Nhiều khu mộ nằm xen kẽ khu dân cư đông đúc ngay giữa lòng Hà Nội.
Trong ngõ 420 Hoàng Hoa Thám (quận Tây Hồ), xuất hiện ngôi mộ cổ nằm đối diện nhà dân. Theo lời kể của nhiều người, đây là ngôi mộ thuộc dòng họ Yên Ninh, Phúc Kiến, Trung Quốc, đã tồn tại từ rất lâu. Trước đây ngôi mộ nằm trên mặt đất có đầy đủ khuôn hình, nhưng theo thời gian, nhà cửa mọc lên ngày càng nhiều, các gia đình đua nhau tôn nền đường, nhà cửa cao lên, khiến ngôi mộ chỉ còn lại một nửa tấm bia trồi lên mặt đất.
Quy mô hơn là một nghĩa trang có gần 200 ngôi mộ nằm sâu trong ngõ 68/123 đường Cầu Giấy (phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy). Khu nghĩa trang này nằm giữa khu dân cư đông đúc, những ngôi mộ san sát nhà dân đã tồn tại ở đây hàng chục năm.
Nhiều nghĩa trang không có tường bao quanh, những ngôi mộ cũng không được quy hoạch ngay ngắn mà nằm thụt thò ngay sát mép đường, chèn cả lối đi lại của dân.
Cách đó không xa, cũng trên địa bàn quận Cầu Giấy, nằm sâu trong ngõ 445 đường Nguyễn Khang là nghĩa trang rộng lớn hơn nữa, có dịện tích hàng trăm m2 với rất nhiều ngôi mộ lớn, nhỏ.
Người dân phải bịt kín, sơn đen cửa sổ nhà sát cạnh khu mộ để tránh phải nhìn thấy cảnh u ám mỗi ngày.
Sinh sống cạnh những ngôi mộ đã lâu, nhiều người không còn biết sợ, họ tận dụng cả những khoảng trống ít ỏi trong những khu mộ để phơi đồ.
Tại ngõ 88 Phố Giáp Nhị (quận Hoàng Mai) cũng có rất nhiều ngôi mộ sừng sững ngay trước cửa nhà dân, cứ đi vài bước lại thấy một ngôi mộ nằm bên cạnh, trước hoặc sau, thậm chí ngay cả trong khuôn viên nhà.
Dù vậy, việc sinh hoạt, kinh doanh, buôn bán của người dân tại đây vẫn diễn ra bình thường.
Khi được hỏi, phần lớn người dân đều nói họ đã quá quen nên không còn e ngại, thậm chí họ còn thường xuyên thắp hương và dọn dẹp cho các phần mộ này, coi như mộ người thân của mình.
Những người có thâm niên ở đây kể rằng, những ngôi mộ đã tồn tại cả trăm năm và người thân của các ngôi mộ hầu hết cũng là người vùng này.
Chị Lê Thị Huyền sinh sống và kinh doanh quán nước tại đây kể lại: “Ngày xưa xung quanh khu vực này chỉ có vài nấm đất bé, không ai nói là mộ thì cũng không biết đấy là mộ, thậm chí trưa nóng còn ra đây trải chiếu cho con ăn. Nhưng sau này mọi người đua nhau xây lại mộ cho to đẹp hơn, khang trang hơn, người dân mới bắt đầu có ý nghĩ duy tâm và thấy sợ khi nhìn khu nghĩa trang bề thế quá. Tuy vậy, đến bây giờ thì ai cũng đã quen, vì nhận thức rằng đây là nơi sinh sống, cũng không dễ để chuyển đi chỗ khác”.
Người dân phố Giáp Nhị thường thắp hương, dọn dẹp mộ xung quanh nhà vào các ngày rằm và mùng 1 âm lịch để bày tỏ lòng thành kính với người đã khuất, đồng thời mang ý nghĩa duy tâm đó là cầu mong cuộc sống bình yên, không bị “người âm” quấy nhiễu.
Cận cảnh nghĩa trang với hàng trăm mộ, nằm ngay cạnh khu vực dân cư trên đường Đê Quai (quận Tây Hồ) .
