Chiều 16.11, lễ chuyển giao ấn vàng Hoàng đế chi bảo cho Việt Nam đã diễn ra tại Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp. Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng, Đại sứ Việt Nam tại Pháp Đinh Toàn Thắng, Trưởng phái đoàn Việt Nam bên cạnh UNESCO Lê Thị Hồng Vân, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Lê Thị Thu Hiền, đại diện Bộ Công an (Việt Nam) và Đại diện Bộ Ngoại giao Pháp, đại diện UNESCO đã chứng kiến việc chuyển giao này.
Ấn Hoàng đế chi bảo tại buổi lễ
Sự kiện này là kết quả của hơn 1 năm đàm phán, thương thảo và thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan về việc dừng đấu giá công khai ấn vàng Hoàng đế chi bảo hồi tháng 11.2022 và cùng thỏa thuận thống nhất các yêu cầu cho việc chuyển giao ấn vàng cho phía Việt Nam theo đề nghị của Đoàn công tác liên ngành do Bộ VH-TT-DL chủ trì.
Các thành phần còn lại của đoàn gồm đại diện các bộ: Ngoại giao, Tư pháp, Tài chính, Công an. Đoàn có sự hỗ trợ đặc biệt của Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp.
Buổi lễ chuyển giao ấn vàng
Theo đó, Công ty TNHH Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng, Bắc Ninh là đại diện thực hiện các thủ tục tài chính liên quan đến quyền lợi các bên liên quan đến ấn vàng theo pháp luật của Cộng hòa Pháp. Công ty này đồng thời sẽ thực hiện việc lưu giữ, trưng bày và phối hợp với Bảo tàng Lịch sử quốc gia bảo vệ, phát huy giá trị của ấn Hoàng đế chi bảo tại Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng theo quy định của luật Di sản văn hóa.
Tại thời điểm đoàn công tác liên ngành làm việc tại Pháp, tháng 11.2022, đoàn đã nỗ lực tìm kiếm các nguồn lực hỗ trợ để kịp thời có cơ sở đàm phán, dừng đấu giá và yêu cầu chuyển giao ấn vàng Hoàng đế chi bảo cho phía Việt Nam.
Tuy nhiên, chỉ có ông Nguyễn Thế Hồng, Giám đốc Công ty TNHH Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng, tham gia với mục đích mua để bổ sung sưu tập cá nhân, dự kiến trưng bày tại bảo tàng ngoài công lập Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng, tỉnh Bắc Ninh.
Ông Nguyễn Thế Hồng
Trước khi Bộ VH-TT-DL chọn Bảo tàng Nam Hồng là đại diện thực hiện các thủ tục tài chính liên quan, Cục Di sản văn hóa và công ty này đã ký cam kết.
Theo đó: “Bên A và cá nhân ông Nguyễn Thế Hồng cam kết và bảo đảm ấn vàng Hoàng đế chi bảo sẽ chỉ chuyển giao cho Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua Bộ VH – TT-DL, trên cơ sở phù hợp với quy định của điều 43 của luật Di sản văn hoá, sau một thời gian phù hợp khi Bên A không còn nhu cầu sở hữu, trưng bày, phát huy giá trị tại Bảo tàng Hoàng Gia Nam Hồng, Bắc Ninh, Việt Nam.
Chi phí chuyển giao bao gồm: chi phí trả cho việc thuê luật sư đàm phán; chi phí mua ấn vàng từ nhà đấu giá Millon, Pháp (bao gồm các loại thuế, phí liên quan); chi phí đưa ấn vàng về nước (chi phí hải quan, vận chuyển quốc tế)”.
Chiếc ấn sau buổi lễ sẽ về Việt Nam
Ấn vàng Hoàng đế chi bảo được đánh giá là chiếc ấn vàng đẹp nhất thời Nguyễn. Nó cũng là chiếc ấn mà năm 1945, khi tuyên bố thoái vị, vua Bảo Đại đã chọn để bàn giao cho chính quyền cách mạng.
Cùng với chiếc ấn, vua Bảo Đại cũng trao cho cách mạng thanh bảo kiếm mà phụ vương của ông là vua Khải Định (1916 – 1925) trao lại cho ông. Ông Trần Huy Liệu, đại diện chính quyền cách mạng, đã tiếp nhận bộ ấn kiếm mang tính biểu tượng này, rồi cho chuyển về Hà Nội ngay trước khi Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đọc Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình vào ngày 2.9.1945.
Việc chuyển giao ấn Hoàng đế chi bảo từ Pháp về Việt Nam là việc làm rất có ý nghĩa đảm bảo tính toàn vẹn của di sản văn hóa. Nó cũng thể hiện vai trò của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế tại các công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia.
Thời gian tới, Cục Di sản văn hóa sẽ tham mưu lãnh đạo Bộ VH-TT-DL xây dựng danh mục cổ vật của Việt Nam bị đưa ra khỏi đất nước bất hợp pháp trong quá khứ và tham vấn Ban thư ký Công ước 1970 của UNESCO về Danh mục để làm cơ sở tìm kiếm giải pháp đưa cổ vật Việt Nam từ nước ngoài về nước.
