588 người được công nhận đạt chuẩn giáo sư, phó giáo sư năm nay, tăng mạnh so với 383 người của năm ngoái.
Hội đồng Giáo sư nhà nước ngày 6/11 công bố danh sách 588 ứng viên đạt chuẩn chức danh giáo sư (56 người), phó giáo sư (532 người). Danh sách không bao gồm các ứng viên ngành Quân sự và An ninh. So với năm ngoái, số ứng viên được công nhận tăng 205 người.
Còn so với danh sách ban đầu do Hội đồng Giáo sư cơ sở đề cử năm nay (vòng một), 107 ứng viên bị loại. Ở vòng tiếp theo, sau đề nghị của các Hội đồng Giáo sư ngành, liên ngành, danh sách giảm tiếp 18 người.
Với phó giáo sư, sau hai vòng xét duyệt, ngành Y học giảm nhiều nhất – 4 người; kế đến là Sinh học giảm 3; các ngành Dược học, Giao thông vận tải, Sử học – Khảo cổ học – Dân tộc học, Xây dựng – Kiến trúc, Văn hóa – Nghệ thuật – Thể thao mỗi nhóm giảm 1.
Xét về số lượng, ngành Kinh tế áp đảo với 92 người, trong đó 6 giáo sư và 86 phó giáo sư. Y học đứng thứ hai với 6 giáo sư và 57 phó giáo sư được công nhận.
Hai liên ngành khác cùng có 6 tân giáo sư là Hóa học – Công nghệ thực phẩm, Cơ khí – Động lực. Trong khi đó, ba ngành/liên ngành không có ai được công nhận chức danh giáo sư, gồm Ngôn ngữ học, Sử học – Khảo cổ học – Dân tộc học, Văn học.
Về độ tuổi, giáo sư trẻ nhất 39 tuổi, gồm ông Nguyễn Đại Hải và ông Đoàn Thái Sơn, công tác tại Viện Công nghệ Hóa học và Viện Toán học của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; ông Trần Xuân Bách, giảng viên Đại học Y Hà Nội.
Hai phó giáo sư trẻ nhất – 33 tuổi, đều ở ngành Kinh tế, gồm ông Lê Thanh Hà, giảng viên Đại học Kinh tế quốc dân và bà Nguyễn Thị Hồng Nhâm của Đại học Kinh tế TP HCM.
Danh sách giáo sư, phó giáo sư được công nhận năm 2023
Theo quy trình hiện hành, các đại học thành lập Hội đồng Giáo sư cơ sở để xét duyệt hồ sơ. Sau khi thông qua danh sách ứng viên đủ điều kiện, Hội đồng cơ sở gửi kết quả lên Hội đồng nhà nước.
Hội đồng nhà nước giao cho Hội đồng ngành, liên ngành thẩm định và loại những người không đạt. Sau đó, Hội đồng nhà nước xem xét và thông qua danh sách đạt tiêu chuẩn.
Giống như mọi năm, Hội đồng Giáo sư nhà nước năm nay cũng nhận được một số phản ánh về việc hồ sơ ứng viên không đạt tiêu chuẩn, cũng có ứng viên xin rút hồ sơ sau hai vòng xét duyệt. Các trường hợp này đều được xem xét, xác minh kỹ lưỡng, theo Chánh văn phòng Hội đồng giáo sư nhà nước Trần Anh Tuấn.
Kể từ năm 2019, các ứng viên phó giáo sư, giáo sư cần là tác giả chính của 3-5 bài báo trên các tạp chí thuộc danh mục ISI, Scopus (hệ thống dữ liệu uy tín, đăng tải tóm tắt và trích dẫn các bài báo khoa học) hoặc danh mục khác do Hội đồng Giáo sư nhà nước quy định. Đó là lý do ba năm gần đây, số ứng viên được đề xuất xét công nhận giáo sư, phó giáo sư chỉ khoảng 450-550 người một năm, giảm mạnh so với giai đoạn trước. Sau vòng xét duyệt cuối cùng, khoảng 60-70% số này được công nhận chính thức.
Giảng viên là giáo sư, phó giáo sư có thể kéo dài thời gian làm việc tối đa 5 năm sau khi về hưu, nếu đủ sức khỏe và nhu cầu; được ưu tiên trong việc giao đề tài, dự án khoa học – công nghệ… và các điều kiện cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ.
Theo Niên giám thống kê năm 2021, trong 76.000 giảng viên đại học có 682 giáo sư (gần 1%), 4.760 phó giáo sư (trên 6%) giảng dạy toàn thời gian. Số giáo sư, phó giáo sư là một trong những điều kiện để các trường mở chương trình đào tạo sau đại học (thạc sĩ, tiến sĩ).
