50 năm quan hệ Việt Nam – Pháp: Từ nền tảng vững chắc đến hành trình cùng xây dựng sức mạnh và chỗ đứng

Theo Đại sứ, trong hành trình suốt 5 thập kỷ qua, đâu là những điều làm nên “nét riêng” trong quan hệ Việt Nam-Pháp?

Trong 5 thập kỷ qua, quan hệ Việt Nam – Pháp đã phát triển mạnh mẽ, vừa phát huy được mối quan hệ hữu nghị truyền thống với những gắn kết sâu sắc về lịch sử, văn hóa, sự thân thiết, gần gũi giữa nhân dân hai nước, vừa thắt chặt những mối hợp tác đa dạng, đa lĩnh vực.

Hai nước luôn nỗ lực thúc đẩy các mối quan hệ hợp tác đó toàn diện hơn, đồng thời tạo thêm những mối gắn kết mới hiệu quả và thiết thực.

Việt Nam và Pháp ngày nay trở thành những đối tác cùng đồng hành và tin cậy của nhau. Pháp là một trong các đối tác hàng đầu của Việt Nam ở châu Âu cũng như trên thế giới. Pháp coi trọng vị trí của Việt Nam tại khu vực cũng như trong các chiến lược, chính sách mà Pháp đã và đang triển khai tại Đông Nam Á và khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam – Pháp từ khi được thiết lập cũng đã nhanh chóng phát huy nền tảng hợp tác song phương để có những bước triển khai cụ thể, đa dạng trên các lĩnh vực then chốt.

Hai nước duy trì nhiều cơ chế trao đổi thường xuyên về cả chính trị, kinh tế và quốc phòng. Hàng loạt các thỏa thuận, hiệp định mới được ký kết làm cơ sở pháp lý cho hợp tác trên các lĩnh vực ưu tiên.

Bên cạnh đó, tần suất các chuyến thăm, điện đàm cũng như tiếp xúc bên lề các hội nghị quốc tế giữa Lãnh đạo cấp cao hai nước trong thời gian qua thể hiện quan hệ chính trị khăng khít giữa Việt Nam và Pháp.

Trong bối cảnh hiện nay, đâu là cơ hội và thách thức trong hợp tác song phương, nhất là trong lĩnh vực hợp tác kinh tế, thưa Đại sứ?

Hiện nay, hai nước có nhiều điều kiện thuận lợi để tăng cường quan hệ. Pháp là cường quốc nòng cốt tại châu Âu, đang tích cực phát huy vai trò toàn cầu, có lợi ích và ảnh hưởng quan trọng ở Châu Á.

Trong khi đó, Việt Nam là nền kinh tế phát triển nhanh, năng động với gần 100 triệu dân, có vai trò quan trọng trong ASEAN và Đông Á.

Hai nước Việt Nam và Pháp chia sẻ nhiều quan điểm và lợi ích tương đồng trong các vấn đề quốc tế; chia sẻ tầm nhìn chung về một thế giới đa cực và chủ nghĩa đa phương; cùng nỗ lực phấn đấu vì hoà bình và phát triển bền vững bao trùm; coi trọng Hiến chương Liên hợp quốc, cam kết tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của mỗi nước, giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hoà bình, không sử dụng hoặc đe doạ sử dụng vũ lực.

Thời gian qua, quan hệ kinh tế Việt Nam – Pháp đã phát triển mạnh và có sự tương tác tích cực.

Chỉ tính từ năm 2009-2019, kim ngạch thương mại hai chiều đã tăng hơn 3 lần, từ khoảng 1,6 tỷ USD lên 5,3 tỷ USD (đứng thứ 3 tại châu Âu sau Đức và Hà Lan).

Về đầu tư trực tiếp, với tổng vốn đầu tư xấp xỉ 4 tỷ USD, Pháp đứng thứ hai trong số các nhà đầu tư châu Âu tại Việt Nam (sau Hà Lan) và thứ 16/141 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đang có dự án đầu tư tại Việt Nam.

Các doanh nghiệp Việt Nam cũng đang có 17 dự án đầu tư tại Pháp thuộc các ngành: bán buôn và bán lẻ; sửa chữa ôtô, mô tô, xe máy; dịch vụ lưu trú và ăn uống; hoạt động chuyên môn, khoa học và công nghệ; hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ; nghệ thuật, vui chơi và giải trí; thông tin và truyền thông. Tuy vậy, kết quả này thực sự chưa tương xứng với tiềm năng hợp tác của quan hệ Việt – Pháp.

Một cơ hội lớn khác để phát triển quan hệ kinh tế giữa hai nước chính là Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA). Đây là khuôn khổ quan trọng, đòn bẩy để tạo thuận lợi cho xuất khẩu, nhập khẩu của các doanh nghiệp. Thực tế cho thấy rất nhiều mặt hàng có thế mạnh của Việt Nam như dệt may, da giày, nông thủy sản… đang bước đầu tận dụng được các lợi thế của Hiệp định này trên thị trường Pháp.

Tuy nhiên, nếu xét tiềm năng hợp tác to lớn giữa hai nước, thì các kết quả trên còn khá “khiêm tốn”.

