diễn mãn nhãn khi Man City đấu Liverpool những năm qua. Từ việc Liverpool thắng 3-0 tại Champions League vào tháng 4/2018 đến chiến thắng 5-0 của Man City vào tháng 9/2017. Từ pha cứu thua trên vạch vôi với bóng vẫn dính vạch một phần nhỏ (12 mm) của John Stones tại Ngoại hạng Anh mùa 2018-2019 đến chiến thắng kinh điển 4-3 của Liverpool trên sân Anfield tháng 1/2018.
Những kết quả này xuất hiện nhờ Klopp và Guardiola không ngừng học hỏi lẫn nhau, có thể là nắm bắt ý tưởng, điều chỉnh chiến thuật để khai thác sai sót hoặc thích nghi với sự biến hóa mới và khéo léo của đối thủ.
Thực tế, cả hai đã trở nên gắn bó với nhau đến mức câu chuyện về thời gian họ ở Anh có thể được kể như một sự chuyển động dần dần hướng tới cách suy nghĩ của người kia.
Klopp thân thiện với Guardiola trước trận Ngoại hạng Anh trên sân Etihad ngày 1/4/2023. Ảnh: Reuters
Khi hai HLV này mới đến Ngoại hạng Anh (Klopp từ 2015 và Guardiola từ 2016), mỗi người đều là hình ảnh thu nhỏ về lý tưởng chiến thuật tại quê hương của họ. Klopp nổi tiếng với phong cách chiến thuật gegenpressing – những pha phản công sắc bén và ép sân toàn diện. Trong khi đó, Guardiola đề cao việc kiểm soát bóng và muốn sự kiểm soát hoàn toàn.
Tám năm trôi qua nhanh chóng và thông qua những ý tưởng được chia sẻ trong sức nóng của trận chiến, Guardiola và Klopp thể hiện sự xóa mờ những ranh giới đó. Guardiola, với Erling Haaland và Jeremy Doku trên hàng công, chưa bao giờ cởi mở với việc phản công như hiện tại. Klopp thì vừa trải qua kỳ chuyển nhượng cách mạng khi mang về những tiền vệ thiên về khả năng cầm bóng và đề cao việc kiểm soát cuộc chơi.
Những thử nghiệm bất ngờ mùa 2021-2022. Hành trình đến điểm chung đó bao gồm vô số những điều chỉnh và chúng không hề bị chậm lại theo thời gian. Việc nhìn lại hai màn đại chiến tại Ngoại hạng Anh mùa 2021-2022 sẽ giúp làm sáng tỏ những gì đã xảy ra mùa trước.
Trong trận hòa 2-2 tại Anfield vào tháng 10/2021, Liverpool sử dụng chiến thuật bất ngờ là phất bóng dài ra phía sau hàng thủ Man City – lối chơi vô tình tạo điều kiện cho đội khách thăng hoa. Trận này, Jack Grealish đóng vai trò “số 9 ảo”, thường xuyên dạt trái và kết nối với Phil Foden nhắm vào mắt xích yếu của Liverpool lúc đó là James Milner. Và đoàn quân của Klopp bị áp chế. Điều đó tạo nên giai điệu cho trận đấu hỗn loạn và căng thẳng, có chất lượng kỹ thuật cao nhưng lối chơi chiến thuật vụng về.
Những vị trí chạm bóng của Grealish trong trận Man City hòa Liverpool 2-2 tại Anfield tháng 12/2021.
Trong màn tái đấu cũng có tỷ số hòa 2-2 tại Etihad, Guardiola đã thử nghiệm lối chơi bóng dài của chính Liverpool. Hôm đó, Man City thi đấu trực diện hơn thường lệ khi muốn khai thác khoảng trống phía sau hàng thủ dâng cao của Liverpool. Lối đá này tỏ ra hiệu quả với bàn thắng thứ hai của Gabriel Jesus.
Bản đồ những đường chuyền quyết định của Man City trong trận hòa Liverpool 2-2 tại Etihad tháng 4/2022. Màu xanh là chuyền hỏng, màu đen là bị đối phương chặn, màu vàng là dẫn đến bàn thắng, màu đỏ là bị thủ môn đối phương cản phá.
Nhưng không khác gì trong lần gặp đầu tiên, Liverpool giành lại thế trận trong hiệp hai bằng cách dâng cao và chấp nhận sự hỗn loạn do cách tiếp cận trực diện hơn của Man City. Đội khách ấn định tỷ số hòa ngay đầu hiệp hai nhờ công Sadio Mane.
Những biến thể mới tiếp tục diễn ra mùa 2022-2023. Một lần nữa, ảnh hưởng của cuộc đối đầu trực tiếp đến trận kế tiếp là rất rõ ràng, khi Guardiola không còn sử dụng lối chơi bóng dài và mất kiểm soát.
