Nhật BảnGozei Shinzato, sống ở đảo Okinawa, một trong 5 Vùng Xanh thế giới, thọ tới 104 tuổi nhờ môi trường và thực phẩm lành mạnh.
Okinawa là một trong Vùng Xanh (Blue Zones) của thế giới cùng với Sardinia (Italy), Nicoya (Costa Rica), Ikaria (Hy Lạp) và Loma Linda (Mỹ). Đây là những khu vực địa lý trên thế giới mà ở đó môi trường trong lành, thiên nhiên tươi đẹp, không bị ô nhiễm nhờ sự bảo vệ của cộng đồng và chính quyền địa phương. Những người sống ở đây thường có tuổi thọ cao hơn các nơi khác 10 tuổi, ít bệnh tật, bởi con người gần gũi với thiên nhiên, được thiên nhiên nuôi dưỡng, chữa lành.
Chuyên gia tuổi thọ Dan Buettner, tác giả cuốn sách Sống tới 100 tuổi: Bí mật của những Vùng Xanh, cùng các cộng sự đã từ Mỹ tới thăm Okinawa để quan sát chế độ ăn uống và lối sống của cụ bà Shinzato. Phải mất hai ngày thuyết phục, người phụ nữ mới tiết lộ bí quyết giúp kéo dài tuổi thọ của mình.
Bà Shinzato sống gắn kết, gần gũi với thiên nhiên. Vào những giờ mát mẻ trong ngày, bà làm việc trong vườn. Đến giờ ăn trưa, bà trộn tương miso tự làm vào nồi nước, cho cà rốt tươi, củ cải, nấm hương và đậu phụ vào rồi đun nóng. Trong lúc chờ thức ăn chín, bà di chuyển lên xuống, lau chùi quầy bếp, bồn rửa và cả cửa sổ.
Khi món ăn đã sẵn sàng, bà đổ món súp đã hâm nóng vào tô và thì thầm “Hara hachi bu”. Câu ngạn ngữ này được ngân nga trước mỗi bữa cơm để nhắc bà ngừng ăn khi đã no 80%. Sau bữa trưa, bà đọc truyện tranh hoặc xem một trận bóng chày trên TV rồi thiếp đi.
Bà Gozei Shinzato. Ảnh: Blue Zones
Hàng xóm ghé qua thăm bà vào mỗi buổi chiều. Cứ vài ngày trong tuần, hội những người bạn lâu năm của Shinzato, gồm 4 người phụ nữ, lại ghé qua nhà nhau để uống trà ngải cứu và trò chuyện. Đây là cam kết họ đã hứa sẽ duy trì suốt đời từ khi còn trẻ.
Chuyên gia tuổi thọ Dan Buettner nhận thấy rằng ở Okinawa, mọi người ưu tiên tạo ra các nhóm xã hội cho các hoạt động cộng đồng như trò chuyện, ca hát, khiêu vũ hoặc thậm chí là hỗ trợ tài chính. “Không có viên thuốc, chất bổ sung hay loại thuốc đặc biệt nào có thể mang lại cho chúng ta gần 15 năm tuổi thọ”, Buettner nói.
Bà Gozei Shinzato còn tiết lộ trong số những hợp chất bổ sung bản thân hay tiêu thụ, một loại thực phẩm giúp chống ung thư vú bằng cách giảm lượng estrogen trong máu; một loại thuốc chống sốt rét để giữ cho dạ dày khỏe mạnh; và một chất bổ sung khác giúp điều chỉnh quá trình trao đổi chất, duy trì huyết áp thấp, điều trị sỏi mật và có tác dụng phòng ngừa cảm giác nôn nao.
Mặc dù chúng nghe giống như một tủ thuốc chứa đầy đồ, thực tế, đó chính là những thực phẩm trong vườn của Shinzato. Các “chất bổ sung” nêu trên là khoai lang Okinawa, đậu nành, ngải cứu, nghệ và mướp đắng. Tất cả mọc thành hàng ngay ngắn, chỉ cách nhà bà 15 bước chân.
Vùng Okinawa cũng nổi tiếng với loại đậu phụ shima-dōfu, nghĩa là “đậu phụ đảo”, được ép sống trước khi đun sôi, cho ra kết cấu rất cứng. Theo truyền thống, nó làm từ chất đông tụ mặn hơn so với các loại đậu phụ khác. Loại đậu này được tính theo cân, cung cấp nhiều protein và chất béo lành mạnh hơn các loại đậu phụ khác.
Theo Buettner, yếu tố chính tạo nên tuổi thọ của chúng ta không chỉ nằm bên trong cơ thể mà còn ở môi trường xung quanh – con người, cây cỏ, không khí, lối sống. Một nghiên cứu về các cặp song sinh người Đan Mạch cho thấy di truyền chỉ quyết định khoảng 20-25% tuổi thọ.
Stamatis Moraitis, một người đàn ông mắc ung thư giai đoạn cuối đã sống được thêm gần ba thập kỷ nữa nhờ chuyển về sống tại Vùng Xanh. Khi Buettner hỏi, ông Moraitis cho biết không cố gắng làm bất cứ điều gì để cứu vãn sự sống, tất cả những điều ông làm là thay đổi môi trường của mình.
Gần đây, Vùng Xanh là những địa điểm nhiều người trên thế giới tìm kiếm. Các nghiên cứu cho thấy người thường xuyên dành thời gian ở không gian xanh như công viên hay khu vườn sẽ làm giảm việc phải sử dụng thuốc. Thậm chí, nhiều chuyên gia y tế ở Canada mới đây kê một loại thuốc mới, không cần phải mua tại hiệu, miễn phí bằng cách để bệnh nhân kết nối với thiên nhiên.
Khánh Linh (Theo Blue Zones, NBC News)
