Tiến độ rất chậm, không đáp ứng yêu cầu
Ủy ban Kinh tế của Quốc hội vừa có Báo cáo số 2327/BC-UBKT15 về tình hình triển khai dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, gửi đại biểu Quốc hội.
Theo Ủy ban Kinh tế, tiến độ triển khai thực hiện dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Sân bay Long Thành là “rất chậm”, không đáp ứng yêu cầu của Quốc hội tại Nghị quyết 53.
Diện tích thu hồi đất làm Sân bay Long Thành gần 5.400 ha đất. Tại Nghị quyết 53, Quốc hội yêu cầu, “thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021”.
Do niên độ dự án (2017-2021) đã kết thúc, dẫn đến Kho bạc Nhà nước dừng việc giải ngân cho dự án.
Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho hay, để hoàn thành công tác thu hồi đất cho toàn bộ 5.000 ha và bàn giao toàn bộ mặt bằng giai đoạn 1, UBND tỉnh Đồng Nai đã tạm ứng ngân sách tỉnh để tiếp tục chi trả kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người có đất bị thu hồi.
Quá trình thực hiện có một số thay đổi so với Báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án (khu tái định cư, tổng mức đầu tư…) nên tỉnh Đồng Nai kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét điều chỉnh dự án.
Các tuyến giao thông kết nối T1, T2 với Sân bay Long Thành nằm trong dự án đầu tư xây dựng giai đoạn 1 cũng đã được Thủ tướng phê duyệt và đã được UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt tiểu dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
“Tuy nhiên, các hộ dân có đất bị thu hồi thuộc hai tuyến đường này chưa được xác định vị trí để bố trí tái định cư”, báo cáo nêu.
Thêm nữa, UBND huyện Long Thành đã tạm dừng tính toán hỗ trợ cho một số đối tượng theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước để chờ hướng dẫn xử lý. Điều này, dẫn đến tình trạng phát sinh nhiều đơn thư kiến nghị, khiếu nại.
Trong khi, cuộc sống của người dân tại Khu dân cư, tái định cư Lộc An – Bình Sơn tuy từng bước ổn định, nhưng vẫn còn thiếu các tiện ích công cộng như chợ, trường học, các thiết chế văn hóa do chưa xây dựng xong…
Nếu có tiêu cực, tham nhũng thì cần xử nghiêm
Liên quan đến dự án, hồi đầu tháng 8, Chính phủ có tờ trình báo cáo Quốc hội xem xét, cho phép điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53 để có cơ sở giải ngân và triển khai các bước tiếp theo.
Các nội dung Chính phủ đề nghị điều chỉnh gồm: Giảm tổng mức đầu tư dự án; diện tích đất thu hồi; thời gian thực hiện dự án và bổ sung nội dung về bố trí tái định cư các hộ dân thuộc 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An – Bình Sơn.
Theo đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị, Chính phủ chỉnh sửa tờ trình chỉ trình Quốc hội xem xét, quyết định 2 nội dung là thời gian thực hiện dự án và vốn bố trí cho dự án; đề nghị xem xét đưa vào nghị quyết chung của kỳ họp thứ 6, không ban hành một nghị quyết riêng.
Các nội dung điều chỉnh còn lại thuộc thẩm quyền của Chính phủ. Ủy ban Kinh tế đề nghị đánh giá tác động kỹ lưỡng, tuân thủ pháp luật, bảo đảm hiệu quả của dự án, lợi ích của Nhà nước và quyền lợi hợp pháp của người dân trong vùng chịu ảnh hưởng của dự án.
Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo kiểm tra, rà soát làm rõ việc điều chỉnh và thực hiện các nội dung của dự án khi chưa được cấp có thẩm quyền quyết định.
“Nếu có tiêu cực, tham nhũng, tư lợi hoặc giảm hiệu quả dự án, lãng phí nguồn lực, đề nghị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật”, cơ quan thẩm tra của Quốc hội nêu quan điểm.
Báo cáo cho thấy, đến nay, dự án đã thu hồi được trên 4.882 ha trong tổng diện tích hơn 4.946 ha đất phải thu hồi (đạt 98,7%).
Tỉnh Đồng Nai đã xét duyệt tái định cư cho 4.161 hộ (đã bố trí tái định cư 4.045 hộ, đang bố trí tái định cư: 116 hộ). Có 1.001 hộ đã xét duyệt tái định cư nhưng không đủ điều kiện; còn lại 285 hộ chưa xét duyệt.
Kế hoạch đã phân bổ cho dự án hơn 22.855 tỉ đồng. Đến hết năm 2022, đã giải ngân được hơn 16.697 tỉ đồng, đạt 73,05% kế hoạch.