Bên cạnh đó, cũng phải thấy các biến động địa chính trị và khó khăn của nền kinh tế toàn cầu, khu vực hiện nay đã và đang tác động không nhỏ đến nguồn lực và chính sách của cả hai nước. Thực tế này đòi hỏi sự chuyển dịch mạnh mẽ cùng các chiến lược thích ứng khác nhau đặt ra cho chuỗi cung ứng, cho phục hồi kinh tế đi đôi với đảm bảo các mục tiêu tăng trưởng và phát triển.

Các đối tác hai bên cần nỗ lực và có các biện pháp nhanh chóng để có những hướng đi đáp ứng được các yêu cầu mới của cả Việt Nam và Pháp đang đặt ra ngày càng khẩn trương hơn và đa dạng hơn.

Đơn cử như để tận dụng các cơ hội do EVFTA mang lại, các doanh nghiệp Việt Nam cần xây dựng chiến lược thích hợp, với những giải pháp cụ thể và mạnh mẽ hơn, cần chủ động đổi mới tư duy kinh doanh, phương thức sản xuất và quản trị, đáp ứng được tiêu chuẩn chất lượng, theo kịp xu hướng phát triển của thị trường châu Âu và Pháp.

Chúng ta cũng cần triển khai nhiều biện pháp bài bản hơn để thu hút các doanh nghiệp Pháp đầu tư vào các lĩnh vực thế mạnh và phù hợp với định hướng hợp tác đầu tư nước ngoài của Việt Nam. Về phần mình, các doanh nghiệp Pháp cần các chiến lược bài bản hơn, dành nhiều nguồn lực hơn để phát huy được sự hiện diện tại thị trường Việt Nam và tranh thủ thị trường Việt Nam nhằm vươn ra khu vực.

Tổng thống Pháp Jacques Chirac từng nói: “Tiếng nói của Việt Nam chạm đến trái tim của người Pháp”, phải chăng hai nước đã có sự đồng điệu trong sẻ chia giữa con người và văn hóa?

Có thể nói tại Pháp, chúng ta đã xây dựng được một hệ thống bạn bè rộng khắp, những nhân tố gắn kết với Việt Nam có tính lan tỏa sâu rộng trong nhiều tầng lớp nhân dân và các giới.

Các giá trị con người và văn hóa thực sự là sợi dây gắn kết giữa nhân dân hai nước. Nhưng cũng cần khẳng định những gì mà Việt Nam đã thể hiện, từ lòng quả cảm trong đấu tranh giải phóng dân tộc đến sự bền bỉ, sáng tạo và thành công trong kiến thiết, phát triển đất nước, cũng như chính sách đối ngoại thủy chung, hòa hiếu, độc lập, tự chủ, luôn rộng mở và hội nhập quốc tế sâu rộng, đóng góp tích cực cho hòa bình, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới đã và đang tiếp tục tạo sự cuốn hút mạnh mẽ đối với nhân dân Pháp.

Sự gắn bó, tình hữu nghị, mối thiện cảm giữa nhân dân Việt Nam và nhân dân Pháp đã từng được vun đắp qua các hoạt động của ngoại giao – đối ngoại nhân dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Hành trình này không ngừng được vun đắp qua nhiều giai đoạn nối tiếp của quan hệ Việt Nam – Pháp thời gian qua, tạo nền tảng thuận lợi và luôn có giá trị như kim chỉ nam cho các hoạt động ngoại giao tại Pháp.

Phong trào hội đoàn người Pháp đoàn kết và hữu nghị với nhân dân Việt Nam phát triển trong những năm tháng nhân dân Việt Nam đấu tranh giành độc lập dân tộc và kiến thiết đất nước vẫn tiếp tục được quan tâm dìu dắt và hỗ trợ, nay nhân rộng với số lượng đông đảo khoảng 60 hội đoàn.

Cùng với phong trào cộng đồng người Việt Nam yêu nước tại Pháp (chính do Bác Hồ gây dựng nên cách đây hơn 100 năm), các hoạt động hướng về quê hương đã và đang góp phần không nhỏ vào công cuộc bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước, đồng thời đóng góp tăng cường kết nối các hoạt động đoàn kết, hữu nghị với Việt Nam trong các tầng lớp nhân dân Pháp.

Quan hệ Việt Nam – Pháp phát triển và đạt được nhiều thành tựu trong 50 năm qua kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao và 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược cũng phần nào là do nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của các hội đoàn, cộng đồng, các bạn bè và đối tác Pháp; là sự sẻ chia, đồng cảm của tất cả các tầng lớp nhân dân, các giới ủng hộ Việt Nam tại Pháp.

Chúng ta có thể cảm nhận rõ nét điều đó qua các hoạt động phong phú, trong chuyến thăm chính thức Pháp của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tháng 11/2021 cũng như qua các hoạt động hợp tác giữa các địa phương, vốn ngày càng mở rộng, minh chứng là Hội nghị hợp tác giữa các địa phương của Việt Nam và Pháp lần thứ 12 (Hội nghị lần thứ 12) sẽ diễn ra từ ngày 13 – 16/4 tới đây.

