Từ ngày 10/10 đến 12/10/2023, Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh đã có chuyến công tác tại 03 tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long về quy hoạch, cấp phép, khai thác các mỏ cát và phương án điều phối nguồn vật liệu san lấp phục vụ thi công cho các dự án giao thông trọng điểm của tỉnh và khu vực đồng bằng sông Cửu Long, sau buổi làm việc của Bộ trưởng tình hình cung cấp vật liệu cho dự án đường cao tốc đã có những chuyển biến rõ nét, và bước đầu đã triển khai cấp một số mỏ cho dự án, cụ thể:
Đối với tỉnh An Giang, ngày 13/10/2023, UBND tỉnh An Giang đã có bản xác nhận số 900/XN-UBND bố trí cho Dự án 1,5tr m3 từ Dự án nạo vét chỉnh trị dòng chảy sông Vàm Nao, dự án bắt đầu hoạt động từ ngày 17/10/2023. Hiện các Nhà thầu đang phối hợp với đơn vị chủ đầu tư để hoàn thiện các thủ tục tiếp nhận cát về công trường. Ngoài ra, 03 mỏ cát địa phương giới thiệu (khoảng 3,9 tr m3) cho Nhà thầu khảo sát và thực hiện thủ tục. Hiện các Nhà thầu đang tiến hành khảo sát sơ bộ và lập đề cương khảo sát trữ lượng để triển khai các bước tiếp theo.
Đối với tỉnh Đồng Tháp, đã hoàn thiện thủ tục bàn giao 01 mỏ cát An Nhơn trên sông Tiền thuộc xã An Nhơn, Châu Thành (trữ lượng 0,55tr m3) và Nhà thầu đã khai thác từ ngày 13/10/2023. Ngày 14/10/2023, UBND tỉnh Đồng Tháp giới thiệu 02 mỏ cát tại văn bản 138/UBND-ĐTQH (trữ lượng khoảng 2,2tr m3), dự kiến hoàn thành thủ tục khai thác trong năm 2023.
Ngày 21/10/2023, UBND tỉnh tổ chức lễ bàn giao hồ sơ vị trí, trữ lượng khai thác mỏ, báo cáo đánh giá tác động môi trường của 04 mỏ cát cho Nhà thầu phục vụ thi công cao tốc Cần Thơ – Hậu Giang – Cà Mau (trữ lượng khoảng 3 triệu m3), Dự kiến hoàn thành thủ tục và đưa vào khai thác trong tháng 10/2023. Như vậy, tính đến nay tỉnh Đồng Tháp đã có văn bản bố trí và giới thiệu mỏ cho Dự án khoảng 6 triệu m3 và dự kiến bố trí thêm 1,03 triệu m3 từ nguồn tăng công suất, đảm bảo đủ khối lượng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Đối với tỉnh Vĩnh Long, UBND tỉnh đã giao Sở TN&MT tham mưu thủ tục tăng công suất mỏ Vàm Vũng Liêm 5, ngày 18/10/2023, Sở TN&MT đã họp về khai thác cát mỏ này để phục vụ Dự án cao tốc với trữ lượng khoảng 0,5 triệu m3, cấp cho dự án khoảng trong tháng 10/2023. Ngoài ra, đến nay UBND tỉnh đã chấp thuận cho các Nhà thầu thực hiện các thủ tục 04 mỏ để khai thác phục vụ Dự án với trữ lượng khoảng 3,3 triệu m3, dự kiến hoàn thiện thủ tục trong năm 2023.
Theo ông Trần Văn Thi – Giám đốc Ban QLDA Mỹ Thuận cho biết, đến nay 03 địa phương An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long đã hỗ trợ rất tích cực cho dự án, bước đầu đã giải quyết kịp thời tình trạng thiếu hụt cát nghiêm trọng vừa qua. Để đáp ứng khối lượng cát cho dự án Cần Thơ – Hậu Giang và Hậu Giang – Cà Mau (với khối lượng rất lớn 18,46 triệu m3). Ông Thi mong muốn trong thời gian tới sẽ được các địa phương quan tâm hơn nữa, xử lý kịp thời các khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện để hoàn thành công việc chung, Đồng thời ông Thi cũng có một số kiến nghị địa phương sớm hoàn thiệu thủ tục các mỏ đã giới thiệu cho nhà thầu như đã cam kết, đồng thời giới thiệu thêm cho các Nhà thầu các mỏ mới hoặc tăng công suất từ các mỏ đang khai thác để cung cấp cho Dự án theo chỉ đạo của Chính phủ.
Trước đó, trong chuyến công tác tại 03 tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho rằng, việc đẩy nhanh thực hiện các tuyến cao tốc và các công trình trọng điểm ở ĐBSCL rất quan trọng, vì sự phát triển chung của đất nước, trong đó có chiến lược phát triển cao tốc trục ngang kết nối ĐBSCL đến vùng kinh tế biên giới, cao tốc trục dọc kết nối với TP. Hồ Chí Minh, miền Đông Nam Bộ để thúc đẩy kinh tế vùng ĐBSCL phát triển; vì vậy các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố, chủ đầu tư, nhà thầu phải nhận thấy trách nhiệm chung trong công tác triển khai, thực hiện.
Đối với địa phương, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh đề nghị tập trung tháo gỡ các thủ tục pháp lý để cung cấp vật liệu cho nhà thầu thi công. Tuy nhiên, việc này phải đảm bảo đúng quy định của pháp luật, tuyệt đối không được hợp thức hóa cho các sai phạm. Việc cấp phép, khai thác phải luôn gắn với quản lý, giám sát. Đồng thời, với những vướng mắc mà các địa phương đề xuất, Bộ Tài nguyên và Môi trường luôn sẵn sàng hỗ trợ địa phương về hướng dẫn thực hiện các văn bản pháp luật liên quan đến ngành tài nguyên và môi trường, chuyên gia, kỹ thuật, cơ sở dữ liệu. Bên cạnh đó, Bộ trưởng đề nghị lãnh đạo địa phương phối hợp cùng Bộ Giao thông Vận tải triển khai các dự án nạo vét chỉnh trị dòng chảy để chủ động được nguồn vật liệu lớn, cung cấp cho các công trình trọng điểm.
Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cũng lưu ý địa phương bên cạnh việc khai thác cát để phục vụ triển khai thực hiện công trình trọng điểm thì các địa phương của ĐBSCL luôn phải chú trọng việc chống sạt lở, gắn với thích ứng với biến đổi khí hậu. Bộ trưởng đề nghị cần phải có điều tra, đánh giá toàn diện trữ lượng cát sỏi tại khu vực. Trong công tác quản lý, phải có giám sát để việc khai thác đúng với công suất, thiết kế, tăng cường kiểm tra đột xuất, ngăn chặn hiệu quả khai thác cát lậu.
