Mới đây xảy ra sự việc gây chú ý của nhiều nhà khoa học trong giới khoa học trong nước. Ngày 31.10, một số nhà toán học, trong đó có các thành viên trong Hội đồng ngành toán Quỹ NAFOSTED nhận được thư phản ánh việc vi phạm liêm chính khoa học của PGS Đ.C.H, một thành viên Hội đồng ngành toán Quỹ NAFOSTED. Trong danh sách nhận email có địa chỉ của PGS Đ.C.H.
Hội đồng ngành toán Quỹ NAFOSTED nhận hoa của Thứ trưởng Bộ KH-CN
“Tôi xin lỗi…”
Theo nội dung bức thư nêu trên, PGS Đ.C.H là giảng viên cơ hữu của Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM (trước đây là giảng viên cơ hữu Trường ĐH Quy Nhơn). Tuy nhiên, theo thống kê từ mathscinet, PGS Đ.C.H có tên tác giả trong 42 công trình nghiên cứu khoa học (bài báo khoa học), trong đó có 13 bài PGS Đ.C.H ghi địa chỉ nơi làm việc là Trường ĐH Tôn Đức Thắng, 4 bài ghi địa chỉ của Trường ĐH Thủ Dầu Một.
Bức thư còn liệt kê một số bài báo mà PGS Đ.C.H chỉ ghi một địa chỉ (hoặc Trường ĐH Tôn Đức Thắng, hoặc Trường ĐH Thủ Dầu Một) không đúng nơi làm việc của mình. Tác giả bức thư còn nhấn mạnh, đó là những bài báo mới được xuất bản gần đây, từ khi biểu hiện liêm chính khoa học bị phê phán nghiêm trọng (sau khi Báo Thanh Niên phanh phui việc một số trường ĐH dùng chiêu trò “mua bài” để được vào các bảng xếp hạng – PV).
Cụ thể, có 3 bài được công bố năm 2022 chỉ ghi một địa chỉ Trường ĐH Thủ Dầu Một. Một bài được công bố ngày 12.7.2021 ghi địa chỉ Trường ĐH Tôn Đức Thắng.
Được biết, gần như ngay sau đó, PGS Đ.C.H đã gửi tới Hội đồng ngành toán Quỹ NAFOSTED và các thầy cô, các đồng nghiệp trong ngành toán lời xin lỗi. Đồng thời, PGS Đ.C.H đã gửi thư tới Quỹ NAFOSTED để nói lời xin lỗi và xin được rút tên khỏi danh sách Hội đồng ngành toán của quỹ.
Trong đơn gửi Quỹ NAFOSTED, PGS Đ.C.H nêu lý do xin rút khỏi Hội đồng ngành toán như sau: “Mặc dù tôi đã và đang rất nỗ lực trong nghiên cứu, có một số kết quả tốt, nhưng trong quá khứ tôi có hợp tác nghiên cứu khoa học với Trường ĐH Tôn Đức Thắng và Trường ĐH Thủ Dầu Một (vì lý do kinh tế gia đình). Tôi nhận thấy khuyết điểm này có ảnh hưởng đến uy tín của hội đồng. Tôi xin lỗi quỹ, hội đồng và xin hứa sẽ không tái phạm khuyết điểm này nữa”.
Được biết, PGS Đ.C.H tham gia Hội đồng ngành toán Quỹ NAFOSTED từ tháng 12.2022.
Nguyên tắc của quỹ là tôn trọng tinh thần liêm chính khoa học
Ngày 2.11, trao đổi với Báo Thanh Niên, TS Phạm Đình Nguyên, Giám đốc điều hành Quỹ NAFOSTED, xác nhận quỹ đã nhận được thư đề nghị xin rút khỏi Hội đồng ngành toán của PGS Đ.C.H.
Hiện, quỹ chưa có quyết định vì vấn đề nhân sự không thể chỉ thực hiện sau vài câu trao đổi. Việc bổ nhiệm thành viên tham gia các hội đồng khoa học ngành của quỹ là một quá trình, việc miễn nhiệm cũng phải theo quy trình tương tự. Trước hết Hội đồng ngành toán phải làm việc với nhau, sau đó sẽ có đề xuất để cơ quan điều hành quỹ có quyết định phù hợp.
TS Nguyên nói: “Thời điểm này, tôi chỉ có thể nói, trước hết, nguyên tắc hoạt động của quỹ là tôn trọng tinh thần liêm chính khoa học. Thứ hai, tôi thấy PGS Đ.C.H là một nhà khoa học đàng hoàng, thẳng thắn. Anh ấy đã chủ động đề xuất xin rút lui chứ không phải đợi đến khi quỹ có ý kiến”.
Còn GS Đinh Nho Hào, Chủ tịch Hội đồng ngành toán Quỹ NAFOSTED, từ chối việc đưa quan điểm cá nhân. Về quan điểm của Hội đồng ngành toán về việc PGS Đ.C.H có vi phạm liêm chính khoa học hay không, hội đồng chưa họp nên GS Hào cũng chưa thể nêu quan điểm của hội đồng.
GS Hào nói: “Đây là chủ đề cần phải thảo luận nghiêm túc, thế nào là liêm chính, thế nào là vi phạm liêm chính, quy định (liên quan tới liêm chính khoa học – PV) có từ khi nào… Phải rõ ràng, nếu không tôi trả lời sẽ không chuẩn”.
Nhưng GS Hào cũng đồng tình với việc sắp tới trong Hội đồng ngành toán cần có cuộc thảo luận để có một quy chuẩn về liêm chính khoa học trong hoạt động của hội đồng ngành.
“Các thành viên sẽ phải thảo luận, sau đó mới có văn bản chính thức. Lúc nào có văn bản chính thức thì tôi mới trả lời được. Tôi không trả lời theo cảm tính hoặc theo ý kiến cá nhân”, GS Hào chia sẻ.
“Rút là hiển nhiên”
Theo GS Phùng Hồ Hải, một thành viên trong Hội đồng ngành toán Quỹ NAFOSTED, mặc dù không đồng tình với việc ghi địa chỉ công trình của PGS Đ.C.H (không phải là địa chỉ PGS Đ.C.H làm việc), nhưng ông đánh giá cao quyết định của PGS Đ.C.H.
GS Đỗ Đức Thái, cựu thành viên Hội đồng ngành toán Quỹ NAFOSTED 3 nhiệm kỳ (GS Thái rời hội đồng năm 2022) cho rằng, bất kỳ nhà khoa học nào nếu đủ tự trọng, đủ liêm sỉ cũng đều tự thấy mình không phù hợp ngồi trong các hội đồng xét các công việc liên quan tới khoa học nếu tự thấy mình vi phạm liêm chính khoa học.
“Việc PGS Đ.C.H xin rút khỏi hội đồng tôi cho là hành động hiển nhiên. Một người có liêm sỉ sẽ hành động như thế, không hành động như thế là không đáng tôn trọng”, GS Thái bình luận.
