Đảng Cộng hòa vào cuối ngày 24/10 (giờ địa phương) đã chọn Hạ nghị sĩ Mike Johnson làm ứng cử viên mới nhất của họ cho vị trí Chủ tịch Hạ viện Mỹ. Quyết định được đưa ra vài giờ sau khi người được chọn trước đó, Hạ nghị sĩ Tom Emmer, đột ngột rút lui trước sự phản đối của cựu Tổng thống Donald Trump và các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa theo đường lối cứng rắn.
Ông Johnson, đại diện từ bang Louisiana, là một thành viên cấp thấp hơn trong đội ngũ lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Hạ viện. Nhà lập pháp 51 tuổi trở thành ứng cử viên thứ 4 của Đảng Cộng hòa cho chiếc “ghế nóng” sau khi ông Emmer, ông Jim Jordan – được ông Trump tán thành, và ông Steve Scalise thất bại trong một vòng luẩn quẩn đấu đá chính trị gần như vô lý kể từ khi ông Kevin McCarthy bị lật đổ 3 tuần trước.
Sự chia rẽ trong nội bộ Đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ thể hiện rõ thông qua việc các thành viên cực hữu sẽ không chấp nhận một Chủ tịch theo đường lối truyền thống hơn và những Hạ nghị sĩ ôn hòa không muốn có lãnh đạo là một người theo đường lối cứng rắn.
Trong vòng bỏ phiếu kín cuối ngày 24/10, ông Johnson đã giành được 128 phiếu ủng hộ trong tổng số 221 phiếu – nhiều hơn bất cứ ứng viên nào trước đây, nhưng vẫn là chưa đủ. Trong vòng bỏ phiếu lưỡng đảng dự kiến vào ngày 25/10, bất cứ ứng cử viên nào cũng cần giành được ít nhất 217 phiếu để có được chiếc búa tượng trưng cho quyền lực của Chủ tịch Hạ viện Mỹ.
Hạ nghị sĩ Mike Johnson được bao quanh bởi các đồng nghiệp khi ông nói chuyện với các phóng viên sau khi giành được đề cử cho vị trí Chủ tịch Hạ viện Mỹ từ hội nghị Đảng Cộng hòa trên Đồi Capitol ở Washington, ngày 24/10/2023. Ảnh: NY Post
“Mike! Mike! Mike!” Các nhà lập pháp đã hô vang trong một cuộc họp báo sau đó, vây quanh ông Johnson và chụp ảnh selfie với ứng cử viên mới nhất để thể hiện sự ủng hộ.
Ông Johnson, một trong những đồng minh trung thành nhất của ông Trump trong nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử Tổng thống năm 2020, cho biết ông “rất tự tin” mình sẽ được bầu làm Chủ tịch Hạ viện Mỹ.
“Các vị sẽ thấy nhóm này ở đây hoạt động giống như một cỗ máy được bôi dầu trơn tru”, vị Hạ nghị sĩ nói với các phóng viên khi được một số đồng nghiệp Đảng Cộng hòa vây quanh.
Trong 3 tuần qua Đảng Cộng hòa đã lãng phí vị thế đa số của họ trước Đảng Dân chủ tại Hạ viện – được coi là một sự bối rối đến khó chịu đối với một số người, là nền dân chủ đang hoạt động đối với những người khác, nhưng hoàn toàn không phải là cách mà Hạ viện Mỹ nên hoạt động.
Chính phủ liên bang có nguy cơ đóng cửa trong vài tuần nếu Hạ viện vẫn không có người đứng đầu, dẫn tới Quốc hội lưỡng viện tê liệt không thể thông qua dự luật tài trợ trước hạn chót ngày 17/11 để duy trì hoạt động của các dịch vụ và khối văn phòng.
Cấp bách hơn, Tổng thống Joe Biden của Đảng Dân chủ đã yêu cầu Quốc hội Mỹ cung cấp 105 tỷ USD viện trợ – để giúp Israel và Ukraine trong bối cảnh xung đột và củng cố biên giới Mỹ-Mexico. Các chương trình hàng không và nông nghiệp liên bang cũng sẽ hết hạn nếu không có hành động lập pháp nào được thực hiện.
Lo lắng và kiệt sức, các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đang cố gắng bước tiếp. Hạ nghị sĩ Steve Womack của Đảng Cộng hòa cho biết: “Có thể là ở lần thử thứ 4, hoặc thứ 5, hoặc thứ 6, hoặc thứ 10, chúng tôi sẽ làm được”.
Minh Đức (Theo AP, Bloomberg)
