Binh sĩ Ukraine thuộc Lữ đoàn xung kích sơn cước số 10 bắn pháo 122mm vào vị trí của Nga ở ngoại ô Bakhmut vào ngày 4/10 (Ảnh: New York Times).
Dưới đây là 4 điểm nóng chính hiện nay giữa lực lượng Nga và Ukraine, trong bối cảnh quân đội hai bên đều lên dây cót cho chiến dịch mùa đông đầy khó khăn trước mắt.
Trận chiến giành Dnipro
Kể từ khi Nga rút khỏi Kherson vào tháng 11/2022, dòng sông Dnipro chảy ngang qua tỉnh này và đổ ra Biển Đen đã đóng vai trò là tiền tuyến. Binh sĩ Nga và Ukraine thường xuyên bắn pháo vào nhau từ hai bên bờ sông.
Vào tháng 6, khi Ukraine chuẩn bị phản công quy mô lớn, đập Kakhovka tại tiền tuyến đã vỡ, làm ngập lụt nhiều vùng ở hạ lưu.
Kiev cáo buộc Nga cho nổ đập để cản trở bước tiến của lực lượng Ukraine qua vùng đất ngập nước. Không bên nào xây dựng quân đội trong những tháng sau đó. Nga bác bỏ cáo buộc.
Tận dụng thảm thực vật dày đặc ở hạ lưu Dnipro, cùng hệ thống kênh rạch như mê cung và địa hình đầm lầy, các đội đặc nhiệm Ukraine kể từ tháng 5 đã đột kích và tuần tra vùng tả ngạn Dnipro khi đó do Nga nắm giữ.
Nửa cuối tháng 10, lực lượng chính quy Ukraine, chủ yếu là bộ binh thủy quân lục chiến, đã vượt sông tại 2 địa điểm và bắt đầu xây dựng từ 2 đến 4 cứ điểm ở bờ đối diện.
Lực lượng Nga đang gặp khó khăn trong việc “nhổ rễ” các cứ điểm trên vì tuyến phòng thủ của Ukraine nằm ở vùng đầm lầy rậm rạp, khiến xe thiết giáp và pháo binh Nga khó tiếp cận và tấn công với số lượng lớn.
Những tuần gần đây, Nga mở chiến dịch đánh bật các cứ điểm vững chắc của Ukraine với lực lượng dẫn đầu là không quân. Trong khi đó, phía Ukraine đang dần củng cố các vị trí của mình.
Một quân nhân Ukraine thuộc Lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ số 123 quan sát khu vực sông Dnipro, tại tỉnh Kherson, vào ngày 6/11 (Ảnh: AFP).
Đến giữa tháng 11, xe bọc thép hạng nhẹ của Ukraine đã vượt sông để tăng viện cho lính thủy quân lục chiến.
Câu hỏi lúc này là liệu các cứ điểm trên có thể trở thành bàn đạp cho các cuộc tấn công tham vọng hơn của Ukraine hay không.
Yếu tố mấu chốt là bên nào có thể tăng viện hiệu quả hơn: Là phía Nga đang sử dụng mạng lưới đường sá hẹp và dễ bị phục kích, hay là phía Ukraine phải dùng thuyền và xe lội nước cỡ nhỏ để vận chuyển binh sĩ và đạn dược, cũng như sơ tán thương vong.
Nếu hàng phòng ngự Ukraine đủ kiên cố để khiến quân đội nước này mạo hiểm xây cầu phao bắc qua Dnirpo, tỉnh Kherson có thể trở thành tâm điểm của các trận đánh dữ dội, có khả năng mang tính quyết định.
Nguyên nhân là cuộc đột phá của thiết giáp Ukraine từ bờ sông Dnipro có thể là thất bại chiến lược đối với Nga, do lực lượng của họ sẽ bị chia làm đôi. Bán đảo Crimea hiện do Nga kiểm soát và các cơ sở quân sự lớn khác về cơ bản cũng sẽ bị cắt đứt với Moscow.
Hy vọng dập tắt tại Robotyne
Sau gần 3 tháng giao tranh ác liệt, lực lượng Ukraine hồi tháng 8 cho biết đã chọc thủng tuyến phòng thủ sâu của Nga ở phía nam, trải dài hàng trăm km.
Việc giành được Robotyne, một ngôi làng ở vùng Zaporizhia, được cho là sẽ mở đường cho quân Ukraine tiến về thành phố Melitopol và sau đó là Biển Azov, cắt đôi lực lượng Nga. Nhưng hơn 2 tháng sau, lực lượng Ukraine vẫn chưa thể vượt qua Robotyne.
