Ngày 6/9, Văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam cho biết ông Lê Trí Thanh – Chủ tịch UBND tỉnh – đã thống nhất chủ trương chuyển giao 2 chi tiết rời của bảo vật quốc gia tượng Bồ tát Tara đang được lưu giữ ở tỉnh này về Đà Nẵng, theo đề nghị của Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Quảng Nam.
Tượng Bồ Tát Tara được trưng bày tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng (Ảnh: Công Bính).
Trước đó, Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam đã báo cáo UBND tỉnh về việc hợp nguyên hiện vật của bảo vật quốc gia Tượng Bồ tát Tara từ Bảo tàng Quảng Nam về Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng, theo ý kiến của Cục Di sản văn hóa (Bộ VH-TT&DL).
Bảo vật Tượng Bồ Tát Tara có niên đại vào thế kỷ thứ IX, là hiện vật gốc độc bản. Theo kết quả khai quật khảo cổ, vào khoảng cuối thế kỷ thứ IX, tại Đồng Dương (huyện Thăng Bình, Quảng Nam), tồn tại một Phật viện lớn.
Các di tích nền móng cho thấy đây là Phật viện lớn nhất của Vương quốc Chăm Pa. Văn bia tìm thấy ở Đồng Dương cho thấy vua Chămpa Indravarman II cho xây dựng ở đây một Phật viện và một đền thờ để thờ Bồ Tát Laksmindra Lokesvara vào năm 875. Hiện vật này là tượng Bồ tát bằng đồng, tiêu biểu cho việc thờ Bồ tát tại Phật viện Đồng Dương.
Về mặt kỹ thuật và nghệ thuật, hiện vật này được đúc hoàn chỉnh, không có dấu vết khuôn đúc với một kỹ thuật đặc biệt (hiện các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định kỹ thuật). Một giả thuyết cho đây là kỹ thuật đúc bằng khuôn sáp nay đã thất truyền, sau đó được gia công bằng kỹ thuật chạm khắc.
Đặc biệt, hiện vật có những phần khắc lõm để nạm ngọc và kim loại quý trên trán, lông mày, hai tròng mắt. Các chi tiết trang trí và hình thể được các nhà nghiên cứu xem là đặc trưng tiêu biểu của phong cách Đồng Dương.
Hai chi tiết con ốc (phải) và hoa sen (trái) do Bảo tàng Quảng Nam lưu giữ (Ảnh: Anh Trung).
Tượng Bồ tát Tara được Thủ tướng Chính phủ công nhận bảo vật quốc gia vào năm 2012.
Bảo vật được lưu giữ, trưng bày tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng với hiện trạng không có 2 chi tiết con ốc và hoa sen trên bàn tay của tượng. Hai chi tiết này do Bảo tàng Quảng Nam bảo quản từ năm 2019.
Để Tượng Bồ Tát Tara được hoàn chỉnh và phát huy tốt nhất giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Nam đã đề nghị tỉnh thống nhất chủ trương chuyển giao 2 chi tiết con ốc và hoa sen về Đà Nẵng.
Tỉnh Quảng Nam đã có văn bản gửi UBND TP Đà Nẵng để thống nhất và chỉ đạo Bảo tàng Điêu khắc Chăm phối hợp với Bảo tàng Quảng Nam thực hiện việc tiếp nhận, chuyển giao 2 chi tiết trên để hợp nguyên bảo vật quốc gia tượng Bồ tát Tara.
