Kết quả sơ bộ do đài truyền hình quốc gia NOS công bố cho biết Đảng Vì Tự do của ông Wilders đã giành được 35 ghế trong 150 ghế tại Quốc hội Hà Lan, nhiều hơn tới 10 ghế so với đối thủ gần nhất là liên minh Đảng Lao động và Đảng Xanh.
Khoảng cách đó cao hơn nhiều so với dự đoán ban đầu và dường như quá lớn để kết quả cuối cùng có thể thay đổi. Kết quả chính thức sẽ được công bố vào ngày mai (24/11).
Những người ủng hộ ông Wilders đã reo hò và ôm nhau ăn mừng sau khi thông tin được công bố. Trong bài phát biểu chiến thắng, ông Wilders thề sẽ chấm dứt “cơn sóng thần tị nạn và nhập cư”.
Đảng của ông Wilders đã thúc đẩy việc chống nhập cư, đổ lỗi cho tình trạng thiếu nhà ở là do dòng người xin tị nạn, cũng như những bất ổn về chi phí sinh hoạt và hệ thống chăm sóc sức khỏe quá tải.
Chiến thắng của ông Wilders cũng đã cho thấy xu hướng đảng cực hữu đang mở rộng ở châu Âu. Năm ngoái, Ý đã thành lập chính quyền cánh hữu nhất kể từ Thế chiến thứ hai sau chiến thắng của nữ Thủ tướng Giorgia Meloni.
Ông Wilders cũng có thái độ chống Liên minh châu Âu (EU), kêu gọi Hà Lan kiểm soát biên giới, giảm đáng kể các khoản thanh toán cho liên minh này và ngăn chặn sự gia nhập của bất kỳ thành viên mới nào.
Ông cũng nhiều lần nói rằng Hà Lan nên ngừng cung cấp vũ khí cho Ukraine vì nước ông cũng cần vũ khí để có thể tự vệ. Tuy nhiên, không có đảng nào mà ông có khả năng thành lập chính phủ cùng chia sẻ những ý tưởng này.
Kết quả sơ bộ cho thấy đảng của Thủ tướng sắp mãn nhiệm Mark Rutte, Đảng VVD, đứng ở vị trí thứ ba với 24 ghế. Nhập cư – nguyên nhân gây ra sự sụp đổ chính quyền của ông Rutte sau 13 năm nắm quyền – là vấn đề then chốt trong chiến dịch tranh cử.
Ông Wilders dự kiến sẽ cố gắng thành lập một chính phủ cánh hữu với VVD và đảng mới nổi có tên “Hợp đồng xã hội mới”, những đảng này sẽ cùng nhau nắm giữ đa số 79 ghế trong Quốc hội Hà Lan, qua đó sẽ đứng ra thành lập chính phủ mới.
“Tôi tin tưởng chúng ta có thể đạt được thỏa thuận”, Wilders nói trong bài phát biểu chiến thắng. “Tôi hiểu rất rõ chúng ta không nên thực hiện bất kỳ biện pháp nào vi hiến”. Ông tuyên bố đã sẵn sàng lãnh đạo đất nước Hà Lan.
Tổng thống sắp mãn nhiệm Rutte sẽ vẫn giữ vai trò là người lãnh đạo tạm thời của Hà Lan cho đến khi chính phủ mới được thành lập, có thể là vào nửa đầu năm 2024.
Huy Hoàng (theo AP, Reuters)