Viện Dinh dưỡng Quốc gia khảo sát học sinh lớp 5 tại một số quận, huyện Hà Nội năm 2023, kết quả 45-55% số trẻ ở nội thành thừa cân, béo phì.
Thông tin được PGS.TS Bùi Thị Nhung, Trưởng khoa Dinh dưỡng học đường và ngành nghề, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết tại hội thảo Phát triển năng lực hệ thống trong công tác dinh dưỡng học đường tại Việt Nam, ngày 20/10, thêm rằng “Tình trạng trẻ suy dinh dưỡng được cải thiện đáng kể, song Việt Nam đang đối mặt với gánh nặng kép thừa cân, béo phì”.
Nghiên cứu mới đây của Viện Dinh dưỡng phối hợp Bộ Giáo dục và Đào tạo, triển khai tại nhiều trường mầm non, cho thấy số trẻ thừa cân, béo phì gia tăng. Có những trường gần 30% trẻ béo phì.
Viện Dinh dưỡng khảo sát học sinh lớp 5 một số trường tại quận, huyện Hà Nội, năm 2023, kết quả trường Tiểu học Dịch vọng B, quận Cầu Giấy, có 45,5% trẻ thừa cân, béo phì. Trường Tiểu học Lê Lợi ở quận Hà Đông, tỷ lệ này là 49,5% trong khi trường Tiểu học La Thành ở quận Đống Đa tới 55,7%. Trường Trần Nhật Duật, quận Hoàn Kiếm, có 51,4% trẻ thừa cân, béo phì, còn trường Quỳnh Lôi, quận Hai Bà Trưng, tỷ lệ này 46,5%. Ở các trường thuộc khu vực ngoại thành, trên 20% trẻ mắc tình trạng trên.
Nguyên nhân của tình trạng này, theo PGS. Nhung, là do chế độ dinh dưỡng không hợp lý, thừa năng lượng, thiếu vi chất; tâm lý người thân muốn con bụ bẫm. Trẻ thiếu hoạt động thể lực, sử dụng thực phẩm nhiều đường cũng dẫn đến thừa cân, béo phì.
“Thừa cân, béo phì dẫn tới nhiều hệ quả nghiêm trọng. Xét nghiệm 500 trẻ béo phì, có 35-50% trẻ bị rối loạn mỡ máu”, bà Nhung nói, thêm rằng hiện nay đái tháo đường cũng không còn là bệnh của người lớn mà đang bị trẻ hóa, mà nguyên nhân là do lối sống như trên.
PGS. Trần Thanh Dương, Viện trưởng Dinh dưỡng Quốc gia, nhìn nhận tình trạng dinh dưỡng ở trẻ chưa đồng đều giữa các vùng miền, đặc biệt tại vùng nông thôn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tỷ lệ thừa cân, béo phì ở trẻ em tăng gấp đôi trong vòng 10 năm qua. Khu vực thành thị cao gấp nhiều lần so với nông thôn và miền núi.
Các chuyên gia cho rằng nhiều năm qua các trường chú ý đến bữa ăn học sinh hơn, giáo viên được đào tạo, tổ chức tốt hơn, có các phần mềm xây dựng thực đơn. Tuy nhiên, ở khối tiểu học trở lên, công tác này còn gặp nhiều khó khăn. Trước đây, nhà trường chỉ có chức năng dạy học. Sau, do nhu cầu của phụ huynh, học sinh, các trường cung cấp thêm dịch vụ ăn bán trú. Vì vậy, nhiều trường chưa có đầy đủ cơ sở vật chất, tiếp nhận bữa ăn từ các công ty cung ứng thực phẩm. Đây là nguyên nhân khiến xảy ra ngộ độc thực phẩm. Cán bộ phụ trách bán trú của nhiều trường cũng chưa được đào tạo về dinh dưỡng, căng tin bán thực phẩm không lành mạnh.
PGS. Nhung cho rằng Việt Nam cần học tập kinh nghiệm của Nhật Bản, xây dựng mô hình điểm các bữa ăn học đường đảm bảo chất lượng, phù hợp với điều kiện, kinh tế địa phương, kết hợp với các hoạt động thể chất. “Hy vọng mỗi trường học cần có ít nhất một cử nhân về dinh dưỡng làm việc”, bà Nhung nói.
Lê Nga