Đại sứ kỳ vọng như thế nào về những bước phát triển trong quan hệ hai nước trong thời gian tới?

Quan hệ Việt Nam – Pháp đã có sự tích lũy quan trọng cả về lượng cũng như về chất.

Hệ thống đối tác hết sức phong phú và trải đều trên tất cả các cấp, từ trung ương đến địa phương, từ bộ ngành đến doanh nghiệp, từ hội đoàn đến các thiết chế văn hóa-giáo dục.

Những kết quả tích cực đạt được với nội hàm phong phú cùng các nhận thức chung giữa hai nước về tầm nhìn của mối quan hệ thông qua quan hệ Đối tác chiến lược đang là những nền tảng quan trọng cho các đối tác hai bên tiếp tục đưa các kết nối của mình phát triển sâu rộng hơn.

Chính sách đối ngoại của hai nước cũng đang có điểm giao thoa quan trọng. Pháp tiếp tục là nước nòng cốt tại châu Âu, đang tích cực triển khai một chính sách năng động và toàn diện hướng tới khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

EU, một khuôn khổ hành động quan trọng của Pháp, cũng ngày càng quan tâm và có nhiều biện pháp mạnh mẽ để tăng cường sự hiện diện cũng như các mối quan hệ đối tác tại đây.

Vị thế địa kinh tế, địa chính trị của Việt Nam đang được nâng cao, Việt Nam có chỗ đứng đáng kể trong ASEAN và trong các cơ chế hợp tác tại châu Á – Thái Bình Dương. Với chính sách hội nhập chủ động, tích cực và với các thành tựu phát triển, tiềm năng tăng trưởng, vị trí địa kinh tế rất hấp dẫn, Việt Nam đang là điểm sáng thu hút các đối tác.

Nền kinh tế Việt Nam và Pháp có tính bổ sung cho nhau cao. Các cơ chế điều phối hợp tác đang được hai bên quan tâm nâng cao hiệu quả hơn nữa để có thể định hướng và hỗ trợ các đối tác hai bên mở rộng hợp tác và thực hiện tốt các chương trình, dự án liên quan.

Tôi cũng có niềm tin vào giới trẻ hai nước hiện nay, trong đó có các trí thức trẻ trong cộng đồng người Việt Nam tại Pháp đang có những tìm tòi, tham gia đổi mới hình thức giao lưu để tăng cường hiểu biết lẫn nhau, tạo sức hấp dẫn mới, ý tưởng mới để từ đó phát triển thành các chương trình, dự án hợp tác. Những đầu tư vào giới trẻ, vào hợp tác giáo dục-đào tạo, tận dụng và phát huy khả năng sáng tạo của nguồn lực trẻ, giàu trí thức hiện nay thật sự đã và đang đem lại cho chúng ta những kết quả tích cực.

Đại sứ có thể chia sẻ những dự định đang ấp ủ để kỷ niệm dấu mốc quan trọng này-50 năm quan hệ ngoại giao?

Có thể nói chúng ta đang đứng trước nhiều cơ hội để đưa hợp tác Việt Nam – Pháp lên tầm cao mới trong những năm tới và những thập kỷ tới.

Sự quyết tâm của lãnh đạo, sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân, sự tích cực của các đối tác trên mọi lĩnh vực đang cho chúng ta một niềm tin vào sự phát triển sâu rộng và hiệu quả của quan hệ Việt Nam – Pháp trong tương lai. Mối quan hệ đó sẽ giúp cả hai nước tiếp tục xây dựng sức mạnh và chỗ đứng của mình trong một thế giới đang có nhiều biến động và rất cần các mối hợp tác tăng cường để cùng ứng phó với các thách thức chung về phát triển và ổn định.

Để góp phần tạo dấu ấn cho năm kỷ niệm 5 thập kỷ quan hệ ngoại giao và 10 năm Đối tác chiến lược giữa hai nước, Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp đã xây dựng một chương trình hoạt động phong phú trải rộng trên nhiều lĩnh vực và trên các vùng miền nước Pháp.

Đây thực sự là đợt hoạt động sôi nổi, là dịp để phản ánh sự trưởng thành và phát triển sâu đậm của quan hệ hai nước, đồng thời cũng là dịp để trao đổi, đúc kết, từ đó đưa ra những ý tưởng mới, những dự án mới để đưa quan hệ hai nước thắt chặt và hiệu quả hơn, vừa hun đúc cho tình hữu nghị giữa nhân dân, vừa tạo được sức bật cho hợp tác song phương.

Có thể nói chúng ta cũng đang chứng kiến sự hưởng ứng rất lớn của các đối tác và bạn bè Pháp đối với những hoạt động trong khuôn khổ năm kỷ niệm này, điều đó tạo cho chúng ta một tin tưởng vào triển vọng tốt đẹp của quan hệ Việt Nam – Pháp trong tương lai.

Thực hiện: Phạm Hằng | Đồ họa: Lim Dim | Nguồn ảnh: TTXVN, ĐSQ Việt Nam tại Pháp.