Xa hơn về phía đông, phòng tuyến của Nga đã trụ vững vào mùa hè này trước những đợt tấn công tập trung của quân đội Ukraine quanh làng Urozhaine, gây ra tổn thất nặng nề cho lực lượng của Kiev. Ukraine chỉ tiến được vài km.
Một người lính Ukraine thuộc Lữ đoàn cơ giới số 65 đi trong chiến hào do lực lượng Nga xây dựng, gần làng tiền tuyến Robotyne, thuộc vùng Zaporizhia, vào ngày 1/10 (Ảnh: AFP).
Đầu tháng 11, Tổng Tư lệnh quân đội Ukraine Valery Zaluzhny nói rằng chiến dịch chọc thủng phòng tuyến của Nga với những cuộc tấn công lớn bằng xe bọc thép trong khu vực này không có hiệu quả.
Cả hai bên vẫn đồn trú lực lượng lớn trong khu vực này. Các trận đánh hiện phần lớn mang tính chất cục bộ, thường là để giành lấy chuỗi chiến hào trong một bìa rừng hoặc một phần ngôi làng.
Nhưng nếu một trong hai bên giảm lực lượng (do thương vong hoặc rút quân) và hàng phòng thủ của họ tan rã, và nếu giao tranh chuyển từ tác chiến chiến hào sang tác chiến cơ động, các phần lãnh thổ rộng lớn tại đây có thể đổi chủ nhanh chóng, vì đặc điểm địa hình rộng mở và ít chướng ngại vật tự nhiên.
Giằng co tại Bakhmut
Vào tháng 5, Nga tuyên bố giành quyền kiểm soát thị trấn Bakhmut ở miền đông Ukraine nhưng lực lượng của Kiev gần như lập tức bắt đầu chiếm lại lãnh thổ xung quanh sườn nơi này, bao gồm các ngôi làng gần đó, theo AFP.
Lực lượng Nga đang ở trong tình thế sơ hở ở đây do họ buộc phải giữ thị trấn khi mà quân đội Ukraine có thể bắn phá các tuyến đường tiếp tế ra vào thành phố.
Một lính bắn tỉa Ukraine tham gia nhiệm vụ trinh sát gần Bakhmut (Ảnh: Reuters).
Nga tấn công Avdiivka
Nga bắt đầu mở đợt tấn công vào trung tâm công nghiệp Avdiivka tại phía nam Bakhmut ở miền đông Ukraine vào tháng 10. Avdiivka nằm cách thành phố Donetsk 13km về phía bắc, nơi hiện do Moscow kiểm soát.
Tiếng súng bắt đầu nổ ở Avdiivka vào ngày 10/10. Trong khoảng 3-4 tuần sau đó, Nga được cho là đã hứng chịu thương vong lớn nhất năm 2023 tại đây.
Bất chấp hỏa lực dày đặc và việc để mất một số cứ điểm, lực lượng Ukraine phần lớn đã trụ vững trước cuộc tấn công dữ dội vào thị trấn từng là nơi sinh sống của khoảng 35.000 người.
Tuy nhiên, tình hình của Ukraine tại Adviivka cũng tương tự tình hình của Nga tại Bakhmut. Trong khi lực lượng của Kiev đang cố thủ tại Adviivka, Nga đã chiếm được cao điểm gần đó và có thể bắn phá con đường ra vào thị trấn.
Tái chiếm Kupyansk
Thị trấn Kupyansk rơi vào tay Nga ngay từ đầu trong cuộc tấn công toàn diện vào tháng 2/2022. Nhưng tới tháng 9 cùng năm, lực lượng Ukraine đã giành lại được Kupyansk trong cuộc tấn công chớp nhoáng ở tỉnh Kharkov tại phía đông bắc.
Vào tháng 7 năm nay, Nga phát động chiến dịch mới nhằm giành lại Kupyansk.
Quan chức Ukraine đã ra lệnh sơ tán dân thường khỏi các khu định cư gần đó, trong bối cảnh quân đội Moscow bắn phá. Nhưng sau hơn 3 tháng tấn công, Nga vẫn chưa chọc thủng được phòng tuyến của Ukraine.
Có một số dấu hiệu cho thấy Ukraine đang dùng mặt trận Kupyansk làm nơi huấn luyện tân binh hoặ hồi sức cho binh sĩ kỳ cựu, do giao tranh tại đây nhìn chung ít khốc liệt hơn ở Donbas và các khu vực phía nam.
