Cơ cấu lại thị trường bất động sản
Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 4 diễn ra ngày 12/4, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá cao cơ quan chủ trì soạn thảo đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, hồ sơ dự án luật tương đối công phu, đặc biệt Ủy ban Kinh tế đã đưa ra báo cáo thẩm tra sơ bộ với nhiều nội dung quan trọng, sâu sắc.
Chủ tịch Quốc Hội Vương Đình Huệ phát biểu chỉ đạo tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 4/2023 (Ảnh: Quochoi.vn).
Về Hồ sơ dự án Luật, Chủ tịch Quốc hội cho biết, hiện còn thiếu báo cáo thẩm định của Bộ Tư pháp, vì vậy, cần tiếp tục rà soát, tránh thiếu sót, thể hiện không rõ nội dung, thiếu toàn diện.
Về bố cục của Luật, Chủ tịch Quốc hội cho biết, dự thảo Luật có 92 Điều, 11 Chương, tăng lên 5 Chương so với luật hiện hành, Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, bố cục chưa mạch lạc, thỏa đáng, Chủ tịch Quốc hội đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng để điều chỉnh phù hợp.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị ban soạn thảo tiếp tục thể chế hóa đúng đắn và đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng trong phát triển thị trường bất động sản, quản lý ngành kinh doanh bất động sản. Đặc biệt là các nội dung liên quan đến cơ cấu lại thị trường bất động sản để đất đai, tài nguyên được phân phối, quản lý, sử dụng hiệu quả.
Nhấn mạnh nội dung quan trọng trong việc phát triển thị trường bất động sản là về quy hoạch, xây dựng trục quy hoạch theo thời gian, Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, việc tái cấu trúc cần được thực hiện cả với thị trường, doanh nghiệp, sản phẩm, trong đó, quy hoạch là vấn đề cốt lõi. Tuy nhiên, dự thảo Luật còn chưa thể hiện rõ nét nội dung này.
Đối với quy định về việc tăng cường thanh toán không dùng tiền mặt, Chủ tịch Quốc hội cho biết, Nghị quyết 18/NQ-TW của Ban Chấp hành Trung ương khuyến khích hình thức thanh toán này, tuy nhiên, trong dự thảo Luật lại quy định tất cả việc thanh toán phải dùng hình thức này, quy định này thiếu tính khả thi khi áp dụng trong thực tiễn.
Chủ tịch Quốc hội cũng nêu, Nghị quyết 18 có nội dung về xây dựng hệ thống thông tin thị trường bất động sản gắn với thông tin về đất đai; xây dựng cơ chế bảo đảm thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững. Tuy nhiên, trong dự thảo Luật không có điều khoản, nội dung cụ thể để thể chế hóa nội dung này. Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ nội dung Nghị quyết, đường lối, chủ trương của Đảng tại dự thảo Luật này.
Trong vấn đề quản lý thị trường bất động sản, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần rà soát, tổng kết những vướng mắc, tồn tại, hạn chế để có những điều chỉnh tổng thể, cả về sân chơi, người chơi, luật chơi trên thị trường bất động sản, để tháo gỡ những hạn chế trước mắt cũng như những vướng mắc lâu dài, tránh làm phát sinh các vấn đề khác.
Về phạm vi điều chỉnh, Chủ tịch Quốc hội cho biết, dự án luật này có sự giao thoa với nhiều luật khác như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng… Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, lần sửa đổi luật này là cơ hội lớn để giải quyết những vấn đề tổng thể, tạo ra sự thay đổi nhưng vẫn đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Rà soát điều kiện thành lập sàn giao dịch
Phát biểu tại phiên họp, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương bày tỏ băn khoăn về tên gọi của Dự án luật; nên để tên Luật là “Luật Kinh doanh bất động sản” hay “Luật Giao dịch bất động sản”. Đang có nhiều cá nhân kinh doanh bất động sản hơn tổ chức kinh doanh bất động sản. Do đó, cần nghiên cứu thêm về tên luật, phạm vi điều chỉnh.
Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, không nên bỏ nội dung “vì mục đích sinh lợi” trong khái niệm về kinh doanh bất động sản, để phản ánh đúng bản chất của hoạt động này và mục đích của các bên tham gia.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương (Ảnh: Quochoi.vn).
Về việc công chứng hợp đồng kinh doanh bất động sản, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng bản chất các sàn giao dịch là nghiêng về việc môi giới, tư vấn, không có ý nghĩa bảo đảm an toàn pháp lý như đối với cơ sở công chứng. Thực tế, bên môi giới không chỉ môi giới riêng, mà vừa môi giới vừa kinh doanh, nên việc quy định chặt chẽ về sàn giao dịch, tổ chức môi giới, tư vấn là cần thiết. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng nên rà soát điều kiện thành lập sàn giao dịch, trong đó, cần lưu ý đến việc chủ sàn giao dịch phải có bằng cấp cụ thể được quy định chặt chẽ.
Về nguyên tắc áp dụng Luật Kinh doanh bất động sản và các luật có liên quan, Phó Chủ tịch Quốc hội chỉ ra rằng, tại Điều 5 quy định về nội dung này chưa thật sự rõ, chưa dễ để triển khai thực hiện. Theo đó, cần bổ sung và đảm bảo nguyên tắc kết hợp kinh tế, xã hội với quốc phòng. Có những nội dung không thuộc phạm vi bảo vệ quân sự nhưng vẫn là khu quân sự, đơn vị quân đội đóng quân.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, chưa có quy định rõ ràng về cơ chế bảo vệ quyền lợi của khách hàng, người tham gia vào giao dịch bất động sản hoặc tham gia sàn giao dịch, hậu quả pháp lý liên quan đến trách nhiệm của chủ đầu tư, nhất là của sàn giao dịch. Vì vậy, cần nghiên cứu bổ sung các quy định này để quản lý chặt chẽ hơn nữa việc kinh doanh bất động sản.
