Ngân hàng đang phải ‘chữa bệnh thừa tiền’

Ngân hàng đang tồn kho lượng tiền rất lớn

Liên quan đến tình trạng ngân hàng thừa tiền mà khó cho vay, ngày 7.9, Phó thủ tướng Lê Minh Khái đã chủ trì cuộc họp về giải pháp nâng cao hiệu quả tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp, tăng khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế. 

Báo cáo tại cuộc họp, Phó thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết, chưa bao giờ công tác điều hành chính sách tiền tệ khó khăn như bây giờ. Ông Tú ví von, toàn hệ thống ngân hàng đang phải “chữa bệnh thừa tiền”. Cũng giống như các doanh nghiệp bị tồn kho hàng hóa, các ngân hàng thương mại cũng đang tồn kho tiền.

Ngân hàng Nhà nước cùng với toàn hệ thống tín dụng luôn rà soát, hoàn thiện hoạt động cấp tín dụng; tăng khả năng tiếp cận tín dụng trong lĩnh vực bất động sản, các mặt hàng nông sản chủ lực; ban hành chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ; triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất; giảm lãi suất cho vay… Tuy nhiên, doanh nghiệp không hấp thụ được vốn, không muốn vay nên ngân hàng tồn kho tiền.

Ông Tú cho biết, đến ngày 29.8, tín dụng nền kinh tế đạt khoảng 12,56 triệu tỉ đồng, tăng 5,33% so với cuối năm 2022 (cùng kỳ năm 2022 tăng 9,87%). Trong 3 năm gần đây, tín dụng toàn hệ thống tăng thêm bình quân khoảng 1 triệu tỉ đồng/năm.

Thực tế, doanh số cấp tín dụng của hệ thống ngân hàng ra nền kinh tế trong các năm lớn hơn rất nhiều lần. Cụ thể, năm 2021 là 17,4 triệu tỉ đồng; năm 2022 là 19,7 triệu tỉ đồng; 6 tháng đầu năm nay là gần 10,2 triệu tỉ đồng.

4 nhóm giải pháp nâng hiệu quả tiếp cận vốn của doanh nghiệp

Theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, thời gian qua, trước bối cảnh các kênh huy động vốn khác chưa thực sự phát huy hiệu quả, nhất là thị trường vốn tồn tại một số vấn đề khiến nhu cầu vốn cho phục hồi kinh tế tập trung phần lớn qua kênh tín dụng ngân hàng, tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam có xu hướng tăng nhanh, nhất là từ năm 2020.

Năm 2022 tuy có dấu hiệu tăng chậm lại nhưng vẫn trong xu hướng tăng, tiềm ẩn rủi ro đối với các tổ chức tín dụng.

Trong bối cảnh thanh khoản hệ thống tổ chức tín dụng dư thừa và còn rất nhiều dư địa để tăng trưởng tín dụng (toàn hệ thống còn khoảng 9% để tăng trưởng tín dụng, tương đương khoảng 1 triệu tỉ đồng), lãi suất cho vay có xu hướng giảm, từ đó tổ chức tín dụng có điều kiện thuận lợi để cung ứng vốn tín dụng đối với nền kinh tế.

Do đó, Ngân hàng Nhà nước khẳng định tăng trưởng tín dụng thời gian qua chưa cao không phải xuất phát từ nguyên nhân thanh khoản của hệ thống ngân hàng.

Theo Ngân hàng Nhà nước, mức tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống vẫn thấp so với cùng kỳ các năm trước, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ các yếu tố khách quan như tác động của đầu tư, sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng. Một số nhóm khách hàng có nhu cầu nhưng chưa đáp ứng điều kiện vay vốn; tác động từ khả năng hấp thụ vốn của nhóm bất động sản…

Bên cạnh đó, việc triển khai một số chương trình tín dụng (gói 120.000 tỉ đồng; chương trình hỗ trợ lãi suất) cũng gặp khó khăn.

Theo Ngân hàng Nhà nước, trong bối cảnh thanh khoản hệ thống tổ chức tín dụng dư thừa và còn rất nhiều dư địa để tăng trưởng tín dụng, việc triển khai các giải pháp để tăng khả năng hấp thụ vốn của người dân, doanh nghiệp là rất cần thiết để tổ chức tín dụng có điều kiện cung ứng vốn, mở rộng tín dụng đối với nền kinh tế, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng.

Để nâng cao hiệu quả tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp, tăng khả năng tiếp cận vốn của nền kinh tế, Ngân hàng Nhà nước đề xuất 4 nhóm giải pháp gồm: kích cầu đầu tư, tiêu dùng, thúc đẩy các động lực tăng trưởng kinh tế; phát triển các loại thị trường (trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản); nâng cao năng lực, khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp; tiền tệ, tín dụng, lãi suất.