California, New York cùng nhiều bang khác của Mỹ kiện Meta vì gây hại cho giới trẻ và góp phần vào cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên khi cố ý thiết kế tính năng trên Instagram và Facebook khiến trẻ em nghiện nền tảng của mình.
Đơn kiện của 33 bang trình lên tòa án liên bang California cáo buộc Meta thường xuyên thu thập dữ liệu trẻ em dưới 13 tuổi mà không có sự cho phép của phụ huynh, vi phạm luật liên bang. Ngoài ra, 9 Tổng Chưởng lý đệ đơn kiện tại các bang tương ứng, nâng tổng số bang có hành động chống lại Meta lên con số 41, chưa kể Washington D.C.
Đơn kiện có đoạn: “Meta khai thác các công nghệ mạnh mẽ, chưa từng có để lôi kéo, thu hút và cuối cùng gài bẫy thanh thiếu niên. Động cơ của họ là lợi nhuận và để tối đa hóa lợi ích tài chính, Meta liên tục đánh lừa công chúng về nguy cơ khủng khiếp của các nền tảng mạng xã hội của mình. Nó che giấu cách thức mà nền tảng này khai thác, thao túng những người dùng dễ bị tổn thương nhất – thanh thiếu niên, trẻ em”.
Vụ kiện đòi bồi thường thiệt hại tài chính và chấm dứt các hoạt động vi phạm pháp luật của Meta. Tổng Chưởng lý New York Letitia James tuyên bố trẻ em và trẻ vị thành niên đang phải chịu mức độ sức khỏe tinh thần kém kỷ lục, các công ty mạng xã hội như Meta là người có lỗi. “Meta thu lợi từ nỗi đau của trẻ khi cố tình thiết kế các nền tảng với những tính năng thao túng, khiến trẻ em nghiện nền tảng trong khi hạ thấp lòng tự trọng”, bà nói.
Meta cho biết đã cung cấp hơn 30 công cụ để hỗ trợ thanh thiếu niên và gia đình, đồng thời bày tỏ sự thất vọng khi bị kiện.
Vụ kiện liên bang này là kết quả của cuộc điều tra do liên minh các Tổng chưởng lý lưỡng đảng đế từ California, Florida, Kentucky, Massachusetts, Nebraska, New Jersey, Tennessee và Vermont dẫn đầu. Trước đó, báo chí Mỹ đưa tin từ nghiên cứu riêng của Meta cho thấy bản thân công ty biết rõ về tác hại mà Instagram gây ra cho thanh thiếu niên – đặc biệt các bé gái – đối với sức khỏe tinh thần và hình ảnh cơ thể. Trong đó, 13,5% cô gái tuổi teen nói Instagram làm cho suy nghĩ tự tử tồi tệ hơn và 17% nói Instagram làm cho rối loạn ăn uống xấu đi.
Sau những bài báo đầu tiên của Thời báo Phố Wall, liên minh các hãng tin khác, bao gồm AP, đã công bố những phát hiện riêng dựa trên tài liệu bị rò rỉ từ cựu nhân viên Meta Frances Haugen, người đã ra làm chứng trước Quốc hội Mỹ và Ủy ban Quốc hội Anh về những gì tìm được.
“Meta đã và đang làm hại trẻ em, trẻ vị thành niên của chúng ta, nuôi dưỡng sự nghiện ngập để kích thích lợi nhuận của công ty”, Tổng Chưởng lý California Rob Bonta tố cáo.
Tại Mỹ và nhiều khu vực khác trên thế giới, việc thanh thiếu niên sử dụng mạng xã hội vô cùng phổ biến. Hầu hết trẻ trong độ tuổi 13-17 tại Mỹ đều dùng một mạng xã hội và khoảng 1/3 nói dùng gần như liên tục, theo Trung tâm nghiên cứu Pew.
Để chấp hành quy định liên bang, các công ty mạng xã hội cấm trẻ dưới 13 tuổi đăng ký tài khoản, song trẻ dễ dàng lách luật mà không cần bố mẹ cho phép. Đơn khiếu nại của các bang cho rằng Meta cố tình vi phạm Đạo luật bảo vệ quyền riêng tư trên mạng của trẻ em khi thu thập dữ liệu trẻ em mà không thông báo hay xin phép phụ huynh.
Ngoài hạn chế độ tuổi gia nhập, các biện pháp khác mà những công ty nói trên đang thực hiện để giải quyết những lo ngại về sức khỏe tinh thần trẻ em cũng dễ bị phá vỡ. Chẳng hạn, TikTok gần đây giới thiệu giới hạn thời gian 60 phút cho người dùng dưới 18 tuổi. Song, khi đạt giới hạn này, trẻ chỉ cần nhập một mật mã để xem tiếp.
Tổng Chưởng lý Washington D.C. Brian Schwalb không bình luận về việc có xét đến TikTok hay Snapchat không. Hiện tại, họ đang tập trung vào “đế chế” Meta. “Họ là tệ hại nhất khi nói đến sử dụng công nghệ để ‘chuốc nghiện’ thanh thiếu niên trên mạng xã hội, tất cả đều đặt lợi nhuận lên trước con người”, ông nói.
Vào tháng 5, Tổng Y sỹ Mỹ Vivek Murthy đã kêu gọi các công ty công nghệ, cha mẹ và người chăm sóc thực hiện hành động ngay lập tức để bảo vệ trẻ em trước những tác hại của mạng xã hội.
(Theo AP)