Thay vào đó, HLV Tây Ban Nha điều chỉnh chiến thuật sang sơ đồ 3-5-2 với Joao Cancelo và Phil Foden ở vị trí chạy cánh (wing-back). Man City chơi chặt chẽ, siết chặt trung lộ và đôi khi có năm hậu vệ, không muốn để mọi thứ vượt quá tầm kiểm soát.
Liverpool cũng rút ra những bài học từ trận đấu trước, khi bố trí hàng phòng ngự lùi sâu hơn để hạn chế khoảng trống. Trận đấu diễn ra chặt chẽ cho đến khi Guardiola đẩy Bernardo Silva đá cao hơn. Sau loạt cơ hội được cả hai tạo ra, sự khác biệt đến khi Mohamed Salah cài đè loại bỏ Cancelo, đón đường chuyền dài của Alisson, rồi xộc xuống ghi bàn duy nhất trong thế đối mặt thủ môn Ederson.
Sơ đồ 3-5-2 của Man City khi đấu Liverpool tháng 10/2022 tại Anfield.
Bài học mà Klopp rút ra từ chiến thắng này dường như là việc Liverpool chơi tốt hơn trong thế trận đôi công và Man City bị kéo vào cuộc chiến chuyển đổi trạng thái. Đây có lẽ là lý do hợp lý nhất dẫn đến việc HLV người Đức sử dụng sơ đồ 4-2-4 không tưởng để rồi thảm bại 1-4 khi hành quân tới Etihad tháng 4/2023.
Jordan Henderson và Fabinho đơn giản là bị áp đảo ở khu trung tuyến. Trong khi đó, với Haaland chấn thương, Guardiola sử dụng Julian Alvarez ở vị trí tiền đạo ảo để có thêm nhân sự ở giữa sân. Liverpool đã bị choáng ngợp khi Man City – sử dụng Alvarez để biến những pha chuyển đổi thành những pha phản công nhanh – đã tìm ra cách để khai thác tốt hơn đội hình dâng cao của Klopp.
Bản đồ chuyền bóng của Alvarez trong trận Man City tiếp Liverpool tháng 4/2023.
“Lối chơi bóng dài của Liverpool, rồi Man City sao chép phong cách này. Đội hình năm hậu vệ thiên về phòng ngự của Man City, rồi Liverpool ra sân với sự trống rỗng ở hàng tiền vệ. Cường độ và sự tinh tế về mặt chiến thuật của trận đại chiến này dường như luôn gây ra những phản ứng ngược với mỗi trận đấu trước đó, và hơn thế nữa là cả hai bên đều phải suy nghĩ quá nhiều”, trang chủ Ngoại hạng Anh bình luận.
Những bất ngờ có thể diễn ra hôm nay? Sẽ rất khó để dự đoán chính xác trận chiến chiến thuật. Không ai có thể đoán được Klopp hay Guardiola sẽ làm gì tiếp theo trong loạt đại chiến hấp dẫn này. Nhưng những điểm yếu, lỗ hổng và mối lo ngại về chấn thương có thể giúp làm sáng tỏ những gì hai HLV này có thể nghĩ đến hôm nay.
Klopp có thể áp dụng cách chơi thận trọng sau thảm bại tại Etihad hồi tháng 4, đồng nghĩa với việc ông phải lựa chọn khó khăn giữa Joe Gomez và Trent Alexander-Arnold ở vị trí hậu vệ phải. Ở tuyến trên, HLV người Đức có thể chọn Diogo Jota hoặc Cody Gakpo đá tiền đạo ảo để hỗ trợ tuyến giữa, và chỉ trao cơ hội cho Darwin Nunez ở hiệp hai.
Phía đối diện, trận hòa 4-4 trên sân Chelsea hôm 12/11 có thể khiến Guardiola thay đổi cách tiếp cận. Tại Stamford Bridge hôm đó, việc Rodri bị cô lập ở khu trung tuyến giúp Chelsea tạo thế trận đôi công – điều mà Guardiola không thích. Vì thế, HLV Tây Ban Nha có thể lựa chọn hai tiền vệ trung tâm. Nhưng ông không có nhiều lựa chọn, trong bối cảnh John Stones, Mateo Kovacic và Matheus Nunes đồng loạt vắng mặt.
“Những chấn thương ở cả hai đội đủ làm mọi việc trở nên phức tạp. Lịch sử lộn xộn và phức tạp của cuộc kình địch giữa Guardiola và Klopp khiến việc hình dung cuộc chiến chiến thuật gần như không thể. Tất cả những gì chúng ta có thể nói, với sự tự tin tuyệt đối, đây sẽ là trận đấu ngoạn mục khác”, trang chủ Ngoại hạng Anh bình luận.
Hồng Duy (theo premierleague.com)
